De Belgische bananenrepubliek

Dit land verknoeit stelselmatig zijn troeven. Onze internationale geloofwaardigheid wordt nu ook al ondermijnd door de fratsen van de Belgische Justitie: ontsnappingen bij de vleet en daarbovenop vermoedens – of meer dan dat – van collusie tussen topmagistraten en dubieuze praktijken in zakenkringen met politieke connecties. In het bes-te geval zouden topmagistraten zich gedeisd houden om hun eigen carrière veilig te stellen door stelselmatig de rechtsgang te blokkeren na onderzoeken naar financiële malversaties. Tot de gerechtelijke verjaring intreedt. Of erger, sommigen zouden niet vies zijn van financiële compensaties in ruil voor het toegedekt houden van gevoelige dossiers.

De berichten over dit soort wantoestanden, vooral in het milieu van de Brusselse rechtbank van koophandel, kwamen amper aan de oppervlakte of het tegenoffensief werd al ingezet. Het zou allemaal zo geen vaart lopen, de “oorlog tussen politiediensten en magistratuur” zou niet meer zijn dan wat persoonlijke afrekeningen. Ook hier wordt de boodschapper geviseerd. In plaats van een aantal genoemde dossiers die al jaren blijven aanslepen en niet voorbij het parket-generaal raken aan te pakken, wordt al gesuggereerd “om eens een grondig onderzoek in te stellen naar de rol van de gerechtelijke politie in heel die zaak”. Dat mag ook, maar niet als bliksemafleider of uitwijkmanoeuvre.

Zoals Jonathan Holslag, onderzoeker internationale relaties aan de Vrije Universiteit Brussel, het onlangs formuleerde over ons wegkwijnende internationale aanzien. “België is een transitstaat geworden, een outletstore voor onze grote buurlanden.” Dat wreekt zich op den duur in tewerkstelling, exportorders en het aantrekken van buitenlandse investeerders. Bananenrepublieken worden gemeden of trekken dubieuze handelsstromen aan. Zeker als vragen kunnen worden gesteld over rechtszekerheid en handelswijzen van zakenkringen die zich ongenaakbaar wanen. En dat in de praktijk effectief ook lijken te zijn. Omdat Justitie zijn rol niet meer kan of wil spelen.

Als de top van onze politionele diensten bij de minister van Justitie aan de alarmbel moet trekken omdat de basisinstellingen van ons democratisch bestel niet zouden functioneren zoals het hoort, dan loopt het ten gronde fout. De minister van Justitie en beleidsmakers kunnen zich dan niet beperken tot sussende verklaringen of edele voornemens. Er dient te worden ingegrepen om snel resultaten voor te leggen die het geschonden vertrouwen in de rechtsgang herstellen.

Het is niet de eerste keer dat vragen rijzen over het functioneren van handelsrechtbanken, consulaire rechters en rechters-commissarissen. Beroepshalve staan ze in nauw contact met de ondernemerswereld. Leuven viel jaren geleden ook ten prooi aan gelijkaardige praktijken zoals die nu gesignaleerd worden over de werking van de handelsrechtbank in Brussel. Maar Leuven werd uitgemest, meerdere handelsrechters liepen veroordelingen op. Wat in Leuven kon, moet ook in Brussel. De onverkwikkelijke affaire die nu boven komt drijven, moet tot op het bot uitgespit worden.

Briefing: Rechter De Tandt ook genoemd in affaire-Salik/Kid Cool, blz. 20

Het gezicht: De kuitenbijter van de Brusselse handels-rechtbank, blz. 90

Door Erik Bruyland

Mogelijke wantoestanden bij de Brusselse handelskamer kwamen amper aan de oppervlakte of het tegenoffensief werd al ingezet.