‘De bedrijven hebben 2,7 miljard euro van de taxshift nodig’

Marc Lambotte, de topman van de technologiefederatie Agoria, is tevreden over het sociaaleconomische beleid. “Deze regering steekt de kop niet in het zand. We mogen dank u zeggen.” Wel wil hij dat 2,7 miljard euro van loonkostverlagingen via de taxshift naar de bedrijven gaat.

Hoeveel banen beloven de Belgische ondernemers te creëren in ruil voor verdere lastenverlagingen op arbeid? Het is een vraag die bedrijfsleiders dezer dagen geregeld voor de voeten geworpen krijgen. Marc Lambotte laat zich niet nerveus maken. Hij staat één jaar aan de top van de invloedrijke technologiefederatie Agoria, met 1700 leden en 265.000 werknemers. “Ik kan de vraag omdraaien. Hoeveel banen zijn er de voorbije jaren verloren gegaan door het gebrek aan een doortastend beleid? In de sectoren van Agoria zijn dat 40.000 banen sinds 2008. We kunnen die trend keren. Volgens onze berekeningen levert een loonkostenverlaging van 10 procent 18.000 banen op voor onze bedrijven.”

De federale regering voert een indexsprong door, wat staat voor een loonkostenverlaging van 2,6 miljard euro, plus een lastenverlaging van gecumuleerd 1 miljard euro. Dat is onvoldoende, zegt VBO-topman Pieter Timmermans.

MARC LAMBOTTE. “Laat ons positief zijn. Het is een stap in de goede richting. We spreken hier van 3,6 miljard euro, of een daling van 2,4 procent op een totale loonmassa van 150 miljard euro. Maar er is nog een hele weg af te leggen. Er wordt veel gegoocheld met procenten. Ik praat liever over concrete bedragen. Bekijk de cijfers voor onze sectoren. De Belgische uurloonkosten bedragen 43,6 euro, de hoogste van Europa. In Duitsland is dat 41,4 euro, in Frankrijk 38,7 euro en in Nederland 36,5 euro. Dat zijn al belangrijke verschillen, maar kijk ook eens naar Spanje. Daar bedraagt het uurloon 24,1 euro. Een Belgische ondernemer zal zijn vestiging niet verhuizen naar Duitsland omdat het uurloon er 9 procent lager is. Dat heeft geen zin. Maar hij vertrekt wel naar Spanje — denk maar aan Ford Genk. Of naar Slowakije, waar het uurloon 9,3 euro bedraagt.”

Zijn die loonkostenverschillen met de buurlanden minder belangrijk?

LAMBOTTE. “Nee, zeker niet voor bedrijven die nieuwe investeringen plannen. Het stoort me nog altijd mateloos dat Tesla (de Amerikaanse fabrikant van elektrische auto’s, nvdr) zijn fabriek net over de grens in Nederland heeft neergepoot, terwijl wij hier plaats zat hebben op de site van Ford Genk. In Tilburg ontstaat daar een heel economisch systeem rond.”

Volgens Pieter Timmermans moet de regering met de taxshift een extra loonkostenverlaging van 2,7 tot 3 miljard euro aan de bedrijven toekennen. Akkoord?

LAMBOTTE. “Ik onderschrijf dat volledig. Agoria heeft net zoals de andere VBO-federaties meegewerkt om die 2,7 miljard euro te berekenen. Dat bedrag is nodig om de werkgeversbijdragen van 33 naar 25 procent te brengen. Nu hoor ik bepaalde partijen praten over een taxshift van meer dan 2,7 miljard euro. Er is sprake van een belastingverschuiving van 3,5 tot 5 miljard euro. Voor alle duidelijkheid: bedrijven hebben 2,7 miljard euro van de taxshift nodig. Alles daarboven? Feel free.

“Uiteraard kan ook werk worden gemaakt van de verhoging van het nettoloon. Maar de volgorde blijft belangrijk: eerst lagere loonkosten voor het herstel van de concurrentiekracht, en daarna andere maatregelen. België is een klein land dat niet lang kan teren op de interne consumptie. We zijn een open economie die het van de export moet hebben.”

Waren de werkgevers niet te enthousiast toen de regering de maatregelen aankondigde? Zodat men in de Wetstraat dacht: de werkgevers zijn al tevreden, we gaan nu de gewone burger belonen met een belastingverlaging.

LAMBOTTE. “Wij waren tevreden en we zijn nog altijd enthousiast. Deze regering steekt de kop niet in het zand. We mogen dank u zeggen.”

Wat is de mening van Agoria in het debat over de taxshift? Hoe moeten de lastenverlagingen worden gecompenseerd? Belastingen op vermogenswinsten? Een hogere btw? Milieuheffingen?

LAMBOTTE. “De drie zijn nodig. Je kunt geen belangrijke taxshift doorvoeren en slechts één soort belasting verhogen. De btw is natuurlijk een heet hangijzer. Btw is meer dan de drie tarieven van 6, 12 en 21 procent. De regering kan werk maken van het wegwerken van de absurde verschillen en de uitzonderingsmaatregelen. Als je je wagen buiten parkeert, betaal je 0 procent btw, zet je die in een garage, dan betaal je 21 procent. Volg je een opleiding bij een privébedrijf, dan betaal je 21 procent, en bij een instelling die verbonden is aan een universiteit betaal je niets. Een aanpassing van het btw-stelsel is interessant. Je kunt dat eenvoudig invoeren en het brengt iets op.”

Wat met vermogensbelastingen?

LAMBOTTE. “Ik wil gerust naar een speculatieheffing kijken. Aandelen aankopen met als enige bedoeling daar de dag zelf nog een return op te krijgen — pure speculatie dus — kun je extra belasten. Wat de milieubelastingen betreft: daar bestaan al een hoop belastingen, maar de discussie ligt open.”

Is een hogere btw minder een probleem voor de bedrijven van Agoria dan voor andere sectoren, kmo’s of zelfstandigen zoals de eenmanszaken? En liggen milieuheffingen niet gevoeliger bij jullie bedrijven?

LAMBOTTE. “Je kunt geen omelet maken zonder eieren te breken. De bedrijven zullen een aantal zaken moeten slikken, maar uiteindelijk is het toch de bedoeling de heffing op werkgeversbijdragen van 33 naar 25 procent te brengen. Daar zal iedereen bij winnen.”

Er zal zwaar worden gelobbyd. De bouwsector wil niet dat de btw van 6 procent op renovatie wordt opgetrokken. De landbouwsector koopt producten aan tegen 12 procent en wil dat tarief naar omlaag.

LAMBOTTE. “Binnen het VBO worden die gesprekken ook gevoerd. Toch heb ik een grote graad van volwassenheid gezien bij de collega’s. Iedereen is bereid een inspanning te doen. Sommige maatregelen zullen pijn doen, maar het is om tot een beter eindresultaat te komen: lagere lasten op arbeid die een grote impact op de concurrentiekracht hebben.”

Is het niet wat vreemd dat de Groep van Tien in de sectoren voor 2016 toch een loonmarge van 0,8 procent toelaat, terwijl werkgevers op loonmatiging blijven hameren?

LAMBOTTE. “Dat is hoger dan wat Agoria had gehoopt. Ik heb daar kritiek op gekregen en behoud die. Maar het is een compromis. Ik begrijp sommige politici die ons zeggen: jullie blazen warm en koud. De werkgevers pleiten voor een lagere arbeidsfiscaliteit, maar willen tegelijk in de sectoren loonstijgingen toekennen.”

Komt het sectorale overleg stilaan op gang?

LAMBOTTE. “We zitten in de beginfase. De eisenbundel van de vakbonden is neergelegd. De werkgevers hebben hun prioriteitenbundel klaar. Let op het interessante verschil in woordenschat. Ik hoop dat sectorale akkoorden verstandig worden ingevuld met toekomstgerichte maatregelen, veeleer dan de focus te leggen op pure loonsverhogingen. Zo hoop ik dat er voldoende aandacht voor opleidingen is. Het sectorale overleg wordt wel overschaduwd door de beslissing van het ACV om de indexsprong aan te vechten voor het Grondwettelijk Hof. Het is jammer dat een democratische maatregel ter discussie wordt gesteld.”

We hebben een reeks betogingen en stakingen achter de rug. Wat is uw gevoel bij de houding van de vakbonden?

LAMBOTTE. “Er is behoefte aan een andere vorm van sociale samenwerking. Vorig jaar hebben we de oude syndicale vormen gezien: confrontatie en holle retoriek. Ik heb al gepleit voor een Mitbestimmung zoals in Duitsland, waarbij werknemers een rol spelen in de raad van bestuur van ondernemingen. Wij hebben hier onze eigen cultuur, maar in Duitsland plukken ze de vruchten van de goede relatie tussen vakbonden en werkgevers.

“De vakbonden vinden hier niet dat ze in de raden van bestuur moeten zitten en verantwoordelijkheid moeten opnemen, maar ze willen wel toeschouwer met een spreekrecht zijn. Dat is niet het geschikte model. We moeten met z’n allen onze verantwoordelijkheid opnemen.”

Hoe kijkt u terug op uw eerste jaar aan het hoofd van Agoria?

LAMBOTTE. “Ik ben blij dat ik naar Agoria ben gekomen. Het was een spannend jaar, waarin zeer snel syndicale acties werden gehouden. Ik heb enorm veel nieuwe contacten gelegd en ik heb nieuwe dingen geleerd. Om de drie werkdagen staat een bedrijfsbezoek op het programma. Twee jaar geleden zou ik bijvoorbeeld van Luik een totaal verkeerd beeld hebben gegeven: oude industrie, verloedering. Terwijl ik daar nu veel moderne technologie zie in sectoren als de ruimte- en de luchtvaart. Die regio telt een aantal topbedrijven, net als de rest van het land.”

Alain Mouton, fotografie Thomas Sweertvaegher

“Een loonkostenverlaging van 10 procent levert 18.000 banen op voor onze bedrijven”

“De vakbonden willen een toeschouwer met een spreekrecht zijn. Dat is niet het geschikte model”