De balie gaat te ver

Ze kwamen, ze zagen en ze verloren. Dat lijkt in een notendop het verhaal van de ‘advoccountants’, advocaten die geïntegreerd samenwerken met de Big Four-accountants. Een nieuw reglement van de Orde van Vlaamse Balies lijkt komaf te maken met de multidisciplinaire praktijken (MDP’s). Schijn bedriegt?

Het gaat slecht op de markt van de juridische diensten. Topadvocaten bij de Belgische zetels van de Londense ‘Magic Circle’ vullen soms hun dagen met surfen op het internet, bij gebrek aan internationale vennootschapsdossiers. Tegelijk wordt de markt bewerkt door nieuwe spelers als Eubelius en Loyens, die niet gebed zijn in de loodzware structuren en dus concurrerende prijzen kunnen bieden voor Belgische dossiers.

En net op deze moeilijke markt van ondernemingsrecht opereert al enkele jaren een nieuw type van advocaat. Slechts een minderheid van de cliënten kiest voor een advoccountant, maar niemand betwist dat hij een rol kan spelen in minder gesofisticeerde ondernemingsdossiers.

Op deontologisch vlak dreigt echter een belangenconflict. Het is bijvoorbeeld moeilijk te verdedigen dat een Big Four-advocaat als raadsman optreedt voor de leverancier van een failliete onderneming, terwijl zijn collega-consultants de bank adviseren die kredieten verschafte aan dat bedrijf. Evenmin gaat het op dat zo’n raadsman als vereffenaar optreedt in een dossier, terwijl de collega-accountants een doorgroeiconstructie in elkaar hebben geknutseld. En zal de advocaat een fiscale techniek afraden die de collega-fiscalist aan zijn cliënt heeft verkocht?

Om dergelijke onverenigbaarheden te vermijden is het terecht dat de Orde van Vlaamse Balies besliste de MDP’s te onderwerpen aan een strenge deontologische toets. Maar de Orde gaat uit de bocht.

Het nieuwe reglement bepaalt dat sommige praktijken per definitie verboden zijn. Bijvoorbeeld: het delen van kosten tussen advocaten en niet-advocaten, of het gebruik van één naam. Voorts is er een vermoeden van een verboden verband als advocaten en niet-advocaten in hetzelfde gebouw huizen, software delen, met één factuur werken of elkaar een of ander voordeel gunnen.

Leden van de Orde maken er geen geheim van: ze willen de MDP’s nekken. Blijft het bij een (niet zo vrome) wens? Het nieuwe reglement werd vooral gesteund door de ‘klassieke’ advocaten, die minder vertrouwd zijn met grote juridische structuren die ten dienste staan van het internationale bedrijfsleven. Zij hebben geen of weinig voeling met de eisen van de ondernemingen. Het lijkt er evenmin op dat de Orde het reglement hard kan maken in balies als ‘Brussel Nederlands’, waar advocaten minder geneigd zijn om deontologie te vermengen met protectionisme.

Als de Orde er niet in slaagt om in korte tijd het nieuwe reglement hard te maken, knaagt dit aan haar geloofwaardigheid. Dat zou een slechte zaak zijn voor deze jonge organisatie. Het gezond verstand vraagt echter dat het reglement een dode letter blijft.

Hans Brockmans [{ssquf}]