De aanslag op uw portefeuille

De terreuraanslagen van 11 september 2001 hebben de verzekeringssector flink door elkaar geschud. Maar uiteindelijk zult ú de rekening gepresenteerd krijgen.

De aanslagen op New York en Washington van 11 september 2001 hebben in de Verenigde Staten, dat weet iedereen, een enorme schade aangericht. Zowel materieel als immaterieel, zowel direct als indirect. De schade is nog niet exact bekend, maar de schattingen schommelen tussen de 30 en de 80 miljard dollar. Verzekeraars en herverzekeraars zullen uiteindelijk 50% van dit bedrag voor hun rekening moeten nemen.

Naast de exorbitante bedragen die aan schade moeten worden uitgekeerd, moesten (her)verzekeraars de afgelopen maanden het hoofd bieden aan een flinke waardevermindering van hun activa. Talloze effecten waren op de beurs immers gekelderd. Die klap heeft een behoorlijke impact gehad op de financiële soliditeit van de verzekeraars. Volgens sommigen stelt het economische verlies van het World Trade Center niet zoveel voor in vergelijking met de ineenstorting van de financiële markten. De schade op de beurs zou 2,5- tot 3-maal zo groot zijn. Vandaar dat het voor de verzekeraars een absolute vereiste is om via hun activiteiten opnieuw een technisch evenwicht te vinden.

Als klap op de vuurpijl hebben de ratingbureaus de kredietwaardigheid van de herverzekeraars naar beneden herzien. Herverzekeraars zullen voortaan dus meer moeten betalen wanneer ze een beroep doen op de kapitaalmarkt.

Verzekering tegen terrorisme

Na de aanslagen heeft de sector ook de dekking van zogenaamde nieuwe risico’s moeten herzien. Over de dekking ‘aanslagen’ werd eindeloos onderhandeld. Deze vorm van terrorisme geeft verzekeraars niet de mogelijkheid om de waarschijnlijkheid ervan te evalueren. Ze vinden het dan ook problematisch om bij terroristische daden de schade helemaal in hun eentje te moeten vergoeden. Toch is de garantie tegen terrorisme, in de algemene betekenis van het woord, opgenomen in talloze verzekeringspolissen, meer bepaald in de brandverzekering. Maar herverzekeraars wilden die garantie niet langer dekken. Genoeg om verzekeraars, die een dergelijke garantie in hun algemene voorwaarden hadden opgenomen, in paniek te doen slaan.

Het Comité Européen des Assurances ( CEA), dat de beroepsverenigingen uit 25 Europese landen verenigt, ontwikkelde een dekking van terroristische daden in verschillende stappen. Het eerste niveau voert een algemeen eigen risico in, dat de particulier ertoe verplicht een deel van de risico’s voor zijn rekening te nemen. Het tweede niveau stipuleert een tegemoetkoming van de verzekeraars naar rato van een percentage van het verzekerde kapitaal (bijvoorbeeld 10%). Het zijn dus de verzekeraars die de kosten van deze garantie bepalen… voor zover ze haar al willen dekken. Voor het surplus zou men een Europese pool van herverzekeraars kunnen oprichten. Die zou het saldo van de schade voor zijn rekening nemen. Maar vooralsnog heeft dit initiatief geen resultaten opgeleverd. Op een derde niveau ten slotte zou de Staat kunnen worden ingeschakeld, als de pool de verbintenissen niet langer kan nakomen.

De Belgische oplossing

Hoe denkt ons land terroristische daden te dekken? Een oplossing naar Frans of Brits model, waar de Staat dankzij de miljoenen van belastingplichtigen de ultieme garantie geeft, zit er bij ons niet in. Vandaar het idee om voor dit soort risico’s een beroep te doen op de solidariteit tussen staten. De Europese Unie heeft tot op heden nog altijd niet gereageerd op dit voorstel; ze vraagt om een impuls vanuit ‘de politiek’.

Momenteel werkt de Beroepsvereniging der Verzekeringsondernemingen (BVVO) aan een aangepaste verzekering van arbeidsongevallen, auto’s en openbare ruimten in geval van brand en explosie. De geplande oplossing is gebaseerd op de drie niveaus van het CEA: via de verzekeraar, een pool van herverzekeraars en tot slot de Staat.

Volgens Wauthier Robyns, woordvoerder van de BVVO, zou de begrensde financiële bijdrage van de verzekeraar worden aangevuld met een schijf die een pool voor zijn rekening neemt. Bedoeling is op die manier een allesomvattende dekking van 50 miljoen euro (eventueel 75 miljoen euro in de BA-verzekering auto) te bieden. “Het overtollige gedeelte van de materiële schade zou voor rekening van de Staat moeten komen.” Maar, zegt Robyns, “natuurlijk bestáán er op dit moment oplossingen voor de dekking van terroristische daden. Zo dekken we binnen de brandverzekeringen eenvoudige risico’s met een minimum van 1,07 miljoen euro en een maximum van 34,44 miljoen euro”. Dat is trouwens de enige tak met een duidelijk omschreven definitie van terrorisme.

Maar de dekking van terroristische daden speelt ook in de autoverzekering. Men zou die zelfs kunnen opnemen in een privé-verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid. Nadat de verantwoordelijkheid van de ouders is aangetoond, zou hun aansprakelijkheid kunnen worden ingeroepen ten aanzien van hun zoon die de terroristische daad heeft gepleegd. Binnen de verzekering tegen arbeidsongevallen zal een arbeider die op de werkplek of op weg naar zijn werk het slachtoffer wordt van een terroristische daad, eveneens schadeloos worden gesteld.

Particulier betaalt de rekening

De gebeurtenissen van 11 september en de ineenstorting van de financiële markten hebben de financiële positie van verzekeraars en herverzekeraars, die er niet voor terugdeinsden hun premies flink op te schroeven, verzwakt. Over het algemeen is het risicobeleid van bedrijven ingrijpend veranderd. Ten eerste zijn de tarieven flink opgetrokken, wat het verzekeringsbudget van bepaalde bedrijven heeft opgedreven. Ten tweede zijn de eigen risico’s (deel van de schade dat voor rekening van het bedrijf blijft) opgeschroefd. Met als gevolg dat het bedrijf voortaan een groter deel van het risico draagt. En ten slotte is zelfs in de al toegekende garanties het mes gezet (door meer uitzonderingen in te bouwen).

Ook België ontspringt de dans niet. De tarieven van talloze verzekeringen zijn – of zullen worden – verhoogd. Voor de arbeidsongevallenverzekering zou een verzoek klaarliggen voor een premieverhoging van 9%! Het risico dat een werknemer het slachtoffer wordt van een terroristische aanslag tijdens het uitoefenen van zijn job is niet langer verwaarloosbaar. Alleen al dit element zou de gemiddelde premie per werknemer met zo’n 6,5 euro moeten opjagen. Ook de burgerlijke-aansprakelijkheidsverzekeringen zouden de opwaartse trend volgen.

De verzekeraars duimen intussen dat nieuwe aanslagen uitblijven. Is dat niet het geval, dan zouden sommige verzekeraars wel eens het loodje kunnen leggen.

Laurent Feiner [{ssquf}]

De verzekeringen tegen arbeidsongevallen kunnen met 9% stijgen.

Ook de burgerlijke-aansprakelijkheidsverzekeringen zullen de hoogte ingaan.