Conix en de koning

Conix Arichitects ontwerpt voor de Marokkaanse koning een nieuw centrum voor de stad Nador. “Maar projecten voor een woongebied in Tongeren en een stadsontwikkeling in Oostende zijn even prioritair”, beklemtoont Christine Conix.

Een nieuwe stad ontwerpen is de droom van veel architecten. Voor de meesten blijft het daarbij, maar niet voor de Antwerpse Christine Conix (57). Haar gelijknamige bureau tekent de plannen van de Marokkaanse havenstad Nador. “Het project heet wel ‘La nouvelle ville de Nador’, maar het is geen heel nieuwe stad”, preciseert Conix. “Het maakt deel uit van een grotere gebiedsontwikkeling rond de Lagune van Marchica. Onder meer ook het Belgische landschapsbureau JNC International heeft een belangrijk deelgebied geanalyseerd.”

Het totale projectgebied omvat 20.000 hectare en situeert zich aan de lagune van Nador. “Een plek van een adembenemende schoonheid. Onze interventiezone is ongeveer even groot als de helft van de bestaande stad, maar we formuleren ook krachtlijnen die verder gaan dan ons deel. Over mobiliteit, bijvoorbeeld. We ontwikkelen ideeën die het nieuwe stadsdeel verbinden met de bestaande stad en voor een overgang met de landelijke omgeving zorgen.”

Over het programma en het aantal vierkant meter kan de architecte nog niet veel zeggen. “Het project evolueert nog, daardoor veranderen ook de aantallen nog. Maar ik moet toegeven dat we ook nog wat overrompeld zijn. Zo veel aandacht hadden we niet verwacht.”

Koning Mohammed VI gaf zelf het startsein voor de gebiedsontwikkeling. “Alle gesprekken verlopen via zijn mandatarissen, maar dat de koning ons heeft ontvangen, is heel uitzonderlijk. Zo heb ik later vernomen.” Eigenlijk wilde Conix Architects nog niet naar buiten komen met het project, maar een samenloop van omstandigheden besliste daar anders over.

Begin december moest Conix naar Nador om het project voor te stellen aan de koning en een dag later sloot ze aan bij de economische missie naar Marokko van Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V), een reis die al veel langer op de agenda stond. “Die twee evenementen stonden totaal los van elkaar, maar door de lokale persaandacht en de bekendheid van het project, na het bezoek van de koning, kreeg ik meteen vragen van de meegereisde Belgische pers.”

Menselijke schaal

Waarom kreeg Conix de opdracht? “In onze kandidatuur hebben we veel respect getoond voor de omgeving, de cultuur en de authenticiteit van de plek, en van de bestaande structuren. We werken in een ander land, zelfs in een ander continent. Een zekere bescheidenheid — of noem het gewoon respect — en bereidheid tot luisteren zijn dan aan de orde.”

Al benadrukt ze dat dit altijd de aanpak van haar bureau is. “We beginnen elke opdracht met een analyse van de context. Wat zijn de krachtlijnen, de kwaliteiten en de potenties van die plek? Wie woont er waar en op welke manier? Elke site vraagt een specifiek onderzoek: een scherpe analyse van de topografie, de geografische ligging, het klimaat en de geschiedenis van de plek.”

De menselijke schaal noemt ze de rode draad door haar carrière. “Of het nu over grote of kleine projecten gaat, de bebouwde omgeving moet ontroeren en emoties oproepen, wat niet per definitie betekent dat wij streven naar een originele of unieke vormgeving. Afhankelijk van de context, moet een architecturaal statement soms kunnen. Een stad kan wel wat specifieke accenten verdragen, maar uiteraard kan je niet op iedere straathoek een statement brengen. De kunst bestaat erin een evenwichtige grid en juiste lagen te creëren, waarbij het ritme en de connecties elkaar versterken.”

Intens teamwerk

De Antwerpse architecte zoekt de schijnwerpers niet op, maar soms ontsnapt ze er niet aan. Bijvoorbeeld in 1993, toen ze in de historische Cogels-Osylei in Antwerpen een moderne woning bouwde. Ook toen het bureau in 2005 het Atomium mocht renoveren en uitbreiden, zorgde dat voor een publicitaire piek. Tussen die twee zeer uiteenlopende projecten door toont de portfolio van Conix Architects nog veel meer verscheidenheid. Van appartementen (onder meer de London Tower op het Eilandje in Antwerpen), over kantoorgebouwen (onder meer Bank J. VanBreda&C° en Umicore) en scholen (de Europese School in Laken) tot het Belgische paviljoen voor de Wereldexpo in China.

Als groot architectenbureau, met vijftig medewerkers en vestigingen in Antwerpen en Brussel, blijft Conix opdrachten voor individuele woningen aanvaarden. “De habitat is de bouwsteen van de architectuur. Van oudsher leven en werken mensen in hun woning. Hiervoor ruimte creëren, vormt de essentie van ons prachtige beroep…”

De voorbije 35 jaar timmerde Christine Conix aan een steeds vernieuwende organisatiestructuur waardoor zij ook zelf nog steeds kan ontwerpen. “Al blijven onze projecten het resultaat van intens teamwerk waarbij elk teamlid een belangrijke rol vervult. Goede architectuur ontstaat ook door de partners rondom je. Zelf ben ik het liefste bezig met de beginfase van een project, maar ik vind elke fase in het bouwproces boeiend.”

Ze stelt wel vast dat de rol van architect somt afvlakt van bouwmeester naar bouwcoördinator en van een soort uomo universale naar een manusje-van-alles. “Dat is een jammerlijke tendens. Veel hangt af van de bouwheer en zijn wens tot dialoog. Gelukkig zijn er in België nog veel goede opdrachtgevers, waardoor kwalitatieve en duurzame architectuur nog steeds mogelijk is en de architect zijn oorspronkelijke rol van ontwerper kan behouden.”

LAURENZ VERLEDENS

“De kunst bestaat erin een evenwichtige grid en juiste lagen te creëren, waarbij het ritme en de connecties elkaar versterken”

Christine Conix