CLAUDE LOBO

Eenvoud en elegantie voor 2010

Claude Lobo leidt als eerste Europeaan het ‘werelddesignteam’ van Ford. Ruim 1300 designers van 17 verschillende nationaliteiten verspreid over vier kontinenten, bepalen met hem het design van de Ford-modellen van het jaar 2010.

TEKST : PATRICK OP DE BEECK

Dearborn of Ford City, een voorstad van Detroit, werd door Henry Ford (1863-1947) uitgekozen om er zijn bedrijf te vestigen. Hij produceerde er de Ford-T (1908), de eerste auto die aan de lopende band werd aangemaakt. Ook de driemotorige vliegtuigen, die zo betrouwbaar waren dat admiraal Richard Byrd er zijn Zuidpoolexpedities mee maakte (november 1929), werden in Dearborn gebouwd.

De visionaire Ford legde een vliegveld in Dearborn aan en bouwde er het eerste Airport Hotel ter wereld, Dearborn Inn dat nog steeds als hotel dienst doet en als monument geklasseerd werd.

In dit stadje in Michigan, ligt het hoofdkwartier van het wereldconcern. Men treft er ook het ‘Heilige der Heiligen’ aan, de Advanced Design Studios. In deze studio’s die via glasvezelkabel, telefoon en een interaktief computernetwerk, permanent in verbinding staan met de andere vormgevingscentra, worden de Ford-auto’s, minivans en pick-ups voor de toekomst ontworpen.

In de Advanced Design Studios

van Dearborn heeft de in 1943 in Montmartre geboren ‘Titi parisien’, Claude Lobo, de leiding over Fords mondiaal designteam en de ploegen gevestigd in Californië, Australië, Europa en Japan.

Claude Lobo is ook de man achter de (r)evolutie die het auto-design bij Ford tijdens de laatste jaren heeft doorgemaakt door het invoeren van een uniek CAD-systeem (computer aided design). Door het gebruik van avantgardistische computertechnieken, waarbij Jurassic Park en Star Trek maar bleekjes overkomen, verdwijnen geleidelijk de schetsboeken, kleimodellen en soms de modellen op schaal 1/1.

Via glasvezelkabels “alles wat via satelliet wordt doorgeseind, kan worden onderschept,” zegt Lobo worden computerschetsen naar de verschillende designstudio’s doorgezonden. Op enorme tv-schermen (drie naast elkaar) worden in super hoge resolutie, niet bestaande auto’s (zelfs rijdend in een natuurlijke omgeving) besproken en in real time aangepast, tot de kleuren toe. Daarom zijn in de computer 16 miljard verschillende kleurkombinaties gestockeerd. “Door de tijdverschillen tussen de studio’s kunnen we 24 uur op 24 werken. Wat deze technologieën aangaat, zijn wij de eersten en (voorlopig) de enigen ter wereld die zo werken,” zegt de trotse, nuchtere en nooit zelfvoldane Lobo. Virtual reality zet ook de designwereld op zijn kop.

De wereldauto

is sedert enkele jaren, op elk niveau van de onderneming, het onderwerp van de dag. Voor Claude Lobo bestaat er niet de minste twijfel over dat het concern goed zit met een wereldomvattende design- en industriële politiek. De mondializering van de autonijverheid leidt onvermijdellijk naar mondiaal design waaruit de worldcar resulteert.

Het sukses van de Ford Mondeo is daarvan een duidelijk voorbeeld. Hij doet het zeer goed op de wereldmarkt. Hij mag dan nog Contour of Mystic heten in de VS, hij verkoopt er als zoete broodjes. Qua design bestaat er niet zoveel verschil tussen de Europese Mondeo-kaskraker (made in Genk) en de Contour en Mystic.

Op het testparkoers in Dearborn ondervonden wij echter het enorme verschil in rijgedrag tussen de Europese en Amerikaanse versies met een zeer zachte ophanging. “Het is evident,” zegt Lobo, “dat de ene versie van een wereldauto van de andere verschilt, naargelang hij moet beantwoorden aan de wensen van de klant op de markt waar hij verkocht wordt. Om permanent in kontakt te blijven met de lokale klanten hebben wij designstudio’s in de werelddelen waar onze belangrijkste markten liggen. Dat wij koetswerkdesignvarianten en interieurinrichtingen kunnen aanwenden op dezelfde vloerplaat en met bijna dezelfde motoren in een kwasi identiek chassis, maakt de auto goedkoper. Pralines van Godiva en uurwerken van Cartier zijn overal dezelfde en hebben overal sukses. Waarom zou dan, mits enkele designaanpassingen, een Ford met een mooie vormgeving niet overal geapprecieerd worden ? Wij denken mondiaal, hebben een mondiale bedrijfskultuur, leven mondiaal en hebben een mondiale designfilozofie die op de huidige goede smaak afgestemd is. Want uiteindelijk werd de wereld één grootstad.”

De goede smaak

maakt echter een diepgaande evolutie door. Dit gebeurt niet enkel aan beide zijden van de Atlantische Oceaan maar ook in Japan en opkomende landen zoals China, in Zuid-Amerika en India. Het is wel merkwaardig dat deze evolutie parallel verloopt. Wat in de Europa en de VS mooi en elegant bevonden wordt, is ook mooi en elegant in Japan, China, India en Zuid-Amerika. Dit komt door de invloed van de toonaangevende en smaakmakende media die overal ter wereld verkrijgbaar zijn. Het parallele verloop van de ‘smaakevolutie’ is een feit en geldt zowel voor de auto-industrie als voor de mode, de interieurinrichting en de culinaire gewoonten.

Het designcredo van Ford stoelt op eenvoud in al zijn schakeringen. “Een goed Ford-designer moet het qua vormgeving eenvoudig, elegant en nieuw houden,” zegt Claude Lobo. “Eenvoud staat trouwens meestal synoniem voor elegantie. Als je het design van de beroemde Fourreau Noir-avondjurk van Chanel analyzeert dan blijkt dit zeer eenvoudig te zijn. Dit principe geldt evenzeer voor autodesign. Een eigenaar moet zijn auto voor zijn vrienden met twee lijnen op papier kunnen tekenen. Als dat lukt dan is de vormgeving eenvoudig, heeft de auto een zeer eigen persoonlijkheid en straalt een voorname elegantie uit.”

Maar er komt nog een ander belangrijk principe om het hoekje kijken. Lobo vervolgt : “Probeer nooit, uit gemakzucht of gebrek aan inzet, jezelf of de klant voor te liegen of te bedriegen. Werk daarom zeer ernstig aan eender welke designopdracht. Het speelt daarbij geen rol of het om een Fiesta, een Scorpio, een Jaguar, een Mercury of een Lincoln gaat. Dit designcredo is toepasselijk op eender welke designopdracht en in eender welke branche. Indien je deze regels strikt volgt, dan ontwerp je een auto waarvan men zegt : Waaw, dat is een mooie wagen, die wil ik hebben.”

De ekonomische toestand

speelt eveneens een belangrijke rol in het hele designgebeuren. In het Ford-hoofdkwartier hebben ekonomen en marketeers als permanente opdracht de wereldekonomie te observeren en de cyclische golfbewegingen te analyzeren.

Claude Lobo : “In een krisisperiode kan Ford geen flamboyante auto lanceren. Doen wij dat wel, dan verkoopt hij bijna niet want de meeste mensen wensen niet op te scheppen wanneer het bij de buren minder goed gaat.”

Of de Mondeo dan ook op het juiste ogenblik gelanceerd werd ? “Juist,” antwoordt Lobo. “Met de Mondeo hebben we een ideale krisisauto op de markt gebracht. Het was en is de juiste auto op het juiste ogenblik. De Mondeo heeft een diskrete en eenvoudige look, maar is komfortabel en uitgerust met de recentste technologie. Dat is juist wat de klanten van Ford verwachten. De volgende Mondeo zal er dan ook heel anders uitzien indien hij gecommercializeerd wordt tijdens een opgaande cyclische ekonomische trend.”

Lobo zet zijn betoog verder : “Als één der belangrijkste konstrukteurs ter wereld kunnen we het ons niet veroorloven de klanten in het ootje te nemen. De kopers weten zeer goed hoe machtig ze zijn. Ze dulden geen miskleunen meer. Vandaar de grote verantwoordelijkheid van de designers die bij Ford, vanaf de eerste potloodtrek, wereldwijd in teamverband samenwerken met de ingenieurs, marketinglui, ‘fabrieksdenkers’ en financiers. Qua interaktieve kommunikatie gaan wij, als eersten ter wereld, zeer ver. Toen ik bij Ford Keulen werkzaam was, heb ik een systeem uitgedokterd waarbij wij als designers, eerst de fabriek bezochten waar het nieuwe model zou worden gebouwd. Wij spraken er met de mensen aan de band. Zo was ik ontelbare malen in Ford Genk om er de problemen aan de band uit te praten. We kunnen het ons niet meer veroorloven een auto vorm te geven die later in de produktie voor onoverkomelijke problemen zorgt. Designers zijn geen produktiespecialisten, net zo min als ook de financiers, de marketeers, de ekonomen en de meeste ingenieurs. Nu pas ik dit systeem hier toe. Maar het heeft veel voeten in de aarde gehad voor dat mogelijk werd. We zijn dan ook de enige konstrukteur die deze metode tot op de bodem uitspit.”

De leidersrol

die Ford heeft als tweede konstrukteur ter wereld laat zich ook in de designstudio’s voelen. Niet voor niets prezenteert het merk op bijna elk autosalon, concept cars die op enkele details na, vrij vlug geproduceerd kunnen worden. “Gezien de ekonomische fluktuaties hebben we steeds nieuwe modellen in voorraad,” zegt Lobo. Leiders worden echter vaak gekopieerd en daarvan kan Ford meespreken. En hij vervolgt : “Als je steengoed bent dan is het onvermijdellijk dat men je volgt en dat ‘anderen’ stilistische elementen overnemen. Wij zijn zeer vaak de eerste met nieuwe designtrends. Zo brachten wij in primeur het ronde biodesign. Ons biodesign dat terug te vinden is in de Sierra en de Sable, werd enkele malen goed maar vaker slecht gekopieerd. Voor Ford heeft het biodesign nu afgedaan. Wij werken momenteel aan nieuwe generaties met een kompleet ander design.”

Designen voor de toekomst

is niet zo evident. Lobo richt zich daarvoor tot de tieners en de twens : “Het is bij Ford steeds een gewoonte geweest nauw in kontakt te blijven met onze klanten of diegenen waarvan we verwachten dat ze onze klanten zullen worden. Nu hebben we een tandje bijgezet. We ontwerpen immers de wagens voor het jaar 2015 zodat we nu scholen en universiteiten aflopen en vragen aan de jongeren wat ze van hun auto verwachten. Niet enkel de goede smaak is veranderd. Ook de eisen die men aan een auto stelt, gaan een andere richting uit. Wie kan nog waarborgen dat de jongeren blijven dromen van prachtige auto’s zoals een Rolls, Mercedes, Lincoln of Cadillac ? De jeugd denkt anders dan de ‘Rolls-Cadillac-klanten’ en heeft andere behoeften. Ze willen in groep naar zee of naar de bergen. Ze hebben meer vrije tijd en zijn geen ‘strandliggers’ meer. Ze beoefenen aktieve sporten zoals ski, waterski en jetski op de meren, trekken met mountainbikes de natuur in, rijden met alle terreinmotoren en doen aan diepzeeduiken. Al dat materiaal moet kunnen vervoerd worden. Qua design bepalen zij de auto die zij in 2010-2015 zullen gebruiken. Exact die auto moeten wij ontwerpen.”

Claude Lobo besluit : “De klanten van vandaag en van overmorgen verlangen veilige, funktionele en praktische wereldauto’s met een eenvoudige maar elegante look, een grote betrouwbaarheid en kwaliteit. Ze wensen daarbij dat hun auto milieuvriendelijk en recycleerbaar is. Dit zijn de verlangens waarop wij moeten inspelen door de juiste auto op het juiste moment te brengen.”

Claude Lobo licht een tipje van de sluier op. De tieners en de twens van nu bepalen het design van de auto van het jaar 2010.

De nieuwe werktafel van de Ford-designer : een interaktief computerwerkstation. Via mikrofoon en camera staan de designers permanent, wereldwijd en real time met elkaar in kontakt.

Met de Sable Wagon maakt Ford een einde aan zijn biodesign.

Computerstudie van de Ford Ka, een ‘stadsmus’ die door Ford in Europa zal worden gelanceerd.

Vrouwen spelen een belangrijke rol in de designteams.