Cement tussen negen ministers

De nieuwe coronacommissaris is de juiste man voor die nieuwe functie. Hij werkt het liefst vanuit de achtergrond en kan compromissen sluiten als de beste.

Het is een goede zaak dat Pedro Facon de contouren van bestuurlijk België kent als zijn broekzak. De nummer twee van de federale overheidsdienst Volksgezondheid wordt de nieuwe coronacommissaris. Dat heeft het Overlegcomité op 6 oktober beslist. Ook de politiek kent Facon goed: hij was drie jaar kabinetschef van voormalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld). Het is afwachten hoe de samenwerking met de socialistische minister Frank Vandenbroucke (sp.a) zal verlopen.

De coronacommissaris wordt beschouwd als een echte civil servant. Na een masteropleiding in overheidsmanagement en -beleid aan de KU Leuven begon hij bij het Riziv. In 2014 trok hij naar het kabinet van Volksgezondheid, maar in 2017 keerde hij terug naar de ambtenarij. Hij is iemand die graag vanuit de achtergrond aan de touwtjes trekt, al is hij charismatisch genoeg om ook op de voorgrond te treden.

Facon geniet aan beide kanten van de taalgrens respect en heeft naar verluidt het vermogen om te verbinden. “Pedro is er heel goed in om tegengestelde visies in een vergadering te verzoenen”, zegt Tom Auwers, de voorzitter van de federale overheidsdienst Volksgezondheid en de ambtenaar aan wie Facon verantwoording aflegt nadat hij in 2017 directeur-generaal Gezondheidszorg werd. “Ik vind hem een bijzonder efficiënte onderhandelaar. Hij is een harde werker, die zijn dossiers meestal goed kent.”

Compromiszoeker

Het crisisplan waarmee de Belgische ziekenhuizen de afgelopen maanden Italiaanse toestanden wisten te vermijden, is voor een belangrijk stuk Facons verdienste. Daarover is zowat iedereen het eens. Dat vindt ook viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven), die de jongste maanden geregeld in contact kwam met de topambtenaar. “Het is een voordeel dat hij de wetten van de politiek beheerst”, zegt Van Ranst. “Hij is iemand die op een heel charmante manier de gefedereerde entiteiten, zoals hij ze zelf noemt, kan doen samenwerken. Het perfecte compromis bouwen kan Pedro als geen ander, maar in deze crisis wordt de snelheid van beslissen de grootste uitdaging.”

In zijn nieuwe rol als coronacommissaris zal Facon al zijn onderhandelingskunsten nodig hebben. Op de persconferentie waar Alexander De Croo (Open Vld) zijn aanstelling bekendmaakte, zei de premier dat Facon de wildgroei van taskforces, overlegorganen en adviesorganen in de strijd tegen het coronavirus moet stroomlijnen. Hij moet bovendien het cement zijn tussen de verschillende lagen van het Belgische bestuurslabyrint, met negen ministers die bevoegd zijn voor welzijn en gezondheid.

Breed vertrouwen

“Dat is een deel van zijn opdracht”, zegt voormalig staatssecretaris Philippe De Backer (Open Vld). “Ik denk dat er in dit complexe land veel dingen beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Je kunt dat niet puur vanuit een politieke opdracht doen. Ministers accepteren niet dat je op hun terrein komt. Je hebt iemand nodig die met het ene been in de politiek en met het andere been buiten de politiek staat. Iemand zoals Pedro, die de administraties en de zorg goed kent en aan beide kanten van de taalgrens goede contacten heeft, is daarvoor de juiste persoon.”

Een tiental jaar geleden was Facon nog zelf politiek actief. Hij schopte het tot voorzitter van de lokale afdeling van Open Vld in Leuven. Maar de actieve politiek heeft hij vaarwel gezegd. Maakt dat liberale etiket zijn taak lastiger? “Deze baan zou voor iedereen een uitdaging zijn”, zegt Van Ranst, die in 2009 griepcommissaris werd. “Als interministerieel commissaris probeer je een koers uit te zetten die de verschillende bestuurslagen op één lijn brengt. Ik ben ervan overtuigd dat dat in 2009 makkelijker was dan in 2020.”

Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) heeft er alle vertrouwen in. Beke gaf als assistent in Leuven ooit les aan Facon. “Hij is de juiste man op die plek”, zegt Beke. “Als secretaris van de Interministeriële Conferentie (IMC), waar alle ministers bevoegd voor welzijn en volksgezondheid overleggen, heeft hij bewezen dat hij zo’n dialoog in goede banen kan leiden. In interviews heeft hij er geen geheim van gemaakt dat je in de gezondheidszorg de tandpasta niet opnieuw in de tube moet proberen te persen. Dat wekt vertrouwen.”