BUITENBEENTJE IN BROUWERSWERELD

De op een na grootste brouwer van België is in eigen land nauwelijks bekend. Nochtans maakt Brouwerij Martens de pils van alle belangrijke grootwarenhuizen, zoals Aldi, Auchan en Superunie. Aan het roer staan Jan en Fons Martens, telgen van de achtste generatie van het oudste Limburgse familiebedrijf.

Knappe, grote brouwers. Maar zelfs in het eigen Limburg zijn de broers Jan en Fons Martens, beiden gedelegeerd bestuurder van de gelijknamige brouwerij uit Bocholt, weinig bekend. Nochtans is Brouwerij Martens, met twee productievestigingen in Bocholt en het nabijgelegen Kaulille, met drie miljoen hectoliter na de wereldmarktleider AB InBev de grootste van het land.

“Maar de broers voelen zich niet de op een na grootsten”, zegt Mieke De-splenter, gedelegeerd bestuurder van de Limburgse brouwerij Ter Dolen. “Je merkt dat goed tijdens de raden van bestuur van de Belgische Brouwersvereniging. Fons is daar eigenlijk de grootste brouwer, na de vertegenwoordiger van AB InBev. Maar hij zal dat nooit tonen.” Al wordt zijn woord er enorm gewaardeerd, of het nu om accijnzen, kilometerheffingen voor vrachtwagentransport, of statiegeld op blik en petflessen gaat.

Het is typerend voor de jonge vijftigers Fons en Jan. “Heel het dorp Bocholt draait rond de brouwerij”, weet Mieke Desplenter. “De twee zijn er heel prominent aanwezig. Maar het zijn en blijven heel gewone volksjongens. Na de werkuren gaan ze in de lokale cafés een pint pakken. Je zal ze nooit zien met een chauffeur of in het nieuwste maatpak. En Fons is een hevige supporter van derdeklasser Bocholt VV.”

Centjesbusiness

Die lokale geaardheid maakt van Brouwerij Martens daarom geen suffe, provinciale onderneming. 85 procent van de productie wordt geëxporteerd. Het bedrijf is in eigen land nauwelijks gekend met merknamen. Sezoens en Martens Pils zijn de bekendste merken. Onlangs kwam nog Dagschotel op de markt, naar de naam van de pils in FC De Kampioenen.

Martens is vooral specialist in huismerken voor grootwarenhuizen. Met de Duitse discounter Aldi wordt al sinds 1962 samengewerkt. Bij de jongste blinde test van Test Aankoop, in 2011, kwam de Aldi-pils Schultenbräu met de beste prijs-kwaliteitverhouding uit de bus. “Fons is bijzonder sterk in kostprijsberekening”, zegt collega-brouwer Alain De Laet van Brouwerij Huyghe. “Brouwerij Martens rekent letterlijk tot na de komma. Ze hebben een totaal ander businessmodel dan het mijne. Dat maakt van hen buitenbeentjes. Ze moeten het hebben van grote volumes, en een enorm efficiënt productieapparaat, terwijl wij speciale bieren maken. Ik onderhandel met mijn klanten niet over de prijzen, maar over de merken.” CEO Danny Dresselaers onderschrijft die beoordeling. “Bij Brouwerij Martens gaat het om grote volumes en scherpe marges.”

Hypermoderne brouwerij

De rolverdeling tussen de broers is ook duidelijk. Jan doet de operaties en logistiek, Fons de verkoop. “Jan is technisch enorm sterk. De brouwerij van Kaulille is echt de moeite waard”, oordeelt Tony Desmet. De voormalige topman van AB InBev is al enkele jaren raadgever van Unibra. Die Belgische brouwer, actief in Ethiopië en Rwanda, nam eind juli een belang van bijna 30 procent in Bockhold, de holding boven Brouwerij Martens, via een kapitaaloperatie van 15 miljoen euro. “Er waren al geruime tijd contacten. Martens brouwde voor ons het merk Skol, dat we in Afrika verkopen”, zegt Tony Desmet, die na de kapitaalverhoging ook bestuurder werd van Bockhold.

De sterke prestaties van Kaulille staan buiten kijf. Het is een van de beste brouwerijen in de wereld voor de productie van bier in petflessen. Dagelijks vullen de afvullijnen er één miljoen. De Belgische consument ziet bier in pet niet meteen zitten, maar in onze buurlanden en in Afrika is het product in opmars. Bovendien wordt het kwaliteitsverschil met bier in glas steeds kleiner.

De opvolging in het oudste familiebedrijf van de provincie is een ander paar mouwen. Brouwerij Martens startte in 1758, Fons en Jan vormen de achtste generatie. Het is niet zeker of de drie kinderen uit de negende generatie, vandaag nog studerend, ooit als opvolgers naar voren treden.

WOLFGANG RIEPL, ILLUSTRATIE JENS CLAESSENS

“Brouwerij Martens rekent tot na de komma. Dat maakt van haar een buitenbeentje”