Bril in één uur

Pikken de moderne opticiens de kaas van het brood bij de traditionele oogartsen? Maar vooral: zijn ze wel bevoegd om te bepalen wat het beste is voor uw ogen? Hun antwoord: “Het ziektebeeld is een zaak voor de oogarts, wij kunnen de rest wel aan.” Een standpunt dat door de geneeskunde genuanceerd wordt.

Het hele verschil ligt hierin dat een zichtonderzoek niet hetzelfde is als een oogonderzoek. Volgens Dr. Yves Kastelyn, secretaris-generaal van de Belgische Beroepsvereniging van Oogheelkundigen, geeft een bezoek aan een opticien die het gezichtsvermogen onderzoekt “een valse indruk van veiligheid”. Dr. Kastelyn geeft toe dat een diploma van opticien-brillenmaker volstaat om de gezichtsscherpte (refractie) te kunnen meten, maar hij benadrukt ook dat dit in geen enkel opzicht te vergelijken is met een oogonderzoek. Bij de opticien wordt immers noch de oogspanning noch de binnenkant van het oog onderzocht. “Hoge bloeddruk, diabetes of cataract kunnen dus niet opgespoord worden; die dingen worden doodgewoon niet vastgesteld.”

België telt zowat 1000 oogartsen, tegenover 750 in Groot-Brittannië bijvoorbeeld. Bij ons heeft een oogarts of oftalmoloog er zeven jaar geneeskunde en vier jaar specialisatie opzitten.

De tendens dat opticiens een zichtonderzoek doen om de gepaste bril af te leveren, veeleer dan gewoon op medisch voorschrift te werken, heeft zich uiteraard vooral ontwikkeld in landen waar minder oogartsen zijn. Het spreekt eveneens vanzelf dat de oogspecialisten niet bepaald opgetogen zijn met de ontwikkelingen bij sommige ketens van opticiens.

Toch moeten we duidelijk stellen dat een opticien die zich beperkt tot een zichtonderzoek, niets illegaals doet in België. Het zou echter goed zijn als iedereen die dit doet, zijn klanten ook zou waarschuwen dat het niet gaat om een oogonderzoek.

Heel wat opticiens beloven tegenwoordig een snelle en deskundige dienstverlening, met daar bovenop de grootst mogelijke keuze aan brilmonturen. Maar kan de verbetering van het gezichtsvermogen wel met dezelfde snelheid uitgevoerd worden als bijvoorbeeld het ontwikkelen en afdrukken van foto’s, pakweg binnen een uur?

Michael Likierman en Daniel Abittan, die dit fotografisch concept in 1981 lanceerden in Frankrijk (onder de naam Fotofast, later omgedoopt tot Photo Service), vinden van wel – maar dan moet de optiekzaak uitgerust worden met een optisch laboratorium. In 1989 startten zij in Frankrijk met de keten GrandOptical, die nu ook aanwezig is in België (eerst in Gent en sinds enkele maanden ook in Brussel). In de sector van de ‘bril-in-één-uur’ beweert GrandOptical op dit ogenblik marktleider te zijn in Europa. In tien jaar tijd opende de onderneming 72 winkels, waarvan 59 in Frankrijk.

Het idee komt uit de Verenigde Staten. Tijdens een bezoek aan Chicago stuitten Likierman en Abittan op een grote winkel waar de brilglazen ter plekke geslepen werden en geleverd binnen het uur. Omdat ze al vertrouwd waren met de snelle service inzake fotografie, besloot het duo deze formule ook toe te passen in de Europese optieksector.

Elf maanden na hun reis naar Chicago opende de eerste winkel-annex-laboratorium van GrandOptical in Frankrijk, en al snel kwamen er nog andere vestigingen volgens een vaste standaardformule: 300 m² oppervlakte waarvan 100 m² laboratorium, een 14-tal medewerkers, een investering van 12 miljoen Franse frank, een voorraad van 3000 monturen, 9000 brilglazen en 600 contactlenzen.

Met gesofistikeerde toestellen wordt een zichtonderzoek gedaan dat de gewenste correctie aangeeft, en vervolgens een onderzoek van het gelaat om de precieze stand van de ogen ten opzichte van de brilglazen te bepalen. Het laboratorium voor het slijpen van de glazen en de montage van de brillen biedt de mogelijkheid om de gebruikelijke wachttijden gevoelig in te korten. De tussenstappen van oogarts naar opticien, via leverancier van brilglazen en laboratorium terug naar de opticien, bestaan gewoon niet meer. Het resultaat is dat de klant binnen een uur bediend kan worden.

Dankzij de grote omzet van een dergelijke ‘supermarktformule’ kan men uiteraard allerlei voordelen aanbieden die de gewone kleinhandel zich niet kan veroorloven. De ‘volledige tevredenheidsgarantie’ omvat onder meer de levering waar men maar wil, ingeval de bril onverhoopt niet binnen het uur klaar zou zijn. Terugbetaling of inruilen is mogelijk binnen de 30 dagen als de bril niet goed past of het model toch niet blijkt te bevallen. Elk model dat niet in de winkel beschikbaar is, wordt gegarandeerd binnen de 48 uur geleverd. Het bedrijf verbindt zich ertoe het verschil terug te betalen als men elders een lagere prijs vindt. En ten slotte zorgt GrandOptical voor een reservebril wanneer een kapotte bril hersteld moet worden, net zoals sommige autoleasing-firma’s een vervangwagen ter beschikking stellen.

Behalve een massa modellen van bekende merken, biedt het bedrijf ook een gamma brillen op maat onder het eigen merk Unique. Dit maatwerk voorkomt irritatie door de brilveren achter de oren; het zorgt er ook voor dat de bril niet naar beneden kan glijden waardoor de glazen niet meer in focus zouden staan. Een speciaal toestel, ontwikkeld door GrandOptical, maakt in enkele seconden een afdruk van het gelaat. Daarop kan men onder meer de afstand tussen de ogen en de breedte van de neus precies aflezen, zodat de bril perfect wordt aangepast aan de vorm van het gezicht.

In de collectie Unique kan ook op esthetisch vlak een persoonlijke toets aangebracht worden: er zijn twaalf varianten in de vorm van de glazen (zowel voor optische glazen als zonnebrilglazen) en negen verschillende kleuren (marineblauw, blue jeans, doorschijnend wit, brons, lichtgrijs, zwart, verguld, rood of amber). De brilmonturen zijn uitgevoerd in polyamidekristal, een hypo-allergeen materiaal dat bovendien zeer licht is; een bril zonder glazen weegt dan ook amper 2,5 gram… Belangrijk is ook dat de uiteinden van de brilveren thermoplastisch zijn, zodat ze zich aanpassen aan de kromming van de schedel achter de oren.

De Unique-brillen, met krasbestendige en anti-reflecterende organische glazen, worden geleverd in een etui tegen de forfaitaire prijs van 8900 frank. Deze wondertjes van comfort en lichtheid zijn het resultaat van een vernuftige microtechnologie. Het kan soms gebeuren, ook al is het uiterst zeldzaam, dat de plaatjes die als een drukknoop op de neus zitten, loskomen. Dit kleine euvel wordt dan onmiddellijk en zonder problemen verholpen.

Vandaag de dag proberen de grote optiekbedrijven elkaar de loef af te steken door vindingrijkheid in het perfectioneren van de dienstverlening. Bij GrandOptical bijvoorbeeld worden alle resultaten van zichtonderzoeken genoteerd in een klein boekje dat de klant meekrijgt met zijn bril. Daarin staat allereerst het dossiernummer vermeld, maar ook wie het onderzoek gedaan heeft en wanneer, de soort glazen en de correctie ervan, de stand van de ogen, de afstand tussen de pupillen, en zo verder.

De formule biedt onbetwistbare voordelen: het gaat om een bijzonder snelle en meer dan correcte dienstverlening. Toch herhalen we voor alle duidelijkheid nog maar een keer dat een zichtonderzoek niet hetzelfde is als een oogonderzoek.

GrandVision Belux, tel. (02) 209.61.00.

Serge Vanmaercke