BLOEIEND IERLAND, BLOEIEND WALLONIE ?

Albert Frère, Philippe Bodson, Jean Galler, Michel Delaunois, Jean Stephenne zijn Managers de l’Année én Walen. Knappe ondernemers. Zoals Albert Frère in de Parijse salons zijn weg maakt, is er geen enkele Vlaamse financier die dat vandaag doet in Den Haag, Rotterdam of Amsterdam. Veni, vidi, vici. Zoals Philippe Bodson Latijns-Amerika, Azië, Noord-Amerika en Oost-Europa bespeelt, is er geen enkele Vlaamse ingenieur die hem dat nadoet. Dit blad ontkent dus nu niet en ontkende vroeger niet dat Wallonië potentieel en historisch ondernemingstalent zat heeft. Een traditie van honderdvijftig jaar ondernemen strooit niet alleen kolenterrils, duivelse corons en stoflong uit, maar doordringt de vezels van een volk met industrieel vernuft.

Het Waalse probleem is zijn politieke bovenlaag, alsnog gedomineerd door de PS. Deze overheersing krijgt een knauw, de niet-PS’ers spuwen de rode baronnen van Wallonië uit. De PSC congresseert tijdens het volgende weekeinde en legt niet langer de oorzaken van de Waalse ziekte bij het Vlaamse egoïsme, zij vaagt à la het Strategisch Plan Vlaanderen van het VEV voor eigen deur (zie Inside, blz. 11). Deze kentering staat naast de nieuwe taal van PRL’er Louis Michel (à propos, hij spreekt keuriger Nederlands dan Herman De Croo).

Waarom zouden de 3,5 miljoen Walen niet slagen in wat de 3,5 miljoen Ieren verwezenlijkt hebben over de voorbije 10 jaar ? In 1987 was Ierland een van de armste landen van Europa, armer dan Spanje en amper ietsje welvarender dan Griekenland en Portugal. In de jaren ’77-’87 klom de Ierse overheidsschuld van 65 % van het Bruto Binnenlands Product naar 120 % van dat BBP (enkel België deed het nog slechter : 130 %). In 1987 vertrok het leeuwendeel van de laatstejaars van een middelbare school naar Boston, Washington, Liverpool, Glasgow. Weg van de geboortegrond waar geen werk en geen toekomst was. Tien jaar later is Ierland een van de weinige EU-leden die beantwoordt aan de normen van Maastricht en dus zonder examen kan toetreden tot de Europese Muntunie. Het Ierse inkomen per hoofd aangepast aan de respectieve koopkracht was in ’96 hoger dan het Britse. Over de jongste drie jaar haalde Ierland een jaarlijkse economische groeivoet van 7 %, een Aziatisch ritme. The Economist analyseert in het jongste nummer uitvoerig en lovend dat Ierse mirakel. Ierland illustreert het ongelijk van de stelling dat de globalisering van een economie een bedreiging is en geen kans. De Ierse economie is open, het arbeidsbestel soepel en de demografie hoopvol.

Als Wallonië het gezeur van zich kan afzetten dat het een slachtoffer is van het Vlaamse imperialisme, en dus Vlaanderen dient te beletten om te snijden in de onrechtvaardige transfers en om beleidsautonomie te verwerven, dan kunnen de Walen eveneens een groen mirakel realiseren.

Het moderniseren van de Waalse mentaliteit en het stijgen van de Waalse welvaart heeft twee gevolgen voor de toekomst van België. Deze gevolgen staan lijnrecht tegenover mekaar en vandaag is niet te doorgronden welk gevolg de overhand zal halen.

Eerste gevolg : voor de onafhankelijkheidsstroming in Vlaanderen valt een internationaal bezwaar weg. In theorie is het zelfbeschikkingsrecht der volkeren een onomstotelijk internationaal rechtsbeginsel, dus ook het recht op afscheiding. In de praktijk wordt het slechts aanvaard voor staten en naties die zich de-koloniseren van Europa of de ex-USSR en haar satellietstaten. Een voorzichtige kentering schuift de grens op naar volksgemeenschappen die niet vallen onder de voorgaande situaties, als ze tenminste daarmee in de ogen van de internationale publieke opinie geen egoïstische oogmerken nastreven. Ook bij politologen en juristen met begrip en sympathie voor de natiestaten en het nationalisme die zijn geen uitzondering zit het al of niet dulden van een afscheiding vervat in de moraal. Als de nieuwe staat een minder fortuinlijke oud-compagnon in de steek laat, wordt de nieuwe creatie internationaal een paria. Indien het rijke Noord-Italië zich losscheurt van het minder fortuinlijke Midden- en Zuid-Italië is zijn internationale erkenning problematisch volgens de huidige consensus. Een zelfde morele verwerping is niet uit te sluiten als het rijke Vlaanderen boedelscheidt van het arme Wallonië. In deze zin is een heroplevende Waalse welvaart een ondersteuning van het Vlaamse independentisme. Twee rijkelui die in gemeenschappelijk overleg besluiten om hun eigen weg te gaan, zullen wrevel maar geen vijandschap opwekken. Vlaanderen wordt dan internationaal niet uitgestoten als een gierige, immorele roverstaat.

Tweede gevolg : de groeiende rijkdom van Wallonië zal voor veel Vlamingen de eventuele noodzaak afzwakken om een eigen politieke koers te varen in de Europese Ruimte. Een welvarend Wallonië bestaat mits het omhelzen van een economische filosofie die Vlaanderen kenschetst met marktwerking, vrije ondernemers en minder regelgeving. Dus, Wallonië als saboteur van het Vlaamse model valt weg. Bovendien dalen door een hogere Waalse welvaart de buitensporige transfers van Vlaanderen naar Wallonië. De Waalse modernisering kan België redden ?

FRANS CROLS