Beste leiders, doe geen kwaad in Londen

Beste wereldleiders, genoeg is genoeg. Genoeg jobs zijn we al kwijt, genoeg bedrijven zijn al op de fles gegaan, genoeg banken zijn al (virtueel) failliet, genoeg vermogen is al in rook opgegaan, genoeg tijd is al verloren gegaan. Treuzel niet langer en breek de ruggengraat van de financiële crisis die de wereldeconomie nu al maanden in een wurggreep houdt. Er is genoeg gepraat en gepland. Waag het niet om op de G20-vergadering van begin april in Londen de wereld te ontgoochelen met vrijblijvende uitspraken of vage beloftes. De risico’s die we lopen als u te weinig doet, zijn veel groter dan de risico’s als u te veel doet. En waag het vooral niet om uw apothekerschaaltje mee te brengen. Er zullen er altijd zijn die minder inspanningen doen. Durf dat niet als excuus te gebruiken om de protectionistische toer op te gaan en om uw ellende over het hek bij de buurman te gooien. Protectionisme is de kortste weg naar een nieuwe depressie, terwijl inspanningen, waarbij iedereen bereid is zijn steentje bij te dragen, de snelste weg naar herstel zijn. Zorg dat u slaagt of uw passage in de geschiedenisboeken zal voor immer en altijd met pek en veren overgoten zijn.

Dit is het keerpunt waarop deze crisis ontaardt in iets nog veel venijnigers of waarop de neerwaartse spiraal gebroken wordt en het begin van schuchter herstel mogelijk wordt. Uw plannen moeten geloofwaardig, uitvoerbaar en samenhangend zijn. Alleen zo kunt u de eerste schuchtere signalen van hoop op herstel versterken. Bouw verder op de inspanningen die op nationaal vlak soms al op grote schaal worden genomen. Zaai vers vertrouwen. Geef de markten het houvast waar ze zo naar snakken.

Uw top wordt geen gezellig theekransje. Dat beseft iedereen. De meningen over de juiste aanpak zijn verdeeld. De Amerikanen willen de crisis verdrinken in verse dollars en de opbouw van overheidsschulden, terwijl de Europeanen pleitbezorgers zijn van een meer orthodoxe aanpak. Japan weet al lang niet meer van welk hout nog pijlen te maken. China krijgt een gouden kans om zijn invloed in de wereld uit te breiden, maar weegt nog veel te licht om de nieuwe locomotief voor de wereldeconomie te worden. De ontluikende markten kreunen onder de kapitaalvlucht en smeken om een hoofdrol in de reddingsplannen van de grote jongens.

Niemand kent de juiste formule die de crisis op de meest efficiënte manier kan bezweren. Een keynesiaans stimuleringsbeleid is niet plots alleenzaligmakend geworden en marktmechanismen helpen niet van de ene op de andere dag alles om zeep. Niemand kent ook de gevolgen op langere termijn van goedbedoelde relanceplannen en uitbundige geldcreatie. De financiële en economische turbulentie zal daarom nog jaren aanhouden. De markten en de burgers moeten ervan overtuigd zijn dat u, de politieke leiders, het hoofd koel houdt, ook al is uw palmares allesbehalve bemoedigend. Overheidsfalen is even schuldig aan deze crisis als marktfalen. Maar een crisis van het leiderschap en aanslepende onduidelijkheid over uw optreden kunnen de onzekerheid over een kritische drempel tillen, en de crisis voor jaren bestendigen. ‘Doe geen kwaad’, dat is straks in Londen uw eerste opdracht. (T)

Door Daan Killemaes