BELGOLAISE EN GÉCAMINES

Kettingreacties.

Belgolaise Bank, de Afrika-dochter van Generale Bank, ontkent de berichten dat ze beslag zou laten leggen op de eigendommen van de Congolese kopermaatschappij Gécamines in België. Gécamines (GCM) is virtueel failliet en is toe aan een grondige herstructurering (zie Trends, 4 maart 1999, blz. 11). De blanke Zimbabwaan Billy Rautenbach, aangeduid om de klus te klaren, bijt zich de tanden stuk en maakt zich geen vrienden. Om diverse redenen:

Een tegenvallende conjunctuur: precies in deze cruciale fase stuikte de kobaltprijs in elkaar van 27 dollar per pond zes maanden geleden tot 6 dollar. Dat was vooral een gevolg van manipulaties met Russische voorraden door kobalttrader MRG op de London Metal Bulletin, waar de kobaltprijs wordt bepaald. In plaats van met verlies te verkopen aan Union Minière en Glencor, verkoos Gécamines nieuwe bankleningen aan te gaan, onder meer bij huisbankier Belgolaise – leningen gedekt door de marktwaarde van kobalt, waarvan Rautenbach hoopte dat deze zou stijgen en de liquiditeiten van GCM zou verhogen. Hij ging een alliantie aan met MRG, maar kwam bedrogen uit: MRG deed een bod op de helft van 800 ton kobalt tegen slechts 6 dollar en weigerde de andere helft te kopen tegen 16 dollar.

Intussen had Rautenbach zowat iedereen tegen zich in het harnas gejaagd: Union Minière en Glencor, maar vooral de leveranciers van GCM, waarvan hij de facturen tot 1 maart had bevroren (tot de MRG- deal het verhoopte effect zou hebben, maar dat gebeurde dus niet). Bij hen ontstond een paniekreactie na de verkoop door de Zuid-Afrikaanse holding Rennies van transporteur Manica aan de beleggingsmaatschappij Bidvest. Manica vervoert sinds jaren kobalt naar Zuid-Afrikaanse havens, maar de nieuwe eigenaar Bidvest toont geen belangstelling voor Congo en was dus niet bereid de klassieke negotiatie voor uitstel van betaling over te doen. Bidvest keek aan tegen 4,5 miljoen dollar schulden van GCM aan Manica en weigerde categoriek uitstel van betaling. Toen Bidvest beslag liet leggen op kobaltvoorraden van Gécamines veroorzaakte dit een kettingreactie bij de overige schuldeisers om ook nog iets uit de brand te slepen, zoals de Antwerpse expediteur DMF. “We onderhandelen verder met Gécamines,” zegt DMF-bestuurder Philippe Delvaux nu.

De in Zuidelijk Afrika succesvolle zakenman Rautenbach lijkt zich in het Congolese wespennest vergaloppeerd te hebben. Men verwijt hem ook een arrogante managementstijl en belangenvermenging (hij bezit tegelijk 80% in de exploitatiemaatschappij Central Mining Group); Rautenbach maakt evenmin vrienden met het wegsnijden van financiële uitwassen zoals reisvergoedingen van duizend dollar per dag die kaderleden zichzelf toekenden, de verkoop van vier GCM-vliegtuigen en het opdoeken van geldverslindende GCM-kantoren in Johannesburg, New York en Dar-Es-Salaam.