BELGISCHE KONINGSHUIZEN

Kleine broertjes.

De overlevende Belgische autodynastieën hebben slechts tijdelijk mogen proeven van de geneugten van autoproductie. Om de hoge invoertaksen te vermijden die de autoprijzen naar de sterren joegen, trokken ze zelf productiehallen op. Maar verder dan werken in onderaanneming voor buitenlandse constructeurs zijn ze nooit gekomen, “omdat auto’s ontwikkelen en produceren veel kapitaalsintensiever is dan wagens verdelen,” zegt Philippe Casse, woordvoerder van de beursgenoteerde D’Ieteren-groep.

De link naar massaproductie van auto’s is het sterkst bij D’Ieteren, dat in 1970 zijn fabriek in Vorst verkocht aan de Volkswagen-groep. Er waren op dat ogenblik zware investeringen nodig om de vroegere VW Kever-fabriek om te bouwen tot de productievestiging voor de Golf (en inmiddels ook de Seat Toledo) die ze vandaag is.

De familie Moorkens bouwde in de jaren zestig BMW‘s en later vrachtwagens in Kontich. De familie Beherman assembleerde in die periode onder meer de Morris Mini, Volga, Skoda en Moskvitch in fabrieken in Mortsel en Seneffe. Zij is de enige onder de Belgische autodynastieën die ooit voertuigen met een eigen merknaam maakte: in de jaren tachtig bouwde de groep BDX-pantserwagens voor, onder meer, de Belgische rijkswacht.

Maar geen van de drie Belgische dynastieën kan de vergelijking doorstaan met het rijk van de Agnelli‘s of de Quandts. “We zijn maar een klein familiebedrijfje,” zegt Casse. Het beursgenoteerde D’Ieteren is wel de oudste autofamilie van Europa. Het kocht vorig jaar 115.000 auto’s in. D’Ieteren verdeelt auto’s (VW, Audi, Porsche, Seat, Skoda, Bentley) en motoren, verhuurt wagens, verkoopt verzekeringen en sluit leasingcontracten af. Enkele maanden geleden kocht de Brusselse groep Belron op, de moeder van ruitenhersteller Carglass. Topman Roland D’Ieteren is de zesde afstammeling in rechte lijn van Joseph-Jean D’Ieteren, die in 1805 in Brussel een wielenmakersatelier oprichtte. In de jaren 1830 werd D’Ieteren een koetsenmaker, rond de eeuwwisseling een koetswerkbouwer van luxewagens. In 1930 startte D’Ieteren zijn activiteiten als invoerder van auto’s en vanaf 1935 assembleerde de groep zelf Studebaker, Volkswagen, Packard en Simca. Na de verkoop van de fabriek in Vorst is de groep sterk beginnen te diversifiëren.

Bij Moorkens, een familie uit de Franstalige Antwerpse bourgeoisie die een zakenimperium uitbouwde in de auto- en motorendistributie, zijn de tweede en de derde generatie onder de paraplu van de familieholding Alcopa ook nieuwe wegen ingeslagen. De sectie van Pierre Moorkens die kantoormeubelen produceert, realiseert een vijfde van de omzet. De voertuigensecties (goed voor 70.000 verdeelde Mitsubishi’s, Hyundai’s en Suzuki’s per jaar) genereren wel nog altijd het leeuwendeel van de 32 miljard omzet die Alcopa in 1999 draaide. Bovendien zijn die afdelingen ook aan het internationaliseren: Alcopa startte in de jongste jaren verdeelactiviteiten op in Frankrijk, Zwitserland en Portugal. Dominique en Pierre Moorkens (zonen van de stichter) hebben nog topfuncties in de groep, hun broers Jean-Albert en Leopold (die de scepter aan zijn zoon Axel doorgaf) hebben zich teruggetrokken.

Beherman, een familie met Moldavische wortels die in België Mazda, Saab en Ssanyong importeert, lijkt het zwakste broertje van de drie Belgische autodynastieën. Ze importeren zo’n 13.000 auto’s per jaar. Beherman Invest, de holding die alle bedrijven van de familie in portefeuille houdt, heeft dochters in de autosector, een financierings- en verzekeringspoot en een immobiliënsectie, maar geen geconsolideerde jaarrekening. Beherman is ook de beruchtste van de drie Belgische autodynastieën. Stichter Joseph Beherman maakte van de groep niet alleen een pionier in de Belgische auto-industrie, maar ook een belangrijke, en vaak doorgelichte, defensieleverancier na 1945. Bovendien haalde de kleinzoon van de stichter, Olivier Beherman, enkele keren op een kwalijke manier het nieuws. De autoafdeling van de groep Beherman flirtte even met de beurs, maar liet zich in 1996 uitschrijven, “omdat de beursnotering plichten meebracht die niet door de baten gecompenseerd werden,” zegt woordvoerder Umberto Stefani. Bij Beherman verdelen de zoons van de stichter, Jacques en Christian Beherman, de taken.

Frank Demets