Belgische CEO’s in het nauw?

CEO’s en CFO’s van in de VS genoteerde ondernemingen staan onder druk na de zopas goedgekeurde Sarbanes-Oxley Act. Ook Belgische ondernemers met een Amerikaanse kapitaalbasis ontsnappen niet aan de maatregel.

“De Amerikaanse overheid legt met de onlangs goedgekeurde Sarbanes-Oxley Act haar eigen ethische normen op aan de internationale zakengemeenschap,” zegt corporate lawyer Peter Leys van het Amerikaanse advocatenkantoor Baker & McKenzie. “De Belgische leiding van in de VS genoteerde bedrijven moet zich plooien, of mag problemen verwachten.”

De Sarbanes-Oxley Act werd eind juli goedgekeurd, en is een rechtstreeks gevolg van de schandalen bij Enron en Worldcom . President George Bush noemt het “de meest verregaande verandering van Amerikaanse zakenpraktijk sinds Franklin Roosevelt “.

De wet bevat onder meer bepalingen in verband met leningen van het bedrijf aan zijn chief executive officer (verboden), rapportering door advocaten aan de raad van bestuur (desnoods tegen de wil in van het management), en de verplichte teruggave van winsten wanneer een CEO aandelen verkoopt na te rooskleurig gepresenteerde cijfers.

Correct, voor zover bekend

De meeste aandacht besteden bedrijfsjuristen en accountants aan de certificatieprocedures, die de chief executive officer (CEO) en de chief financial officer (CFO) verplichten om een verklaring te ondertekenen bij de bekendmaking van cijfers. Die verklaring bestaat uit twee luiken. Section 906 van de wet verplicht de CEO en de CFO te bevestigen dat de cijfers “voor zover ze weten” correct zijn. Deze clausule heeft ook strafrechtelijke gevolgen: een valse verklaring kan leiden tot een gevangenisstraf tot twintig jaar en een boete tot 5 miljoen dollar.

Section 302 gaat nog verder. Dit luik, dat alleen burgerrechtelijke gevolgen heeft, verplicht de CEO en de CFO te bevestigen dat ze controleprocedures hebben opgesteld om te vermijden dat rekeningen misleidend zijn. Die clausule is vooral bedoeld voor gedupeerde aandeelhouders. Zij kunnen toplui van een onderneming persoonlijk aansprakelijk stellen voor onrechtmatigheden.

Vreemd genoeg zijn er geen sancties ingebouwd voor directieleden die de verklaring niet ondertekenen. Stacy Rahl, de US Securities Lawyer van de Londense poot van Baker & McKenzie, wijst erop dat het verstandig is de wet na te leven. “Anders zal de Securities and Exchange Commission ( nvdr – de Amerikaanse beurswaakhond SEC) waarschijnlijk toch optreden, en kan een notering in gevaar komen”.

De regels gelden overigens voor “alle bedrijven die op een of andere manier geld aantrekken op de Amerikaanse beurzen, of dat nu gebeurt via aandelen of obligaties”. Met andere woorden: álle Europese bedrijven die een beroep doen op de Amerikaanse beurzen moeten de wet aanvaarden. Over het tijdstip bestaat onduidelijkheid. Rahl: “Algemeen wordt aangenomen dat Europese ondernemingen bij de kennisgeving van hun eerstvolgende jaarcijfers – dus niet per se de halfjaarlijkse gegevens – een verklaring van de CFO en de CEO moeten opnemen.”

De eerste golf van certificaties kwam begin augustus op gang, omdat 695 Amerikaanse bedrijven met meer dan 1,2 miljard dollar omzet van de SEC al zo’n verklaring moesten publiceren. De volgende golf vindt plaats wanneer 14.000 andere ondernemingen hun eerste officiële cijfers bekendmaken.

Delhaize schikt zich

Delhaize Group boog zich al over de Sarbanes-Oxley Act. CEO Pierre-Olivier Beckers en CFO Craig Owens houden hun pen klaar om zich aan te passen aan de bepalingen van Section 906. Dat gebeurt waarschijnlijk in de tweede helft van 2003, wanneer de in maart gepubliceerde cijfers van 2002 aan de SEC worden bekendgemaakt.

“Uiteraard betekent dit voor beide heren een verzwaring van hun aansprakelijkheid, die de grenzen van het Belgische vennootschapsrecht ver overschrijdt,” zegt woordvoerder Geoffroy d’Oultremont. “Maar ze hebben geen enkel probleem met de gang van zaken. Er heerst vertrouwen in de boekhouding van onze groep.”

Een zelfde geluid horen we bij Anton De Proft, CEO van het Leuvense technologiebedrijf Icos Vision Systems (genoteerd op Nasdaq en Nasdaq Europe). Als de SEC meer duidelijkheid geeft over de concrete invulling van de nieuwe wet voor buitenlandse bedrijven (bij het ter perse gaan werd de datum van 29 augustus genoemd), zal hij zo’n verklaring ondertekenen. “Onze cijfers zijn juist. We zijn zuiver,” aldus De Proft. “Een correcte boekhouding is toch onze plicht tegenover alle stakeholders? Wat verandert er dus met zo’n verklaring?” De Proft is voorstander van de nieuwe regels. In het huidige beursklimaat kunnen ze het vertrouwen van de belegger in de bedrijven herstellen. Hij maakt de vergelijking met de dopingcontroles in de wielersport. “Die zijn een hart onder de riem van de renners die het spel eerlijk spelen.”

Vasco Data Security, gespecialiseerd in systemen voor de beveiliging van financiële transacties, meldde al op 14 augustus onder ede aan de SEC dat het voldoet aan alle regelgevingen. “We voelen ons helemaal niet bedreigd door de strengere reglementeringen, integendeel,” zegt CEO Mario Houthooft vanuit Chicago.

Wapen voor minderheidsaandeelhouders

Peter Leys van Baker en McKenzie wijst erop dat de wet vooral gevolgen zal hebben voor de burgerlijke aansprakelijkheid van de Belgische CEO’s en CFO’s die de verklaring ondertekenen. “Dat de Belgische autoriteiten eigen burgers zullen uitleveren, omdat een Amerikaanse strafrechtbank ze veroordeelt voor feiten die in ons systeem minder streng of niet worden bestraft, is zeer onwaarschijnlijk,” weet hij. “Als veroordeelde managers geen voet in de States zetten na het vonnis, blijven ze dus uit de gevangenis. Een wintervakantie in Aspen zit er dan niet meer in.”

Een burgerrechtelijke veroordeling tot een schadevergoeding door een Amerikaanse rechtbank, zal een Belgische rechter volgens Leys sneller uitvoerbaar verklaren. “Concreet: het lokale vermogen van Belgische bedrijfsleiders wordt aangesproken door gedupeerde aandeelhouders uit de VS.”

Zijn confrater Jean-Pierre Blumberg van Linklaters ziet perspectieven voor Déminor en co. “Zij kunnen hun strijd voor de rechten van de minderheidsaandeelhouders in België met een extra wapen voeren: de verklaring van de CFO en de CEO dat ze maatregelen namen die een correcte boekhouding garanderen. Belangrijk: beide directieleden zijn met hun eigen vermogen verantwoordelijk voor de correcte gang van zaken. Dat is een ernstige uitbreiding van de bestuurdersaansprakelijkheid.”

Delhaize-woordvoerder D’Oultremont: “Wij zijn niet bang voor onze minderheidsaandeelhouders. Een bedrijf dat vandaag correct handelt, voelt zich door deze wet niet bedreigd. Eigenlijk verandert er dus weinig aan onze zakenpraktijk.”

Bureaucratische last groeit

Blumberg wijst op het extraterritoriale effect van de wet, en de manier van zakendoen in Europa. “Duitse ondernemingen zoals Daimler-Benz lieten al verstaan dat ze een delisting van de Amerikaanse beurzen overwegen. Ze gaan niet akkoord met de manier waarop de Amerikaanse overheid haar rechtssysteem aan de rest van de wereld oplegt. De Europese Commissie heeft ook al bezwaren geuit. Ook Belgische ondernemingen zullen een extra argument hebben om niet (meer) in de VS genoteerd te zijn.”

Volgens Peter Leys worden vooral de kleinere bedrijven getroffen. “Zij moeten uitmaken of de bureaucratische kosten en de verzwaarde aansprakelijkheid nog opwegen tegen een notering in de VS,” zegt hij. “Misschien bieden Euronext of Londen wel een alternatief?”

Icos heeft alvast geen spijt van de Nasdaq-notering. “Voor technologiebedrijven zoals Icos blijft Nasdaq de beste beurs met de strengste eisen,” zegt De Proft. “Van een delisting is geen sprake,” klinkt het ook bij Delhaize. “Wij voelen ons goed binnen de nieuwe context.”

Hans Brockmans [{ssquf}]

De technische details van de Sarbanes-Oxley Act.

Alle Europese bedrijven die een beroep doen op de Amerikaanse beurzen moeten de act aanvaarden.