Belgen winnen olympisch goud

Wie verdient er – behalve de staat, natuurlijk – geld aan de belastingbrief die een dezer dagen bij u in de bus valt? De Turnhoutse Group Joos, die de brieven drukt. Ook de tickets voor de Olympische Spelen van Athene rollen er van de persen. En toch zien de broers Joos geen heil meer in het pure papierwerk.

Het gaat goed met Drukkerij Joos, dank u. Sinds 2001 is de winst meer dan verdubbeld, van ruim één naar 2,4 miljoen euro. Omzet en werkgelegenheid bleven stabiel, maar voor het overige gaan de cijfers op de balans in één richting: omhoog. In tegenstelling tot de rest van de grafische sector, waar het aantal arbeidsplaatsen daalde met 8 % en de omzet vorig jaar 3,4 procent lager lag dan in 2002.

Net na het afsluiten van de vierjaarlijkse drukkersbeurs Drupa in Düsseldorf hoopt de sector op een kentering. Want de toekomst ziet er niet florissant uit. De orderboekjes waren lange tijd bijzonder mager en net nu de orders voorzichtig beginnen binnen te komen, gaan de papierprijzen met vermoedelijk 5 % omhoog. Bovendien lost het digitaal drukken nog altijd de verwachtingen niet in. Eén lichtpuntje: de investeringen bleven in 2003 op hetzelfde niveau, na dalingen van 15 % in 2001 en 21 procent in 2002.

Gedelegeerd bestuurders Alex (38) en Yves (40) Joos laadden – zelfs op niet-werkdagen – de helft van hun personeel op bussen naar Düsseldorf, maar zelf hebben ze de beurs niet nodig om hun strategie uit te stippelen. “Drupa is voor ons hoogstens een ijkpunt, geen zaligmakend dictaat. Maar door onze mensen mee te nemen, zien ze met eigen ogen wat de veranderingen zijn die op ons afkomen. Zo betrekken we hen bij onze strategie.” Die impliceert minder papier verbruiken en meer aandacht voor documentbeheer.

De tijd dat een drukker rustig de orders kon afwachten, om dan zijn persen in gang te zetten, is voorbij, meent Alex Joos. “Vandaag is geen enkele bestelling definitief verworven. We hebben mensen die nauwgezet de media volgen op zoek naar potentiële klanten. Als er vandaag in de krant staat dat de boeren een striktere bemestingspolitiek opgelegd krijgen, staan we ‘s anderendaags op het bordes van de minister om te peilen naar zijn mailingaanpak.”

Achter de façade van stabiele jaarresultaten schuilt een ingrijpende interne herstructurering. “Wat vroeger onze kernactiviteit was – het drukken van kettingformulieren zoals Lotto– is op vijf jaar tijd gedaald van 99 % van onze omzet tot ongeveer 35 %,” aldus Alex Joos. “Zonder de tegenvallende cijfers in de traditionele domeinen hadden we nu een groei van meer dan 10 %.”

Mailen op maat

Het grote verschil met vroeger? “Toen deden we alles zelf,” stipt Yves aan. “Nu focussen we op wat we het beste kunnen: het toezicht houden over de hele productieketting.” Verpakkingen zijn bij Joos goed voor 15 % van de omzet, maar ze blijven een vaste waarde. De tweede poot van de Kempenaren is direct marketing. Met het tijdperk van de elektronische mailings is een heel nieuwe wereld opengegaan, die nu goed is voor 29 % van hun omzet. Aan de hand van elektronische bronbestanden is het mogelijk om zeer klantgerichte mailings te sturen. De derde tak, documentendruk, zijn de roots van het bedrijf.

Maar niets is nog wat het lijkt. Want het pure drukken van documenten is slechts de basis van wat de broers werkelijk beogen: documentenbeheer, zeg maar alles wat het de klant eenvoudiger maakt om zijn drukwerk te beheren. “Een drukker moet steeds minder drukken om zijn klanten tevreden te stellen,” zegt Alex Joos. “Tegenwoordig zijn we meer bezig met het updaten van mailinglijsten en het schrappen van overbodige namen daarop, dan met het drukken zelf.”

Onder documentenbeheer vallen een rist activiteiten: de documentenstroom inventariseren, standaardiseren en optimaliseren, voorraden aanleggen en de totale kosten van de papierstroom verminderen. “Nu is documentbeheer de top van onze omzetpiramide. Drukken is nu nog de basis, het leeuwendeel van onze omzet. Op termijn moet die piramide omgekeerd worden. De winstmarges in documentmanagement liggen tien procent hoger dan in het pure drukwerk.”

Olympisch goud

Toch is het parcours van Group Joos niet vlekkeloos. Op tien jaar tijd werden drie digitale drukmachines gekocht van het inmiddels failliete Xeikon. “Maar de markt is gewoon nog niet klaar voor digitaal drukken,” geeft Yves, het technische brein van de broers, toe. Nu staat er nog maar één digitale printer in de bedrijfshallen. Een weinig geslaagde operatie? Alex: “Dat maakt deel uit van het innoveren. We zijn niet bang om enkele jaren missionaris te spelen. Maar als het dan nog niet lukt, leggen we dat project stil.”

En zelfs de jarenlange ervaring met het drukken van de papieren belastingaangiftes bleek niet voldoende om de order van de elektronische mailingversie binnen te rijven. “Al bij al heb ik het nog liever zo,” nuanceert Alex Joos. “Het was een uiterst moeilijk procédé, met veel beginnersfouten. We zouden er onze vingers aan hebben gebrand.”

Maar de Kempenaren troosten zich met twee andere orders. Voor FranceTélécom gaat Group Joos zo’n kwart miljard zakelijke documenten drukken voor hun Europese klanten en het Duitse T-Mobile klopte aan voor 15 miljoen pre-paid-telefoonkaarten. Yves Joos: “Voor ons werkt de Europese uitbreiding omgekeerd: we zien alleen maar nieuwe markten. De Polen komen hun drukwerk hier niet afzetten. Wij gaan het ze leveren.”

De leukste opdracht van de voorbije maanden waren echter de acht miljoen tickets voor de Olympische Spelen in Athene. De Griekse beursgenoteerde drukkersgroep Inform P. Lykos wilde wel, maar miste de ervaring van een groot internationaal evenement. Group Joos kon uitpakken met de anderhalf miljoen tickets van Euro2000, het Europees Kampioenschap voetbal dat in België en Nederland werd georganiseerd. De eerste Belgische medaille is binnen.

Xavier Carbonez Luc Huysmans

Dankzij de ervaring met Euro2000 mag het Kempense bedrijf 8 miljoen tickets voor de Spelen van Athene drukken.