Beleid is meer waard dan gouden aandeel

De Belgische overheid krijgt dan toch geen gouden aandeel in de Franse fusiegroep GDF Suez. Ondanks de weliswaar lauwe beloftes van de voormalige Franse president Jacques Chirac en diens opvolger Nicolas Sarkozy aan de Belgische premiers Guy Verhofstadt (Open Vld) en Yves Leterme (CD&V). Terwijl het gouden aandeel het sluitstuk was van de Pax Electrica II die Verhofstadt afsloot met Suez-topman Gerard Mestrallet, en de Franse overheid er wél een heeft. Et alors.

Misschien moeten de Belgische consumenten de juristen van GDF Suez wel dankbaar zijn. Er is een zware dosis lichtgelovigheid nodig om te geloven dat de strategische energiebelangen van ons land afdoende kunnen worden verdedigd in het permanente overlegcomité met daarin de ministers van Energie van beide landen en een topman van het fusiebedrijf. Zolang er zich geen grote problemen aandienen, zal dat wellicht zeer goed functioneren. Maar twee Fransen tegen één Belg: als het ooit écht nodig is de Belgische belangen te verdedigen tegen de Franse in, kan de regering zich dat ommetje langs het overlegcomité wel besparen.

Wellicht had ook het gouden aandeel weinig of niets aan die toestand veranderd. Integendeel, want zo’n aandeel zou in de soms ondoorgrondelijke cenakels van de Belgische politiek wellicht weinig meer zijn geweest dan een prestigieus schaamlapje om zelf geen energiebeleid te moeten voeren. Dat excuus valt nu weg.

Er rest de regering weinig anders dan eindelijk zelf de touwtjes in handen te nemen. Niet door nog maar eens een juridisch aanvechtbare ‘vrijwillige bijdrage’ te eisen van de energiesector, om de toch al ontspoorde begroting te fatsoeneren. Wel door eindelijk eens orde op zaken te stellen, en een langetermijnvisie te ontwikkelen voor het energiebeleid van de komende twintig jaar. Geen nieuwe Pax Electrica, maar duidelijke, transparante richtlijnen. Een beleid dat maakt dat de Belgische gezinnen niet langer het meest van alle Europeanen betalen voor hun elektriciteit en gas (op de Ieren en de Cyprioten na), en hun factuur ruim de helft hoger is dan die in Frankrijk, Finland, Estland en Bulgarije.

Waar blijft de wet die energieproducenten verbiedt om meer dan 20 of 25 procent van een energietransportbedrijf te bezitten? Houdt er iemand de regering tegen om een dominantietaks te heffen op partijen die meer dan 35 of 40 procent van de markt bezitten? Of om ongebruikte terreinen die geschikt zijn voor grootschalige elektriciteitsproductie, te onteigenen, te veilen en/of er een soort leegstandsbelasting op te heffen? Want dat er nood is aan nieuwe productie, beseft iedereen. Ons land importeert nu al jaarlijks zowat tien procent van zijn elektriciteitsbehoefte, en de vraag is steeds minder of Europa ooit een black-out gaat beleven, maar wel wanneer. Die investeerders lok je niet door het huidige ad-hocbeleid, waarbij een regering haar eigen regulator dan nog terugfluit op het moment dat dit haar het beste uitkomt. Een betere marktwerking is veel meer waard dan een gouden aandeel in een Frans overheidsbedrijf. (T)

Door Luc Huysmans