Beeld op bord

Intel heeft de handdoek in de ring gegooid. Pentiums zijn geen partij voor grafische processors. Daarom wil het eigen 3D-chips op zijn moederborden.

Stun, een zwaar bewapende marinier onder vijandelijk vuur, aarzelt een ogenblik te lang en krijgt een raket in de borst. De explosie doet misselijk makende flarden arm en borst in het rond spatten. Zijn doder, een 24-jarige reclameverkoper, grinnikt. Stun vloekt binnensmonds en krabbelt overeind om verder te vechten.

Quake II, een computerspel van de nieuwe generatie, lijkt meer op een film dan op een cartoon… maar alleen als uw pc een speciale processor voor driedimensionale voorstellingen bezit: een 3D-grafische versneller. Op een gewone pc komen de beelden ruw over. Hetzelfde geldt voor de meeste 3D-spellen, zoals Tomb Raider II (de liefdevol gedetailleerde 3D-attributen van pin-upheldin Lara Croft hebben bijna elk een aparte processor nodig). Geen wonder dat de markt van de 3D-chips sneller groeit dan die van de andere processors. Vorig jaar werden volgens John Peddie Associates, een consultant uit Californië, ongeveer 42 miljoen 3D-chips verkocht. De marktleider, 3Dfx Interactive, boekte vorig jaar een omzet van 44 miljoen dollar. Als resultaat van die boom hebben de meest geavanceerde pc’s voor thuisgebruik nu twee krachtige processors… en slechts één daarvan is door Intel gemaakt.

DRIEHOEKSMETING.

Nu slaat de keizer van de processors terug. Op 12 februari heeft Intel immers zijn eerste 3D grafische chip voorgesteld, met de nogal saaie naam i740. Twee jaar geleden zou een dergelijke chip waarschijnlijk meteen de industriestandaard geworden zijn. Nu echter produceert een aantal kleinere bedrijven, zoals 3Dfx, zijn eigen chips. Ze schrijven de software die nodig is om de chips compatibel te maken met de 3D-standaard van Microsoft, zodat de spelsoftware ze gemakkelijk kan ondersteunen. Nog erger: volgens mensen die de eerste versies van Intels nieuwe chip hebben getest, is hij niet veel beter dan de alternatieven. Zijn enige voordeel is dat Intel hem kan opnemen in de moederborden die het bedrijf voor veel pc-fabrikanten maakt, zodat de grote merken op een vrij goedkope, moeiteloze manier een 3D-chip in hun machines kunnen verwerken.

Dit is de tweede keer dat Intel zich op de markt van de spellen waagt. Vorig jaar lanceerde het de MMX-technologie, geen afzonderlijke chip maar een onderdeel van de eerste Pentium-processors die bedoeld waren om de verwerking van grafische voorstellingen te versnellen. Vandaag bevatten alle Intel Pentium-chips MMX. Jammer genoeg is de technologie geflopt: slechts een handvol programma’s (meestal geen spellen) gebruikt de speciale MMX-instructies.

Intel wil het beter doen met MMX2, dat gepland is voor de toekomstige versies van de Pentium II. Anders dan zijn voorganger is MMX2 speciaal ontworpen voor 3D, maar doet slechts de helft van het werk: de chip maakt de ingewikkelde geometrische berekeningen die bepalen hoe een voorwerp er op een gegeven afstand en uit een gegeven hoek uitziet. Voor de geavanceerde spellen zal er nog altijd een speciale 3D-chip nodig zijn om licht en schaduw na te bootsen en de oppervlakken textuur te geven: allemaal effecten die bijdragen tot de indruk van een derde dimensie. Met andere woorden, Intel heeft beseft dat voor het moeilijke werk normale processors zelden met speciale chips kunnen wedijveren. Vroeger namen de chips van Intel soms de functies van gespecialiseerde chips over. De 3D-spellen, met hun verbluffende hoeveelheid driehoeksmeting die nodig is om in real time perspectieven te tekenen, stellen eisen die veel te hoog zijn om op die manier op te vangen.

DOMINANTIE.

De nieuwe 3D-chip van Intel is een erkenning van deze ontwikkeling. De beste 3D-chips zijn al sneller dan de Pentium II. Bovendien verviervoudigen ze hun snelheid elk jaar, wat bijna drie keer sneller is dan de vooruitgang van de Pentium. Tegen dat tempo zal er nog jaren een grote markt voor aparte 3D-chips bestaan.

Het is duidelijk dat Intel verloren terrein wil terugwinnen. De i740 (een samenwerking tussen Intel, Chips & Technologies en Real 3D, een dochter van de divisie van Lockheed Martin die vliegsimulators maakt) is niet de enige opportuniteit. In juli 1997 heeft Intel 420 miljoen dollar cash betaald om Chips & Technologies te kopen en de knowhow van het bedrijf in handen de krijgen. De Federal Trade Commission schorste de overname tot januari 1998, gaf vervolgens haar fiat, maar zei dat ze Intel en de markt van de grafische chips goed in de gaten zou houden. De volgende dag maakte Intel bekend dat het 20% van Real 3D had gekocht. Er wordt gefluisterd dat het ook een oogje zou hebben op 3Dfx. De miljarden van Intel kunnen veel verloren tijd en gemiste kansen goedmaken – maar alleen als de antitrustoverheid de andere kant uitkijkt.

The Economist

The Economist