Bedrijven vragen betere methodes voor invulling knelpuntberoepen

Het werk dat de VDAB levert om werklozen naar een nieuwe baan te loodsen, krijgt al jaren veel lof. Maar op een aantal vlakken is er nog veel werk aan de winkel. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA) uitvoerde in opdracht van Vlaams minister van Werk Frank Vandenbroucke (sp.a). De studie Creatief met knelpunten op de arbeidsmarkt. Een inventarisatie van vernieuwende praktijken werd uitgevoerd in het kader van het Viona-onderzoeksprogramma.

Aan de hand van een aantal cases ging het HIVA na hoe het komt dat bedrijven problemen hebben met het invullen van knelpuntberoepen. Ze plaatsen vacatures in kranten, ze richten zich op leerlingen in het technisch onderwijs, ze richten jobcafés is en doen een beroep op de VDAB, maar het blijft moeilijk om de juiste werkkrachten te vinden.

Een case waar het onderzoek dieper op ingaat, is die van het boorbedrijf Smet Boring dat jaarlijks 80 tot 100 nieuwe medewerkers aanwerft. De invulling van de vacatures verloopt niet eenvoudig, omdat het om tamelijk zwaar werk gaat dat vaak op bouwwerven moet worden uitgevoerd. Het bedrijf probeert mensen aan te trekken via mondreclame en advertenties, maar dat is niet voldoende. Bovendien kan het niet zomaar een beroep doen op uitzendkrachten, omdat voor verschillende functies een interne opleiding moet worden gevolgd. Uitzendkrachten vertrekken snel en het bedrijf kan dan niet rekenen op een hoge return on investment van de opleiding.

Overigens is het organiseren van interne opleidingen niet zo vanzelfsprekend voor bedrijven als Smet Boring, ook al telt het meer dan 450 medewerkers. Het personeelsbeleid vraagt een grote flexibiliteit in planning van opleidingsmomenten, bovendien zijn de instructeurs in de bedrijven niet altijd beschikbaar. Ook hier stuiten de bedrijven dus op grenzen.

Opvallend is ook dat het bedrijf aan de VDAB gevraagd heeft om de openstaande vacatures voor laaggeschoolden niet langer via algemene mailings bekend te maken. Uit het onderzoek blijkt dat het heftruckbedrijf Thermote & VanHalst een paar jaar geleden een gelijkaardige vraag had gesteld. Reden was dat zulke mailings weinig geschikte kandidaten naar de onderneming leiden.

Het HIVA pleit op basis van de behoeften van de ondervraagde bedrijven dan ook een verder geïntensifieerd activeringsbeleid van de VDAB, via onder meer attitudetrainingen voor minder gemotiveerde werkzoekenden. Ander opvallend voorstel is een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. “Dat kan als een mogelijke oplossing worden gezien, in de veronderstelling dat de werkzoekenden over voldoende competenties beschikken om de knelpuntvacatures in te vullen.” Daarnaast wordt gepleit voor korte, zeer vraaggerichte opleidingen als een effectief middel voor acute knelpunten. “Het organiseren van dergelijke opleidingen in het bedrijf is mogelijk, maar moeilijk organiseerbaar en vooral voor kleine bedrijven niet evident”, leert het onderzoek.

A.M.