Ander arrondissement, andere regels

België bestaat uit 27 juridische republiekjes als het gaat over handelsonderzoeken, blijkt uit het proefschrift ‘De juridische efficiëntie van het handelsonderzoek’ van Melissa Vanmeenen (UA). “Elke magistraat gaat per arrondissement op zijn manier tewerk bij het opsporen van bedrijven in moeilijkheden”, zegt de professor insolventierecht. “Justitie op maat van de lokale economie, zeg maar.”

“De voorzitters van de rechtbanken vragen ons totaal verschillende indicatoren om ondernemingen in moeilijkheden op te sporen”, bevestigt Eric Van den Broele van Graydon. “Men raadpleegt best een advocaat om uit te vissen hoe de rechtbank van koophandel juist te werk gaat”, adviseert curator Ilse Mertens (EVC Advocaten) dan ook.

Nijvel bijvoorbeeld kijkt eerst naar de factor werkgelegenheid om een onderneming te redden. Charleroi is heel wat minder coulant. In Antwerpen primeert het behoud van de economische waarde. Leuven staat bekend om zijn snelle saneringen. Dendermonde is de bloedrechtbank, waar voorzitter Guido De Croock aan ‘corporate cleansing’ (zijn eigen term in een gesprek met Trends) doet om in se failliete bedrijven uit de markt te weren.

“Met succes”, getuigt curator Jef Dauwe. “Honderden nepvennootschappen werden gedetecteerd en vernietigd. Sommige confraters adviseren hun cliënten weg te trekken uit Dendermonde voor ze opgeroepen worden door de rechtbank.”

Mertens: “Meestal wordt in de kamer voor handelsonderzoeken een plan uitgewerkt, in een gemoedelijke sfeer. Opdagen wijst erop dat men tenminste van goede wil is. De rechters laten niet los. Een tijd later moet de ondernemer bewijzen dat hij het afgesproken pad volgt.”

Ook accountants begeleiden de bedrijven. Dirk Chevalier (partner van het accountantskantoor BDO): “Als je wordt opgeroepen, moet je verschijnen. Er wordt niet over gecorrespondeerd. Wie zijn huiswerk maakt en een adequaat plan opstelt, geraakt over zijn problemen. De rechters zullen de ondernemer er in dat geval trouwens zelf op attent maken dat het misschien aangewezen is een gerechtelijke reorganisatie aan te vragen.”

Er is wel nog werk aan de winkel. België telt volgens Graydon 43.500 bedrijven die volgens objectieve gegevens in zware moeilijkheden verkeren. Opmerkelijk: de voorbije vier jaar daalde dat aantal van 4,92 (2006) naar 3,72 procent van het totale aantal ondernemingen. Van den Broele: “De crisis leidde voor heel wat kankerpatiënten van het bedrijfsleven tot het definitieve einde.”