ALLEEN HET BESTE

Zaterdag begint Brafa, de belangrijkste kunst- en antiekbeurs van België. Ons land telt heel wat internationaal toonaangevende antiquairs. Deze tien adressen moet u zeker kennen.

Juwelen van topniveau – EPOQUE FINE JEWELS

Er zijn heel wat Belgische juwelenhandelaars van topniveau. Véronique Bamps verkaste van Brussel naar Monaco, maar verkoopt nog altijd negentiende- en twintigste-eeuwse antieke juwelen op de belangrijkste kunst- en antiekbeurzen ter wereld. Didier Haspeslagh verhuisde met zijn handel in moderne kunstenaarsjuwelen naar Londen. Samen met Caroline Van Hoek, een specialiste in hedendaagse juweelkunst, neemt hij deel aan topbeurzen als Design Miami / Basel.

Epoque Fine Jewels is de belangrijkste juwelenantiquair die in België is gebleven. Het Kortrijkse familiebedrijf verhandelt negentiende- en de twintigste-eeuwse sieraden, met een focus op stukken in art nouveau en art deco van onder meer Lalique, Boucheron, Cartier, Van Cleef & Arpels, Fabergé en Tiffany. Nicole Verschuere begon in 1958 als antiquair, maar schakelde later over op juweelcreaties. Haar dochter, Patricia de Wit, ging als kind al mee naar alle grote beurzen. Na haar studie gemmologie ging ze aan de slag in de antiekhandel, samen met haar broer Bart Peers. De juwelengalerie in Kortrijk is op afspraak toegankelijk, maar geïnteresseerden kunnen ook terecht op Brafa in Brussel, PAN Amsterdam, TEFAF Maastricht en Masterpiece London.

www.epoquefinejewels.com

Gents mooiste – FRANCIS MAERE FINE ARTS

In het achttiende-eeuwse Hôtel Falligan, een van de mooiste panden in hartje Gent, is sinds 2011 Francis Maere Fine Arts gevestigd. De galerie startte twintig jaar geleden in Ooidonk, waar het filiaal onlangs werd vernieuwd. Maere staat bekend voor zijn goed gedocumenteerde thematentoonstellingen over negentiende- en de twintigste-eeuwse kunststromingen in België en Europa. Hij verhandelt zowel schilderijen, sculpturen als tekeningen. Maere is vooral gespecialiseerd in het impressionisme, het luminisme (met onder meer Emile Claus), het symbolisme en Les XX. Maar in zijn galeries en op zijn stands op Brafa en PAN Amsterdam kun je evengoed werk van Belgische expressionisten en preabstracte kunstenaars vinden, bijvoorbeeld van de Latemse School.

Maere wil zijn aanbod dit jaar verruimen met hedendaagse kunst – niet de echte avant-garde, maar veeleer klassieke schilders en beeldhouwers die materie en esthetiek belangrijk vinden. Zo presenteert hij in Ooidonk Kristof Braekevelt, een beeldhouwer die expressieve sculpturen van vogels maakt in de traditie van de negentiende-eeuwse animaliers. Naar Brafa brengt hij onder meer werk van Hubert Malfait, Marc Chagall en Emile Claus mee.

www.francismaerefinearts.be

Nieuwkomer met ambitie – ERIC GILLIS FINE ART

Met Eric Gillis is Brussel sinds 2011 een kunsthandelaar met een internationaal adresboekje rijker. Pas in januari vorig jaar opende hij zijn eigen galerie in de Wolstraat, waar hij ook kooptentoonstellingen organiseert. Sinds 15 januari loopt daar de tweede presentatie van topstukken uit de collectie Maurice en Caroline Verbaet. Uit die gerenommeerde verzameling Belgische kunst mag Gillis honderden werken van de periode 1880-1920 plaatsen in belangrijke publieke en particuliere collecties wereldwijd.

2016 wordt een belangrijk jaar voor Gillis. Na zijn eerste deelname aan TEFAF Showcase, een sectie voor beloftevolle jonge antiekhandelaars, slaagde de Brusselse kunsthandelaar erin een standplaats op TEFAF Paper te versieren. Het toont de ambitie en de gedegenheid waarmee hij discreet naar de top opklimt. Brafa laat hij links liggen, om zich te concentreren op beurzen met een nog grotere internationale uitstraling, zoals het Salon du Dessin in Parijs en de Master Drawing Week in New York.

Dat internationale netwerk heeft Gillis te danken aan zijn werk in musea in Vevey, Parijs en Londen. Tien jaar lang werkte hij voor de Zwitsers-New Yorkse kunsthandelaar CG Boerner. Hij is gespecialiseerd in kunst uit de negentiende eeuw en de Belgische school, maar ook in etsen, tekeningen en gravures van oude meesters. Hij verhandelde al werk van Dürer, Rembrandt, Tiepolo, Goya, Degas, Manet, Redon, Bonnard, Gauguin en Spilliaert. Van Ensor verkocht hij, zo beweert hij zelf, als enige ter wereld 450 werken op papier.

www.eg-fineart.com

Erfgenaam van een traditie – MANUFACTUUR DE WIT

Tussen 1889 en 1979 maakte Manufactuur De Wit vooral moderne wandtapijten. Yvan Maes vormde het bedrijf om tot een wereldwijd bekende restaurateur, reiniger en handelaar van Vlaamse en Brusselse wandtapijten. 400 à 500 jaar geleden was Vlaanderen de wereldtop in die branche. De Wit realiseerde prestigieuze verkopen aan het Metropolitan Museum of Art in New York, het Rijksmuseum in Amsterdam en het J. Paul Getty Museum in Los Angeles.

www.dewit.be

Tussen Vlaeykensgang en Kanaal – AXEL VERVOORDT

Axel Vervoordt drukt al bijna vijftig jaar zijn stempel op de Belgische en de internationale kunst- en antiekbranche. Hoewel hij nog altijd actief is in de zaak, treedt zijn zoon Boris nu op de voorgrond. Vervoordt begon als kunsthandelaar in de Vlaeykensgang, een middeleeuws straatje dat hij in 1968 integraal kocht. De manier waarop hij de woningen en de vertrekken inrichtte, inspireerde klanten tot harmonieuze interieurinrichtingen en tot gerichte kunst- en antiekaankopen. In 1982 deed Vervoordt voor het eerst mee aan de Biënnale des Antiquaires

in Parijs. Zijn uitgepuurde, bijna industriële stand viel meteen op tussen de rijkelijk gedecoreerde booths van zijn collega’s. Het zette hem meteen op de internationale kaart. Sindsdien nam hij deel aan grote kunst- en antiekbeurzen in Brussel, Maastricht en New York. Ook in zijn kasteel in ‘s-Gravenwezel kwamen wereldsterren en belangrijke verzamelaars over de vloer.

Hoewel zijn reputatie niet vlekkeloos is, blijft Vervoordt zijn publiek aan zich binden. In 2007 startte hij met een nieuw concept: thematentoonstellingen in Venetië en Parijs. In het afbladderende Palazzo Fortuny in Venetië presenteerde hij onder meer werk van Anish Kapoor, Pablo Picasso en Mark Rothko, naast archeologische objecten en Japanse keramiek. De jongste jaren gaat Axel Vervoordt helemaal de spirituele toer op en wordt zijn esthetiek nog spartaanser.

Zijn zoon Dickie ontwikkelt het prestigieuze vastgoedproject Kanaal in een voormalig industrieel complex in Wijnegem. Behalve voor woningen en winkels is ook het museum van de Vervoordt Foundation en het hoofdkwartier van het bedrijf er gevestigd. In de Vlaeykensgang, waar het avontuur begon, opende Boris Vervoordt een galerie voor hedendaagse kunst. Hij opende ook een filiaal in Hongkong. De hedendaagse kunst zorgt voor een nieuwe instroom aan klanten, onder meer via deelnames aan Art Brussels en de Armory Show in New York.

www.axel-vervoordt.com

Haute époque in de schaduw – BERNARD DESCHEEMAEKER

In België zijn enkele belangrijke dealers gespecialiseerd in haute-époque – antiek uit de middeleeuwen, de renaissance en de zeventiende eeuw. Bekende namen zijn De Pauw-Müller in Gent en De Backker Medieval Art in Hoogstraten. Minder zichtbaar is Bernard Descheemaeker. Nochtans verkocht hij de voorbije vijftien jaar stukken aan internationale musea, stichtingen en privéverzamelaars. Onlangs verkocht hij email en enkele ivoren medaillons uit de befaamde Thyssen-Bornemisza-collectie. Een verrassende keuze van de familie Thyssen, aangezien de Antwerpse antiquair vrij discreet werkt en al zeven jaar geen grote beurzen meer heeft gedaan. Hij investeert liever in uitgebreide verkoopcatalogi dan in beursdeelnames, zegt hij zelf. Zijn galerie op de Helenalei is enkel te bezoeken op afspraak.

Als specialist in kunstvoorwerpen in email, ivoor, zilver, brons, parelmoer en keramiek uit de late middeleeuwen, de renaissance en de barok kan Descheemaeker rekenen op een klein, maar goed geïnformeerd koperspubliek. Hij werkte als kunsthistoricus in het Kunsthistorisches Museum in Wenen en het Rubenshuis in Antwerpen, en leerde het antiquairsvak als assistent van Jan Dirven, een van de peetvaders van TEFAF. Op de Maastrichtse beurs werd hij in 2008 geselecteerd voor Showcase. Het bleef voorlopig bij die ene deelname.

www.worksofart.be

Congolese roots – DIDIER CLAES

Brussel is al jaren een internationale draaischijf voor tribale kunst uit Afrika, Oceanië, Amerika en Azië. Met gerichte events als Bruneaf en Thema lokt de Zavelbuurt de belangrijkste verzamelaars in dat domein naar Brussel. Ook Brafa zet al jaren fors in op art premier, met Brusselse exposanten als Serge Schoffel, Dartevelle, Galerie Monbrison en Didier Claes. Internationaal speelt Didier Claes zich het meest in de kijker met zijn gedurfde tentoonstellingen en deelnames aan de Biënnale des Antiquaires, TEFAF Maastricht, het Parcours des Mondes in Parijs en zelfs Frieze London. Niemand vergeet zijn Brafa-stand in 2011: hij presenteerde er maar één sculptuur, een indrukwekkende Bakongo Nkonde-spijkerfetisj.

Wellicht omdat hij Congolese roots heeft, specialiseerde Claes zich in tribale kunst van topkwaliteit uit Centraal-Afrika. Eerst werkte hij voor galeries in Brussel en Parijs, in 2001 startte hij zijn eigen zaak op de Zavel. Sindsdien blijft zijn internationale faam als expert, tentoonstellingsmaker als handelaar stijgen.

www.didierclaes.com

Wereldtop in aziatica – GISÈLE CROËS

Gisèle Croës is de Belgische éminence grise van de aziatica. Ze is gespecialiseerd in Chinese archeologische kunstvoorwerpen die tot 3500 jaar oud zijn. In dat domein is ze de absolute wereldtop, al is het een extreem moeilijke branche vanwege de vele vervalsingen en gestolen kunstvoorwerpen die in omloop zijn. Croës opende haar galerie in Brussel precies veertig jaar geleden, nadat ze drie jaar in Peking had gewoond. Sinds 1980 exposeert ze op de Biënnale des Antiquaires in Parijs, een van de belangrijkste beurzen ter wereld.

Vroeger kon je haar nog treffen op TEFAF, nu moet je naar New York tijdens Asia Art Week, die – niet toevallig – gelijktijdig met de Maastrichtse kunstbeurs loopt. Opmerkelijk: Croës stelt dan tentoon op Madison Avenue bij Larry Gagosian, de gerenommeerde handelaar in moderne en hedendaagse kunst. Ook in Gagosians filiaal in Hongkong exposeerde ze in november enkele topstukken. Haar aziatica waren er te zien naast werk van kunstenaars als Andreas Gursky, Richard Serra en Georg Baselitz.

www.gagosian.com

Egypte in Brussel – HARMAKHIS

Met Jacques Billen heeft de Zavel in Brussel een internationaal gerenommeerde expert in de Egyptische oudheid. Zijn galerie Harmakhis, die hij oprichtte in 1988, neemt deel aan TEFAF in Maastricht en aan Brafa in Brussel. De naam Harmakhis is een verwijzing naar de grote sfinx van Gizeh. Billen verkoopt in zijn galerie behalve Egyptische kunstvoorwerpen ook archeologische vondsten uit de Griekse en de Romeinse tijd. In Brussel nam hij het initiatief voor de Brussels Ancien Art Fair (BAAF). Enkele internationale topgaleries in archeologie exposeren dan bij hun collega’s op de Zavel.

www.harmakhis.be

Ondergesneeuwde negentiende eeuw – BERKO FINE PAINTINGS

Patrick Berko komt uit een familie van antiekhandelaars. Hij specialiseerde zich sinds 1976 in negentiende-eeuwse Belgische en Europese romantische, realistische en oriëntalistische kunst – een periode die lang wat ondergesneeuwd bleef. Vanuit zijn hoofdgalerie in Knokke-Heist slaagden Patrick Berko en zijn vrouw Viviane erin een internationale reputatie op te bouwen. In de jaren tachtig kwamen er verkooppunten bij in Parijs, Brussel, Antwerpen, New York en Sjanghai. Door beursdeelnames in Maastricht, Parijs, Londen, Monaco, Amsterdam, Hongkong en Moskou konden ze hun naam nog verder vestigen.

De Berko’s snapten al vroeg dat consequent naslagwerken publiceren over kunstenaars en specifieke stromingen de belangstelling voor negentiende-eeuwse kunst zou stimuleren. Sommige boeken die het stel samenstelde, zijn nog altijd referentiewerken.

www.berkofinepaintings.com

THIJS DEMEULEMEESTER