Afschaffen, die compensaties?

Of ze investeert in de A400M, het militaire vliegtuig van Airbus dat de C-130 moet opvolgen, laat de overheid afhangen van de werkgelegenheid die uit de aankoop volgt. Tegen beter weten in, want “door vast te houden aan die compensatiepolitiek bewijst de overheid de economie een slechte dienst,” vindt economieprofessor Wally Struys van de Koninklijke Militaire School.

TRENDS. Welke nadelen ziet u in de compensatiepolitiek zoals hij vandaag bestaat?

WALLY STRUYS. “Compensaties geven kortetermijnvoordelen op het vlak van de werkgelegenheid, maar op langere termijn zijn ze desastreus. De productieprijs stijgt, de kwaliteit daalt en de defensie-industrie kan alleen op korte termijn plannen. Ze boort geen enkele nieuwe markt aan en deelt niet in de knowhow van internationale programma’s voor onderzoek- en ontwikkeling.”

Waarom zijn die compensaties dan nog niet lang geleden afgeschaft?

STRUYS. “Voor politici die stemmen willen ronselen, zijn ze een fantastisch instrument. Ook de grote Franse, Duitse en Engelse defensiebedrijven laten het protectionisme op hun eigen markten welig tieren.”

Kan België de regeling afschaffen als de buurlanden dat niet doen?

STRUYS. “Neen, want dan pleegt een hele sector harakiri. Gelukkig leeft de wens om de compensaties af te schaffen op het Europese niveau én in de Verenigde Staten.”

Voor de Joint Strike Fighter, de opvolger van de F-16, wordt er niet meer met compensaties gewerkt. Heeft België een kans gemist door niet in het onderzoeksprogramma te participeren?

STRUYS. “Een reuzenkans. Er is nu al een aantal Engelse bedrijven aangeschreven om onderdelen voor het nieuwe gevechtsvliegtuig te produceren. Maar in België kreeg men die 400 miljoen frank non-recurring costs (NRC’s, een soort O&O-beurs) niet losgekoppeld van de latere aankoop van die vliegtuigen. Terwijl het alleen ging over de participatie in het allervroegste stadium in een interessant onderzoeksprogramma.”

Stribbelt de Waalse industrie niet het meest tegen? Daar dreigen namelijk de grootste klappen te vallen.

STRUYS. “Het gros van de Vlaamse en enkele Waalse defensieconstructeurs hebben hun gamma uitgebreid. Eigenlijk had de regeling in de jaren negentig voor iedereen moeten sneuvelen. Toen kocht België weinig legermaterieel en waren er dus niet zoveel compensatieopdrachten te verliezen.”

Frank Demets