13 Het leiderschap van Alexander de Grote

Nieuwezijds, 2003, 188 blz.

1. Welk stuk op ons schaakbord is dit?

Verwaarloos nooit uw pionnen. Zij vormen uw onontbeerlijke falanx.

2. Wie schreef het?

– Manfred Kets de Vries: door zijn dubbele professionele perspectief als econoom en psychoanalist verwierf hij een unieke positie als managementgoeroe. Hij wijst op de vaak sterke en zelfs destructieve invloed van het karakter en de psychologische eigenaardigheden van managers op hun bedrijf. De Nederlander doceert aan de vermaarde managementschool Insead in het Franse Fontainebleau, is consultant en schreef al twintig boeken (vrijwel stuk voor stuk bestsellers). Gehuwd met zijn collega en co-auteur Elisabet Engellau.

– Elisabet Engellau: consultant, adjunct-professor aan Insead en verbonden aan de economische hogeschool van Stockholm.

3. Wat staat erin?

In de veldslag van Issus leidde Alexander de Grote de Grieken naar een spectaculaire overwinning op de Perzen, ook al telde de vijand acht keer meer soldaten. Zo’n sterk staaltje van krijgskunst vergt een verregaande kennis van het terrein, inzicht in de tegenstrever, strategische meerwaarde en technisch overwicht. Dat alles had Alexander (356-323 voor onze tijdrekening) in overvloed of hij wist de nodige inzichten alvast tijdig te verzamelen. Pas die eigenschappen van innovatiedrang, strategisch vernuft en het vergaren van informatie toe op het huidige bedrijfsleven en er vallen markante parallellen op. Vergeet tevens zijn charisma niet en het grote belang dat hij aan opleiding hechtte, ook voor zijn troepen. Bij Alexander leidde die visie tot een overweldigende aaneenrijging van successen. In amper tien jaar herschudde hij de politieke en culturele kaarten van de toen bekende werelddelen. Hij voerde de Griekse cultuur uit, maar vergat niet om die westerse aspecten te doordesemen met oosterse. Er was sprake van globalisering, het uiteenvallen van traditionele sociale patronen en individualisering. Klinkt verrassend actueel, al horen bij dergelijke vergelijkingen ook tal van kanttekeningen. Dat geldt ook voor het succes van Alexander, het genie dat na tien jaar strijden en regeren (wat voor hem synoniemen waren) ten onder ging aan uitputting, hoogmoed en alcohol. Ook die ingrediënten zijn niet altijd zo vreemd voor hedendaagse managers.

4. Wat onthouden we?

Het meeslepende leven van Alexander de Grote brengt ons opvallend vele inzichten bij over een efficiënte leiderschapsstijl en hedendaags management.

5. Geeft het praktische tips?

In het laatste hoofdstuk worden elf lessen in leiderschap van Alexander de Grote samengevat, inclusief drie punten die hij schromelijk verwaarloosd heeft: consolideer de behaalde winst, regel de opvolging en ontwikkel systemen voor het bestuur van de organisatie.

6. Is het nog actueel?

Hier worden tijdloze lessen gegeven.

7. Biedt het leesplezier?

Het leven van Alexander de Grote, kort maar ongelooflijk intensief, vormt een fascinerend verhaal op zich. Daar kan geen soap tegenop. Wie evenwel een broertje dood heeft aan geschiedenis, zal menige passage overslaan of meteen naar de elf lessen doorbladeren (maar dan valt dit boek te schraal uit).

8. Waarom zou u het lezen?

Voor de efficiënte manager zijn alleen de elf lessen van tel, maar dit boek toont nu juist aan dat het vergaren van kennis en inzicht op elk gebied de manager ten goede komt – dus ook in de geschiedenis ten tijde van Alexander de Grote.

9. Is het vertaald?

Voorlopig verscheen er alleen een Nederlandse editie. Toch is dit een vertaling, omdat coauteur Elisabet Engelau in het Engels schrijft.

10. Welke boeken sluiten erbij aan?

– Alexander the Great’s Art of Strategy: ook voormalig McKinsey-consultant Partha Bose puurt in een nagelnieuw boek tijdloze lessen uit leven en werk van Alexander de Grote. Pittig zijn de hedendaagse vergelijkingen met beruchte episoden in bekende bedrijven, bijvoorbeeld met de bijzondere ingrepen van Louis Gerstner bij IBM (Gotham Books, 2003, 288 blz.). De originele Engelstalige uitgaven vonden we vlot bij Acco Leuven. Tel.: 016 29 11 00, fax: 016 20 73 89.