100 jaar van Ostaijen

Paul van Ostaijen was meer dan die onbezorgde dichter van kinderrijmen die de meesten op school onderwezen kregen. Het komende weekend (de start van een jaar vol herdenkingsactiviteiten) moet dat aan het grote publiek duidelijk maken.

Paul van Ostaijen was een allesbehalve voorbeeldige stadsklerk. Vooral zijn cocaïnegebruik zou hem nogal parten hebben gespeeld. Toch organiseert de Antwerpse gemeenteraad op 22 februari een bijzondere avondbijeenkomst waarop burgemeester, schepenen en gewone leden teksten van van Ostaijen zullen lezen. Daarna trekt het gezelschap naar de Pottenbrug, waar een standbeeld van de dichter zal worden onthuld.

De eerbetuigingen hebben vanzelfsprekend te maken met het feit dat het op 22 februari precies een eeuw geleden is dat van Ostaijen werd geboren. “We doen het een beetje op z’n Belgisch,” zegt een van de coördinatoren, Marc Verstappen, “wat wil zeggen : volgens improvisatorische wetten”.

Na de onthulling van het standbeeld, dat door Wilfried Pas is ontwikkeld in een stijl waartegen van Ostaijen zijn hele leven had gestreden, wordt in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven een eerste overzichtstentoonstelling rond leven en werk van van Ostaijen geopend. Een paar uur later kan men in de KNS naar de première van een van de talrijke toneelbewerkingen van zijn oeuvre, die naar aanleiding van dit eeuwfeest werden opgezet : “Hartelijk, uw Paul van Ostaijen”, van Henri Floris Jespers. Maar Geert Buelens en Marc Verstappen, die nog te elfder ure werden ingeschakeld om te beletten dat het programma zou opgesloten blijven in vitrinekasten en theaterzalen, willen met een aantal extra activiteiten vooral ook op straatjeugd mikken. En dus wordt op zaterdag 24 februari in het Antwerpse Zuidstation De Nacht van Paul van Ostaijen op het getouw gezet. Daarop zullen naast de onvermijdelijke Tom Lanoye en Herman Brusselmans ook trendy popmuzikanten als Tom Barman van dEus, Mauro Pawlowski van Evil Superstars en Die Anarchistische Abendunterhaltung hun bewondering voor van Ostaijen uitschallen. Het komende weekend vormt overigens slechts de aanloop naar een vol jaar herdenkingsactiviteiten, waarmee men het grote publiek duidelijk wil maken dat van Ostaijen meer was dan die onbezorgde dichter van kinderrijmen die de meesten op school onderwezen kregen. Zijn hele leven zocht van Ostaijen zichzelf te ontvluchten, in extreme vormen van communisme, dadaïsme, nihilisme, en kantianisme. Zelfs de op het eerste gezicht zo vrolijke kinderrijmen zijn van de eerste tot de laatste letter doordrenkt van een hoogst morbide verlangen naar dood en vergetelheid. Niet voor niets was Edgar Allan Poe een van Paul van Ostaijens helden. Maar of wat lachebekkende gemeenteraadsleden die boodschap zullen kunnen overmaken ? Afwachten maar.

Max Borka

De Nacht van Paul van Ostaijen : 24 februari aan het Antwerpse Zuidstation. Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven : tel.(03)232.55.80 ; KNS tel.(03)231.07.50.

Paul van Ostaijen Het herdenkingsjaar wordt op gang getrokken.