Onbekend is onbemind

Sla er de artikelendatabank Mediargus op na en je weet meteen hoe Roemenië bij ons in het nieuws komt. Ofwel is een of andere Roemeense dievenbende op pad geweest. Ofwel heeft een lokale actie geld en goederen ingezameld voor ‘derdewereldland’ Roemenië. Onbekend is al te vaak onbemind.

Roemenië is nochtans sinds 1 januari 2007 officieel lid van het 27-koppige gezelschap van de Europese Unie. Vorige week kon ik op uitnodiging van het Roemeense parlement een bezoek brengen aan het land. Onbekend werd bekend. Onbemind werd bemind. In Boekarest zagen we het paleis van Ceausescu. Haast niet te geloven. Uit het gebouw spreekt de grootheidswaanzin en de groteske geldingsdrang van een wrede dictator. Vandaag is het Roemeense parlement er gehuisvest. Na het Capitool in Washington is dit het grootste gebouw ter wereld waarin een parlement is gevestigd.

De economische groei in dit land met meer dan 20 miljoen inwoners is de jongste jaren een feit. Vorig jaar was er 6,7 % groei. Dat konden we ook zelf vaststellen: industrieparken rijzen er rond elke stad als paddenstoelen uit de grond. De ommekeer is niet simpel geweest. Niemand heeft de Roemenen geleerd hoe de overgang van een centralistisch geleide economie naar een markteconomie het best verteerd kon worden. Alles moet heropgebouwd worden. Maar geen Roemeen die de situatie somber inschat – of heb ik de verkeerde Roemenen ontmoet? Ze zijn dynamisch, lanceren het ene project na het andere en praten alsof ze geen tijd te verliezen hebben.

Het beleid van de liberale regering-Popescu is voornamelijk gericht op het aantrekken van investeringen, met bijvoorbeeld een vlaktaks van 16 %. Langzaam is uit de as van de revolutie en de nieuwe economische groei een voorzichtige middenklasse opgestaan. Mensen dromen stilaan niet alleen meer van een eigen woning, maar slagen er ook in er een te bouwen. En ze kopen auto’s. In Boekarest alleen al rijden 1,2 miljoen wagens rond. Voor 2 miljoen inwoners. Er zijn natuurlijk ook de superrijken, die zoals in Rusland geprofiteerd hebben van de zwakke schakels bij de overgang naar het vrijemarktsysteem. Aan de kust worden complexen neergepoot met villa’s of appartementen die al vlug meer dan 300.000 euro kosten.

Dat neemt niet weg dat de lonen over het algemeen nog bijzonder laag zijn. Twee tot drie miljoen Roemenen hebben hun geluk al elders beproefd. En nog altijd staan er voor de deuren van de Amerikaanse ambassade lange rijen wachtenden. Die hoge emigratie heeft gevolgen voor een groeiende economie. In de Roemeense bouwsector staan duizenden vacatures open. Degenen die er werken, doen dat vaak zeven dagen op zeven, zonder weekendrust. Ook de grote warenhuizen zijn allemaal open op zondag. Een en ander verklaart meteen ook het lage werkloosheidscijfer van 7,3 %.

Daartegenover staat een zeer voorzichtig beleid in de sociale zekerheid. En dat is jammer. De pensioenen zijn bijzonder laag, gemiddeld 33 % van het nettoloon. Voor veel Roemenen is het leven niet eenvoudig: de prijzen voor basisproducten zijn hoog terwijl de lonen de laagste van de Europese Unie zijn. In 2005 was het gemiddelde maandinkomen 1212,2 lei (356 euro) per huishouden. Daarvan wordt weinig opzijgezet: de maandelijkse kosten zijn goed voor 1149,3 lei, of 94,8 % van het inkomen. Het overgrote deel gaat naar basisproducten en transfers naar de overheid (belastingen en socialezekerheidsbijdragen).

De regering doet voorlopig te weinig met die inkomsten. De gezondheidsinfrastructuur is verouderd. De meeste ziekenhuizen zijn vijftig tot honderd jaar oud en meestal slecht uitgerust. Het land heeft dringend nood aan een modern uitgebouwd autowegennetwerk en de spoorwegen zijn voor een groot deel nog niet geelektrificeerd. De regering heeft wel werk gemaakt van de modernisering van regionale luchthavens. In mei gaat bijvoorbeeld de volledig vernieuwde luchthaven van Sibiu open, overigens een van de mooiste voorbeelden van de onbekende troeven in Roemenië. Niet voor niets was deze goedbewaarde kunstschat van de Saksen (Hermannstadt is de Duitse naam voor Sibiu en er woont een Duitstalige minderheid) in 2007 culturele hoofdstad van Europa, samen met Luxemburg. Roemenië heeft een pak toeristische troeven om uit te spelen.

Roemenië is geen achtergesteld land van dieven en armoezaaiers. Het is voornamelijk een land in volle economische ontwikkeling. De optimist in mij ziet een land dat dankzij de solidariteit en het lidmaatschap van de Europese Unie op weg is om een modern Europees land te worden met een goed uitgebouwde infrastructuur, een gezonde arbeidsmarkt en een stevig sociaal vangnet. Wel moet de dualisering in de Roemeense samenleving aangepakt worden. Aan de ene kant staan de middenklasse en de superrijken en aan de andere kant een armere werkende klasse met heel lage lonen.

Het enige wat een diepgaander beleid bemoeilijkt, zijn partijconflicten en spanningen in de binnenlandse politiek. Maar dat is iets waarin we de Roemenen bijzonder weinig lessen te spellen hebben. (T)

Mia De Vits

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content