België kent gemiddeld minder zwartgeldstromen dan de rest van Europa. Het aandeel van de zwarte economie neemt elk jaar trouwens af.
Het argument van de Vlaamse horeca dat de sector wel in het zwart moet werken door de hoge fiscale druk, snijdt geen hout. Dat zegt professor Friedrich Schneider (Johannes Kepler Universität Linz), een internationale autoriteit in zwartwerk. “De schaduweconomie is een kans voor ondernemende mensen om te ontsnappen aan onrechtvaardige en zware lasten die een regering oplegt. Toch gaat de kritiek van de horeca niet op. De horeca kreeg een btw-vermindering tot 12 procent. Zwartwerk en lage belastingen kunnen moeilijk hand in hand gaan.”
Schneider publiceerde eerder dit jaar een update van een eerdere studie over zwartwerk in de Europese landen. In België neemt de schaduweconomie 17,1 procent van het bbp voor haar rekening. Het gefraudeerde bedrag schommelt rond 25 miljard euro. Ons land prijkt op de zeventiende plaats in de Europese lijst. Het Europese gemiddelde is 19,7 procent.
Een van de redenen waarom België laag scoort, is de relatief sterke economie. Schneider: “In landen waar de recessie hard toeslaat, bestaat een grotere neiging om in het zwart bij te klussen. Het reguliere circuit biedt immers amper jobs.”
Naast de fiscale druk en de staat van de economie, zijn er nog belangrijke factoren die de schaduweconomie stimuleren: de fiscale moraal en kwaliteit van de overheidstaken. Daarom zijn de Bulgaren en de Italianen notoire belastingontduikers. Scandinaven daarentegen vullen netjes hun belastingbrief in.
Schneider: “België is een paradox. Er is niet eens bad governance, maar al lang no governance. Blijkbaar vangen de deelstaten het gebrek aan federaal beleid op. In de belastingmoraal is er een merkelijke vooruitgang. Particulieren hebben een verminderde appetijt om zwarte vermogens op te bouwen. Het aandeel van de schaduweconomie neemt elk jaar af in België. De zwartgeldstromen werden in acht jaar een vijfde kleiner.”
Hans Brockmans
