De energiearmoede lijkt niet te zijn toegenomen in 2013. Dat blijkt uit het sociaal energierapport van de VREG, de Vlaamse regulator voor de elektriciteits- en gasmarkt.
Bij de energieleveranciers stijgen bijna alle indicatoren voor energiearmoede. Een uitzondering daarop is dat ten opzichte van 2012 vorig jaar iets minder gezinnen minstens één ingebrekestelling kregen, in totaal bijna 250.000 gezinnen. Maar dat is het effect van een extra contactname van één leverancier met zijn klanten tussen de herinneringsbrief en de ingebrekestelling. Het aantal nieuw opgestarte betaalplannen van energieleveranciers daarentegen steeg met ruim 10.000 tot meer dan 86.000. Bijna 50.000 elektriciteitscontracten en meer dan 37.000 aardgascontracten werden definitief opgezegd, ruim meer dan in 2012.
Netbeheerders
Bij de netbeheerders is er dan weer een licht positieve evolutie. Zij zagen hun marktaandeel voor het tweede jaar op rij dalen, na stijgingen in 2010 en 2011. De VREG schrijft dit toe aan de eind 2012 toegenomen maatregelen om instroom naar de netbeheerder te verkleinen en de terugkeer naar de commerciële markt voor schuldenvrije gezinnen te bevorderen. Ook de marktdynamiek, onder andere door de succesvolle campagnes rond het veranderen van energieleverancier, droeg daartoe bij.
Meer dan 85.000 gezinnen waren in 2013 klant bij een netbeheerder wegens wanbetaling. Twee derde van de gezinnen die klant waren, kregen vorig jaar ook daar een ingebrekestelling voor elektriciteit en/of gas. Een derde had een afbetalingsplan voor elektriciteit, de helft voor gas. Het aantal afsluitingen na advies van een lokale adviescommissie (LAC), die bijeenkomt op vraag van de netbeheerders en waar ook mensen van het OCMW deel van uitmaken, daalde voor gas (tot bijna 1.700), maar steeg voor elektriciteit (tot bijna 1.200).
“Energiearmoede moeilijk in cijfers te vatten”
De VREG zegt dat het door de schommelingen in verschillende richtingen moeilijk is energiearmoede te vatten in cijfers. Bovendien zijn er andere mogelijke verklaringen voor bepaalde evoluties dan energiearmoede, bijvoorbeeld een koerswijziging van één elektriciteitsleverancier of netbeheerder.
“Heel wat evoluties bij de netbeheerders lijken erop te wijzen dat de energiearmoede in 2013 niet is toegenomen”, zegt de VREG niettemin in een persbericht. Zo verbruikten eind 2013 relatief minder gezinnen stroom of aardgas via een budgetmeter. Ook kregen minder gezinnen energie van de netbeheerder, waren er minder nieuwe betaalplannen bij de netbeheerder en waren er minder afsluitingen van gas.
De VREG merkt onmiddellijk op dat cijfers “niet alleszeggend” zijn. Het is bijvoorbeeld onmogelijk om een concreet zicht te krijgen op het aantal gezinnen die zonder energie leven, omdat onduidelijk is wat er met hen gebeurt na een afsluiting. Het is ook moeilijk om op te volgen welke budgetmeterklanten zonder energie vallen omdat ze geen geld hebben om hun budgetmeterkaart op te laden. Bij hen is er mogelijk sprake van “verdoken energiearmoede”.
“Vlaanderen heeft een uitgebreid en goed uitgebouwd sociaal energiebeleid waarbij energieleveranciers, netbeheerders, hulpverleners en overheid samen energiearmoede bestrijden”, besluit de VREG. “De voorbije jaren werden een aantal maatregelen genomen die de terugkeer naar de commerciële markt bevorderen. Deze maatregelen hebben weliswaar effect in die zin dat meer gezinnen nog een nieuwe leverancier vonden, en zo vermeden dat ze bij de netbeheerder terechtkwamen, en dat meer gezinnen schuldenvrij terugkeerden naar de commerciële markt. Ondanks de volgehouden inspanningen zien we echter geen grote daling van de verschillende indicatoren.”
De VREG pleit niet voor bijkomende maatregelen, wel voor een betere invulling en opvolging van de bestaande. Hij blijft voorstander van een gecoördineerde aanpak door de overheid, de energiesector en de welzijnssector. Ook wil de VREG een meer preventieve aanpak. (Belga/MI)
