The Ethereum Merge: een historisch moment voor de cryptowereld

De blockchain Ethereum schakelt deze week over op een nieuwe en duurzamere technologie. Een historisch moment voor de cryptowereld.

Vandaag is cryptogeschiedenis geschreven. De op één na bekendste en meest gebruikte blockchain Ethereum is net overgeschakeld op een nieuwe technologie waarmee het zijn CO2-voetafdruk met meer dan 99 procent zal verminderen. In de cryptowereld staat die update bekend als The Merge. Naast duurzaamheid zal het voor Ethereum ook een opstap zijn naar meer snelheid, efficiëntie en schaalbaarheid.

Ethereum is een blockchain als een ander: een openbaar digitaal grootboek waarvan de gebruikers de transacties nagaan, goedkeuren en registreren, zodat ze niet meer veranderd kunnen worden.

In tegenstelling tot wat de populariteit van Bitcoin zou doen geloven, is de Ethereum-blockchain de meest gebruikte. Hij laat ingewikkelder transacties toe, dankzij slimme contracten (smart contracts). Dat maakt klassieke financiële transacties zoals lenen, verzekeren of beurshandel mogelijk op een decentrale, op blockchain gebaseerde manier. Die Decentralised Financeof DeFi is sterk gegroeid de jongste jaren. Wereldwijd gaat er voor 57 miljard dollar in om, en 58 procent daarvan draait op de Ethereum-blockchain. Tijdens de cryptohoogdagen vorig jaar bedroeg het DeFi-vermogen 180 miljard dollar. Dagelijks gebeuren meer dan 1 miljoen transacties op Ethereum. Heel veel van de NFT’s, digitale op blockchain geënte eigendomscertificaten, worden er ook op geregistreerd. Die krijgen vaak de kritiek dat ze slecht zijn voor het klimaat. Met de Merge gaat dat niet langer op.

To work or to stake

De Ethereum-update heeft te maken met het consensusmechanisme. Dat zijn de afspraken rond de goedkeuring en de toevoeging van transacties aan de blockchain en de beloningen die eraan vasthangen. Nu werkt Ethereum, net als Bitcoin, via het Proof-of-Work-mechanisme (PoW): de deelnemers in het netwerk proberen om het snelst heel ingewikkelde rekenpuzzels op te lossen. Wie daarin slaagt, mag een blok transacties goedkeuren, toevoegen aan de blockchain, en krijgt daar een vergoeding voor in de desbetreffende cryptomunt. In crypojargon noemt men dat mining. Sommige mensen verdienden daar de laatste jaren hun brood mee en bepaalde bedrijven hebben er hun businessmodel rond gebouwd. Het probleem is dat zoiets enorm veel computerkracht en dus energie vergt. PoW-blockchains hebben dan ook een grote CO2-voetafdruk.

Een alternatief is het Proof-of-Stake-consensusmechanisme (PoS), waarop Ethereum vandaag is overgeschakeld. Dat verslindt veel minder energie. De netwerkdeelnemers hoeven elkaar niet te beconcurreren met rekenkracht en hebben dus geen energieverslindende computers nodig. Om transacties te mogen goedkeuren en toevoegen aan de blockchain, moeten ze in plaats daarvan een aantal cryptomunten in een speciale digitale kluis (wallet) opbergen, als onderpand (stake). In het geval van Ethereum is dat minsten 32 ether of zowat 50.000 euro. Wie deelneemt, kan om de zoveel tijd uitgeloot worden om transacties te valideren, nieuwe blokken aan de keten toe te voegen en daar een vergoeding voor te krijgen.

Met de overschakeling op PoS zien de Ethereum-miners en miningbedrijven hun verdienmodel ondergraven worden. Een ander gevolg is dat er veel minder ether in omloop zal komen. Onder PoW kwam er jaarlijks netto ongeveer 2 procent ether bij. Onder het nieuwe consensusmechanisme zullen miners niet langer in ether beloond worden, waardoor vanaf nu het aantal ether in omloop stabiel zal blijven of zelfs zal dalen. Terwijl de reguliere economie momenteel met inflatie kampt, zal er in de cryptowereld, meer bepaald op de Ethereum-blockchain, deflatie zijn.

Werk van lange adem

Naast energiezuiniger zal het nieuwe Ethereum-netwerk op termijn ook sneller en efficiënter zijn, maar daar zijn extra updates en ontwikkelingen voor nodig. Eerst wordt het oude Ethereum-hoofdnetwerk overgezet op de PoS-blockchain Beacon Chain, die eind 2020 werd gelanceerd. Omdat de oude en de nieuwe blockchain samenvloeien, heet de operatie The Merge.

Momenteel zijn er op de Beacon Chain meer dan 400.000 deelnemers actief als zogenoemde validators die het netwerk draaiende moeten houden. Ze hebben meer dan 13 miljard ether in onderpand gegeven – oftewel gestaked – wat meer dan 20 miljard euro is.

“Met The Merge wil Ethereum klaar zijn voor web3 en de metaverse”, zegt Kurt Callewaert, verantwoordelijk voor de IT- en blockchainopleidingen aan Howest. In web3 en de metaverse zullen almaar meer digitale diensten en ervaringen op een blockchainleest geschoeid zijn, wat meer capaciteit vergt van de onderliggende netwerken.

De oprichter van Ethereum, Vitalik Buterin, opperde al in 2014 dat zijn blockchain naar PoS zou moeten overschakelen. In de afgelopen jaren hebben honderden blockchainontwikkelaars en crypto-ingenieurs aan de update gewerkt. Het zal een huzarenstuk zijn om alle toepassingen die nu op Ethereum 1.0 lopen, naadloos over te zetten op Ethereum 2.0. Het is als de motor van een vliegtuig vervangen in volle vlucht, zeggen cryptokenners.