Negatieve spaarrente komt er niet

Belfius heeft gisteren de rente op een aantal populaire spaarproducten verlaagd. De tweede grootste spaarbank in België biedt nu op het klassieke spaarboekje nog slechts 0,15 procent basisrente, aangevuld met een getrouwheidspremie van 0,15 procent. Het is de eerste bank die de lat zo laag legt.

Wie zijn geld een jaar lang onaangeroerd laat staan op de internet- of de klassieke spaarrekening van Belfius, strijkt voortaan een luttele vergoeding van 0,3 procent op. Dat is voor zover bekend bij de redactie de allerlaagste vergoeding van alle spaarboekjes op de Belgische markt.

De andere drie grootbanken bieden in totaal nog 0,4 procent (BNP Paribas Fortis en KBC) tot 0,55 procent (ING) op hun traditionele spaarboekjes. BNP Paribas Fortis en KBC lieten weten dat er voorlopig geen plannen zijn om de tarieven verder te verlagen. ING gaf niet thuis.

0,10 procent

Het is ook nuttig enkel naar het niveau van de basisrente te kijken. Vaak verspelen spaarders hun premie, omdat ze hun geld opvragen voor het jaar verstreken en de premie verworven is. Er zijn nog wel spaarboekjes te vinden die een lagere basisrente afficheren dan Belfius op zijn klassieke boekje, maar dat zijn allemaal zogenoemde getrouwheidsspaarrekeningen. Dat zijn rekeningen waarbij de getrouwheidspremie een pak hoger ligt dan de basisrente. Bij de klassieke spaarrekening van Belfius genieten de spaarders exact evenveel – of liever gezegd even weinig – premie als basisrente. De laagste basisrente op de markt is tot nu toe 0,10 procent.

0 procent

Moeten de spaarders bang zijn dat de rente naar 0 procent zakt? In theorie is het mogelijk dat banken 0 procent basisrente combineren met een hogere getrouwheidspremie. We zijn nog maar 0,10 procentpunt verwijderd van die mijlpaal, maar toch lijkt ze nog veraf. De psychologische drempel voor een bank is groot. Wat belet particulieren om dan massaal over te schakelen naar de onlineprijsbrekers? Wie zoekt, vindt nog spaarrekeningen met een vergoeding van circa 2 procent.

De meeste banken doen er wel alles aan om het spaarboekje minder populair te maken. Ze hebben een overschot aan spaardeposito’s. Belfius raadt zijn klanten uitdrukkelijk af al hun geld op een spaarrekening te laten staan en adviseert alternatieve spaar- en beleggingsproducten te bekijken. In het persbericht over de renteverlagingen spreekt Belfius over “zes maanden wedde” als voldoende buffer.

Negatieve rente

Voor grote vermogens en grote bedrijven gelden hier en daar al negatieve spaarrentes. De Duitse Skatbank bijvoorbeeld rekent sinds kort een strafrente aan voor vermogens boven een half miljoen euro. Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België legt uit waarom het voor kleine spaarders niet zover zal komen: “Die grote deposito’s zijn niet interessant voor de banken. Ze wegen niet zwaar in de liquiditeitsbuffer die ze van het bankentoezicht moeten aanleggen. Dat zit zo. Als je 500 deposito’s hebt van 1000 euro, dan zijn die veel stabieler dan 1 deposito van 500.000 euro. De kans is klein dat 500 mensen tegelijk hun rekening leegmaken. Minstens een deel van het geld van die vele kleine spaarders kan de bank uitzetten op één of twee jaar. Het geld van die ene grote tegenpartij daarentegen kan de bank niet beleggen voor een vaste looptijd, want al het geld kan in één beweging weg zijn. Wanneer de bank het geld van die grote klant moet parkeren bij de Europese Centrale Bank, dan betaalt ze daarvoor een strafrente. Het is logisch dat ze die negatieve rente dan doorrekent aan de klant.”

Bovendien gaat een negatieve spaarrente in tegen de geest van het Belgische wetgevend kader voor gereglementeerde spaardeposito’s. Daarin staat uitdrukkelijk dat banken geen debetrente op spaarrekeningen mogen aanrekenen. Het is een bescherming van de consument.

Records

Ondanks de historisch lage rentevoeten stond er eind september een recordbedrag van 255 miljard euro op de Belgische spaarboekjes, bijna twee keer zoveel als tien jaar geleden. De jongste maanden is er wel een duidelijke vertraging in de aangroei op de spaarboekjes. Belgen schakelen met mondjesmaat over naar andere producten. Marktleider BNP Paribas Fortis zegt dat de verkoop van fondsen in de eerste negen maanden van het jaar met 20 procent is gestegen ten opzichte van vorig jaar. KBC ziet vooral vraag naar fondsen met bodembewaking. “Producten met meer risico scoren slechts beperkt. Veel klanten zijn nog risicoavers”, klinkt het verder.

Nu producten met vaste rente nog amper iets opbrengen, weten de Belgische gezinnen en bedrijven met hun cash geen blijf. Dat toont ook het record op de zichtrekeningen aan. Daar stond eind september 212 miljard euro op, ruim twee keer zoveel als in 2004.