‘Laattijdige betalingen tasten economisch weefsel aan’

Het gevolg van laattijdige betalingen, is dat onze kmo’s geconfronteerd worden met een gebrek aan liquiditeit, zelf betalingen uitstellen, waardoor uiteindelijk een uitstelketen ontstaat, die het hele economische weefsel aantast. Dat zegt N-VA-Kamerlid Johan Klaps.

Kmo’s zijn het hart van ons economische weefsel. Heel vaak zijn het toonaangevende spelers in hun branche. Ze worden gedwongen innovatief te zijn en zo meerwaarde te creëren, niet alleen voor zichzelf, maar voor iedereen.

Een voorwaarde voor die gang van zaken is een vlot betalingsverkeer. Als grote bedrijven, waarvoor ze toeleverancier zijn, dat niet toepassen, dan heeft dat een rechtstreekse impact op het investeringsbeleid van de onderneming. Zo geeft 20 procent van de ondernemingen aan dat ze sneller personeel zouden aanwerven, als hun schuldenaren sneller zouden betalen.

Bestaan daar dan geen regels voor, vraagt u zich wellicht af. Toch wel, maar het probleem is dat bedrijven hier contractueel van kunnen afwijken. Bovendien is er ook nog de truc met de verificatietermijn, een periode waarin de goederen nagekeken kunnen worden. De betalingstermijn begint pas te lopen nà afloop van de verificatietermijn, dus ook hier wordt over de duurtijd ‘onderhandeld’.

De realiteit wijst echter uit dat hier het schoentje knelt. Twee derde van de ondernemingen in dit land geven te kennen betalingstermijnen te aanvaarden die langer zijn dan wat zij comfortabel achten. Vooral multinationals blijken hierop aan te dringen. 69 procent van de bedrijven geven aan dat ze die langere termijnen ook aanvaarden.

Die reactie is niet onlogisch. De dominante positie van die grote ondernemingen dwingt veel kleinere leveranciers een eenzijdige aanpassing van de betalingstermijn te aanvaarden. Wie naar de rechter stapt om zijn rechten te vrijwaren, dreigt zijn opdrachtgever of afnemer te verliezen, en zal dat dus ook niet gauw doen.

Het gevolg van die laattijdige betalingen, is dat onze kmo’s geconfronteerd worden met een gebrek aan liquiditeit, zelf betalingen uitstellen, waardoor uiteindelijk een uitstelketen ontstaat, die het hele economische weefsel aantast. Zo blijkt dat 8,43 procent van de facturen pas na negentig dagen wordt betaald. Op die manier worden investeringen uitgesteld, wordt afgewacht met het aanwerven van personeel, m.a.w., wordt de creatie van meerwaarde uitgesteld. De studie die Unizo en Graydon deze week voorstelden, spreekt boekdelen.

Ook in Nederland is die trend duidelijk. Daar bleek uit een onderzoek van de universiteit van Maastricht dat de helft van de Nederlandse kmo’s de betalingstermijnen langer zag worden, tot zelfs 120 dagen of meer. Om die vicieuze cirkel tegen te gaan, werd ook daar het bestaande achterpoortje met ingang van 1 juli 2017 gesloten. Ondertussen is duidelijk geworden dat ook de Franse regering de betalingstermijnen wil aanscherpen.

Laten we daarom dezelfde regeling in België invoeren. Ook grote bedrijven kunnen hier hun reputatie mee opkrikken. Zo kondigden in Nederland de bedrijven Heineken, Jumbo, Randstad en FrieslandCampina reeds aan om hun kleinste leveranciers binnen een termijn van dertig dagen te betalen.

En de overheid?

Ook de overheid kan haar steentje bijdragen om tot een vlotter betalingsverkeer te komen. Zo kan zij er vooreerst zorgen voor een grotere bekendheid van de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand in handelstransacties een grotere bekendheid geniet bij de ondernemingen. Nu geeft slechts 31 procent van de ondernemingen te kennen dat ze op de hoogte zijn van deze wet.

Daarnaast heeft de overheid een voorbeeldfunctie. Zij is dus a priori verplicht haar facturen tijdig, dus binnen de wettelijke betalingstermijnen, te betalen. Daarom heb ik parallel met het wetsvoorstel ook een resolutie ingediend.

Dat betekent dan ook dat de overheid zelf in eerste instantie het goede voorbeeld moet geven en de wettelijke betalingstermijnen dient na te leven. Ondanks inspanningen om tot stiptere betalingen te komen, blijft dat een werkpunt voor de verschillende overheden.

Daarom vraag ik middels een resolutie dat de regering jaarlijks een rapport zou uitbrengen, waaruit het betaalgedrag van de verschillende overheidsdiensten blijkt en waarin ze de cijfers ook toelicht.

Die rapportage kan een jaarlijks debat op gang brengen, waarbij de overheid er zo toe gebracht wordt zelf oog te hebben voor het naleven van de wettelijke betalingstermijnen. Want voor een politicus werkt politieke druk allicht het best.