‘Niet de notaris, maar de registratierechten moeten worden afgeschaft bij een woningaankoop’

Trends-redacteur Hans Brockmans reageert op het voorstel van Jong Vld om bij het aanschaffen van een woning de notaris te vervangen door blockchaintechnologie. ‘De afschaffing van de registratierechten is een sociaal correcte en bovendien economisch gezonde maatregel.’

Jong Vld wil de notarissen uitschakelen bij de woningaankoop. Via blockchain zou alle informatie over vastgoed worden vergaard en bij de overheid terechtkomen. Zo besparen jonge gezinnen veel geld, klinkt het. Dat lijkt sympathiek, maar het is naïef.

In de eerste plaats is het voorstel technisch verre toekomstmuziek. Meer fundamenteel is de tussenkomst van een notaris toch wel aangewezen. Bij de verwerving van een woning staan kopers, die zo’n transactie een of twee keer in hun leven doen, soms tegenover gehaaide professionals. Vastgoed is een sector met af en toe transacties in de marge en belangenconflicten. De onafhankelijke toets van de notaris vermindert het risico voor de ondeskundige koper. De adviesrol is sterk toegenomen door de toename van normen en regels bij de aankoop van een woning.

Wellicht is een ereloon van meer dan 2000 euro bij de aankoop van een woning van 200.000 euro te hoog. Zo’n som was misschien verantwoord toen voorafgaand aan een akte veel menselijke tussenkomsten en verplaatsingen nodig waren, maar het notariaat en de informatievergaring over een woning zijn nu geautomatiseerd, dus minder complex en goedkoper. De klant mag in die kostenbeperking delen.

De staat ontvangt 20.000 euro in de hierboven geschetste aankoop. De instapkosten in vastgoed zijn voor jonge gezinnen peperduur. Het gevolg is dat Vlamingen minder snel van woning veranderen. We blijven soms wonen in een pand dat niet is aangepast aan onze veranderde gezinssituatie. Bovendien leidt honkvastheid tot minder mobiliteit bij het zoeken naar een job. De afschaffing van de registratierechten, gekoppeld aan een belastingverhoging op onroerend goed via bijvoorbeeld een heractualisering van het kadastraal inkomen, is dus een sociaal correcte en bovendien economisch gezonde maatregel.