De kantoormarkt kruipt uit het dal. De vraag naar nieuwe ruimte blijft toenemen en bedrijven laten hun voorzichtige houding stilaan varen.
De teller van het aantal huur- en verkooptransacties van kantoorruimte in Brussel stond eind 2014 op ruim 400.000 vierkante meter. “De totale jaarlijkse opname bedraagt naar schatting 455.000 vierkante meter. Dat komt neer op een toename met bijna 25 procent ten opzichte van 2013”, zegt Gaétan Clermont, de CEO van vastgoedadviseur CBRE België, Luxemburg en Zwitserland. Pierre-Paul Verelst, head of research BeLux bij de vastgoedconsultant JLL, merkt wel op dat de topperiode, met kantooropnames van meer dan 500.000 vierkante meter, voorbij is. “In de periode 2005-2009 haalden we nog een jaarlijks gemiddelde van 550.000 vierkante meter, maar in de vijf jaren daarop noteerden we slechts een gemiddelde van 398.000 vierkante meter, 28 procent minder.”
De voornaamste verklaring ligt in de besparingsoefeningen van bedrijven. Ook in 2014 lag het aandeel van de privésector in de kantooropname lager dan dat in de hoogdagen van de Brusselse kantoormarkt. Bedrijven tekenden in 2014 voor 207.000 vierkante meter, goed voor ongeveer de helft van de opname. In de periode 2008-2013 was dat gemiddeld 64 procent.
De vastgoedadviseurs tonen zich echter optimistisch over het aantrekken van de vraag naar kantoorruimte door bedrijven. In de komende maanden moeten zij normaal opnieuw uit de schaduw treden en de kantooropname in 2015 optillen tot boven het niveau van 2014. Omdat ook de leegstand in het centrum inmiddels onder 6 procent is gedaald, lijkt in 2015 een stijging van de huurprijzen – na tien jaar status quo – wel mogelijk. Dat is trouwens een vereiste opdat de projectontwikkelaars (en investeerders) snel aan vertrouwen zouden winnen. Volgens een analyse van CBRE zal het volume aan nieuwe kantoorruimte jonger dan vijf jaar in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest in 2016 amper 5 procent van de voorraad vertegenwoordigen, terwijl dat 15 tot 25 procent moet zijn om te kunnen beantwoorden aan de verwachte vraag.
Vernieuwd vertrouwen in Antwerpen
Ook op Vlaamse bodem lijkt de opname van kantoorruimte weer aan te trekken. JLL berekende de totale take-up op ongeveer 200.000 vierkante meter. Ralph Schellen, directeur van de kantoorverhuurafdeling Vlaanderen bij JLL, spreekt van het ‘nieuwe normaal’. “De recordjaren met opnames van ruim boven 200.000 vierkante meter komen niet meer terug”, zegt hij. “Tegelijk zien we een kwalitatieve verschuiving: vooral moderne, duurzame gebouwen zijn in trek. Het gaat dus om minder, maar ook wel betere vierkante meters dan enkele jaren geleden.”
Na een belabberd 2013 claimt Antwerpen terug duidelijker de leiderspositie op de Vlaamse kantoormarkt. In Antwerpen steeg de kantooropname, terwijl concurrent Gent een achteruitgang zag. Ingrid Ceusters, CEO van vastgoedadviseur Hugo Ceusters, toont zich ook optimistisch over een prominentere plaats voor Antwerpen in het clubje van Europese kantoorsteden. “Met de juiste citymarketing moet het mogelijk zijn Antwerpen weer meer op de kaart te zetten als kantoorstad. Dat de stad in 2015 uitdrukkelijk aanwezig zal zijn op Mipim (de internationale vastgoedbeurs in Cannes, nvdr) is een stap in de goede richting. Door het trauma van de Visa-affaire heeft Antwerpen zich te lang afzijdig gehouden.” (PC, LV)
Het volledige artikel leest u in de vastgoedrubriek van Trends van 15 januari.
