Goede doelen en stichtingen van openbaar nut lijden zwaar onder de coronacrisis. Daarom wordt het fiscale voordeel van giften aan erkende instellingen in 2020 opgetrokken van 45 naar 60 procent.
Op 23 juli 2020 verscheen de zogenoemde derde coronawet in het Belgisch Staatsblad. Ze verzamelt fiscale steunmaatregelen die de gevolgen van de coronacrisis voor ondernemingen en organisaties moeten beperken. De wet voorziet onder meer in een verhoging van het belastingvoordeel voor in 2020 gedane giften aan goede doelen. Meer bepaald: van 45 naar 60 procent. Volgens een studie van Hogeschool Gent doneerden twee op de drie Vlamingen vorig jaar gemiddeld 240 euro. Voor datzelfde bedrag stijgt de belastingvermindering in 2020 dus van 108 naar 144 euro.
Er zijn voorwaarden om giften fiscaal in mindering te kunnen brengen. Allereerst moeten ze ten goede komen aan organisaties die ofwel uitdrukkelijk opgenomen zijn in de wet (waaronder universiteiten en universitaire ziekenhuizen), ofwel erkend zijn door de minister van Financiën. Een overzicht vindt u hier. De tweede voorwaarde gaat over het bedrag van de gift: om aftrekbaar te zijn, moet de totale aan een organisatie betaalde som minstens 40 euro bedragen. U mag dit bedrag in één of meerdere keren in hetzelfde kalenderjaar betalen.
Het totaalbedrag aan aftrekbare giften is niet onbeperkt. In 2019 mocht u maximaal 10 procent van uw totale netto-inkomen fiscaal inbrengen, met een maximum van 392.200 euro. In 2020 mag u uitzonderlijk tot 20 procent van dat inkomen aftrekken. Het plafond wordt voor dit inkomstenjaar geïndexeerd tot 397.850 euro. De organisaties die uw giften ontvangen, bezorgen u begin volgend jaar een fiscaal attest. De betaalde bedragen neemt u op in Vak X – ‘(Uitgaven die recht geven op) belastingverminderingen’ van uw belastingaangifte.
De toekomst van het duolegaat
En wat met het fameuze duolegaat? Deze perfect legale techniek werd ooit in het leven geroepen om een goed doel te steunen en er tegelijkertijd voor te zorgen dat een verre erfgenaam – bijvoorbeeld een neef – minder erfbelastingen moet betalen. De nalatenschap wordt via een testament verdeeld over beide partijen. De aangeduide erkende vereniging geniet een vlak gunsttarief, en betaalt de erfbelastingen van de begunstigde neef. Dat is gunstig voor alle betrokkenen.
Vorig jaar kondigde het Vlaamse regeerakkoord evenwel het einde van de duolegaten aan. De gederfde inkomsten uit de erfbelasting waren al langer een doorn in het oog van de overheid, die voortdurend op zoek is naar financiële middelen. Maar na die mededeling in oktober 2019 werd het weer stil rond de duolegaten. De coronacrisis duwde het agendapunt nog meer naar achteren.
“Uitstel is zeker geen afstel”, zegt Ann Maelfait, juriste en vennoot van het advocatenkantoor Rivus. “Het aangekondigde einde van de zogeheten kaasroute (de fiscale sluipweg via Nederland die belastingvrij schenken mogelijk maakt, nvdr) illustreert dat fiscale hervormingen van alle tijden zijn. Minister Matthias Diependaele liet onlangs, naar aanleiding van een parlementaire vraag, weten dat ook de hervorming van het duolegaat nog altijd op tafel ligt. Maar tot een volledige afschaffing kom het naar alle waarschijnlijkheid niet.”
Ontradend effect
Wat de hervorming precies zal inhouden, is nog niet duidelijk. De mogelijkheid bestaat dat de begunstigde neef voortaan zelf moet instaan voor de belasting. Ann Maelfait: “Je zal dan nog altijd een erfenis kunnen nalaten aan een goed doel, maar de Vlaamse overheid beoogt wel een sterk ontradend effect voor de techniek van het duolegaat. We stellen ons vragen bij de overgangsregeling: blijven bijvoorbeeld duolegaten in al opgestelde testamenten geldig? Eén ding is zeker: de hervorming zal vooral de goede doelen en de middenklasse raken.”
