De Europese protagonisten raken steeds verder verstrikt in het Griekse drama. Alleen als de Grieken de euroscène verlaten hun eigen munt devalueren is er een kans op een happy end. Het Argentijnse en IJslandse scenario kunnen inspireren.
Griekenland staat hoe langer hoe meer met de rug tegen de muur. De 12 miljard waar het nu even heel fel over gaat, slaat maar op één van de radertjes van het crisisrad dat de Griekse maatschappij dreigt fijn te malen. De Europese bewindvoerders raken steeds meer verstrikt in hun eigen contraproductieve plannen en schema’s.
Athene ziet zich nu al maanden, om niet te zeggen jaren, geconfronteerd met drie grote problemen. Het eerste is de begroting. De voorbije twintig jaar kon het land nooit een deficit van 3 procent van het bbp of kleiner halen, ondanks de intense vervalsing van de cijfers. De overheidsschuld loopt nu al naar 160 procent van het bbp. Het totaal verlies aan internationale kredietwaardigheid verbaast dus niet.
Ten tweede kreunt Griekenland onder een zwaar gebrek aan internationaal concurrentievermogen, onder meer als gevolg van loonkosten die niet in verhouding staan tot de productiviteit.
Het groeipotentieel van de Griekse economie wordt ten derde sterk afgeremd door allerhande geprivilegieerde posities, door corruptie en door een veel te omvangrijke overheidssector.
Groei, groei en nog eens groei
Als Griekenland de komende weken of maanden een schuldherschikking krijgt dan zet dat relatief weinig zoden aan de dijk voor die drie grote problemen. Op het internationaal concurrentievermogen en op het intrinsieke groeipotentieel van de Griekse economie heeft een schuldherschikking geen effect. Niks. Nada.
Er is maar één middel dat Griekenland uit het diepe moeras waarin het wegzinkt en waaraan de democratie dreigt stuk te gaan, kan halen en dat is economische groei. De huidige aanpak is wat dat betreft pervers. Nieuwe besparingen en belastingsverhogingen duwen de economie verder kopje-onder op korte termijn waardoor het begrotingstekort nog toeneemt. Maatregelen om via een verbeterd ondernemersklimaat en een meer flexibel sociaaleconomisch bestel de groei aan te zwengelen, vergen veel tijd. En die tijd heeft Griekenland hoegenaamd niet meer.
Er rest Griekenland maar één middel om de noodzakelijke economische groei weer op gang te krijgen en dat is een devaluatie. Zo kan de interne productie aangezwengeld worden omdat de exportperspectieven rianter worden en omdat import voor een stuk door lokale productie kan vervangen worden.
Een devaluatie betekent dat Griekenland de euro moet loslaten. De kosten zijn enorm, maar voortdoen is niet vol te houden. Bovendien loopt de rekening uiteindelijk ook zeer hoog op zonder dat er een hoopvol perspectief tot stand komt. Het voorbeeld van Argentinië en IJsland leert dat het anders kan en dat een devaluatiescenario potentieel heeft. Beide landen realiseerden op die manier een spectaculair herstel na een diepe economische crisis.
Een exit uit de euro is een monumentale beslissing, zowel voor Griekenland als voor de landen die de euro trouw blijven. Bij een foute aanpak kan de ellende dramatisch worden. Het is kiezen tussen de cholera en de pest. Maar met de huidige beleidsaanpak loopt het gegarandeerd fout. Het overwegen van een alternatief is dan ook meer dan zinvol.
Johan Van Overtveldt
