Vlaanderen verwerkt afval van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur op weinig performante wijze en haalt zo zijn ambitieuze recuperatiedoelstellingen niet. Dat is een van de conclusies van een rapport van het Rekenhof over de verwerking van de zogenaamde e-waste.
Volgens het Rekenhof heeft Vlaanderen de Europese regelgeving rond e-waste correct omgezet in Vlaamse regelgeving. Toch schenkt de Vlaamse regering te weinig aandacht aan afgedankte elektrische of elektronische apparatuur (AEEA), klinkt het in het verslag aan het Vlaams Parlement. Bovendien haalt Vlaanderen zijn recuperatiedoelstellingen niet voor AEEA, een van de snelst groeiende afvalstromen, en dus een risico voor mens en milieu.
Zo blijkt uit gegevens van afvalstoffenmaatschappij OVAM dat de inzamelcijfers laag blijven voor professionele AEEA via erkende recycleerders van Recupel, de organisatie die afgedankte elektroapparaten en lampen verwerkt. OVAM verwacht dat het beoogde inzamelpercentage van 65 procent (van wat in een jaar op de markt wordt gebracht) op korte termijn niet kan gehaald worden.
Hergebruik
Het Rekenhof stelt ook vast dat hergebruik slechts beperkt in kaart gebracht wordt. Bovendien ligt het hergebruikspercentage van elektroapparatuur laag, met 0,35 kilo per inwoners in 2018. Onvoldoende aanvoer, een slechte aanvoerkwaliteit en een tekort aan reparatiekennis zijn daar de oorzaak van.
Verder schrijft het Rekenhof in zijn rapport aan het Vlaams Parlement dat de terugwinningsgraad van kostbare en zeldzame mineralen en grondstoffen uit AEEA in Vlaanderen laag ligt door de moeilijkheidsgraad ervan, net als elders in de wereld. Het Rekenhof stipt wel aan dat de jongste beleidsnota Omgeving en het Vlaamse relanceplan daar op willen inzetten.
De massa gemelde export van AEEA ligt dan weer hoger dan de massa niet gemelde, ook al vereist alle export van AEEA een kennisgevingsdossier. Het Rekenhof stelt vast dat een centrale registratie van de exportmeldingen ontbreekt en dat de uitvoer van AEEA in de praktijk zelden aan de regionale autoriteiten wordt gemeld, doordat ze deels onder het mom van hergebruik geëxporteerd worden.
Te complexe regelgeving
Het Rekenhof concludeert tot slot dat de handhaving van de regelgeving in het algemeen ‘te complex, ontoereikend en versnipperd’ is. Zo zijn bevoegdheden versnipperd over tal van diensten over verschillende bestuursniveaus, waarvan de samenwerking niet altijd duidelijk is, klinkt het.
In het verslag is een reactie van OVAM verwerkt, dat verschillende conclusies onderschrijft, en daarnaast wijst op enkele initiatieven die opgestart zouden worden of al lopende zijn. Zo is er sprake van de opmaak van een strategisch handhavingsplan, om de handhaving meer te coördineren. Ook voert Recupel een studie om het totale hergebruik van AEEA beter in kaart te brengen.
