De federale ombudsman heeft aan de Kamer een kritisch rapport overgemaakt over de manier waarop de Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën belastingschulden invordert. De ombudsdienst doet in dat rapport ook een reeks aanbevelingen.
Elk jaar ontvangt de ombudsman ongeveer tweehonderd klachten over deze kwestie. ‘De grote meerderheid van de burgers betaalt tijdig zijn belastingen. Een aantal burgers wil wel betalen, maar slaagt er niet in om dat op tijd te doen. De klachten van mensen in mogelijkheden doen de vraag rijzen of de strategie waarmee de administratie tot invordering overgaat altijd de juiste is’, klinkt het.
De Algemene Administratie van de Inning en de Invordering (AAII) kan een afbetalingsplan toestaan dat rekening houdt met de betalingscapaciteit van de belastingplichtige, maar dat kan nooit langer dan twaalf maanden lopen. Voor sommige mensen is die procedure ontoereikend en maakt ze de financiële toestand nog erger. De ombudsman raadt aan om rekening te houden met het reëel beschikbaar inkomen of om afbetalingsplannen te combineren met een hogere afhouding via de bedrijfsvoorheffing.
De performantiedoelstellingen die de belastingontvangers opgelegd krijgen, zorgen ervoor dat ze de administratieve richtlijnen soms te strikt opvogen, klinkt het ook. Ook de inzet van deurwaarders zorgt soms voor hoge kosten, soms twee of driemaal het verschuldigde bedrag.
‘Geen stap verder’
Sp.a-Kamerlid Annick Lambrecht reageert misnoegd. ‘Exact een jaar geleden legden wij ons tienpuntenplan tegen de schuldindustrie neer. Hoewel minister Geens (van Justitie, CD&V, red.) te kennen gaf enkele van onze voorstellen te steunen, staan we op vandaag nog geen stap verder’, hekelt ze. ‘Gerechtsdeurwaarders gaan nog steeds op een zeer drieste manier te werk en de overheid, de grootste schuldeiser in dit land, laat ze maar begaan.’
Lambrecht pleit er opnieuw voor om het Vlaamse gecentraliseerde en ethische systeem van schuldvorderingen over te nemen op het federale niveau. ‘In dat systeem geldt het principe één burger, één deurwaarder. Zo worden extra kosten vermeden en kan de deurwaarder oordelen op basis van de reële situatie van de schuldenaar’, zegt ze.
Lambrecht stelde die vraag een tijd geleden aan – intussen voormalig – minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA), maar kreeg geen antwoord, zegt ze. ‘Ik hoop dan ook dat dit signaal van de federale ombudsman de regering ertoe aanzet om het Vlaamse systeem eindelijk over te nemen.’
Plan van aanpak
Minister van Financiën De Croo vraagt de FOD Financiën om de opmerkingen uit het rapport ter harte te nemen, en om snel met een plan van aanpak te komen om de aanbevelingen van de ombudsman om te zetten in de praktijk.
‘Het is al erg genoeg als mensen door omstandigheden met betalingsproblemen kampen. Het is de rol van de overheid om dan samen naar oplossingen te zoeken, niet om betalingsproblemen nog groter te maken’, zegt de Open Vld-vicepremier. ‘Gelukkig blijft het invorderen van belastingschulden de uitzondering. Maar wanneer het toch zover komt, moet men zoeken naar een aanpak die voldoende rekening houdt met de situatie waarin mensen zich bevinden.’
Volgens DeCroo kan het ook niet de bedoeling zijn dat belastingplichtigen extra kosten maken doordat er deurwaarders worden ingezet, en moet dat ‘zoveel mogelijk beperkt worden’. ‘Het kan niet dat invorderingskosten oplopen tot een veelvoud van het verschuldigde bedrag.’
