Buitenlandse vrachtwagens betaalden vorig jaar 365 miljoen euro aan kilometerheffing
Ruim de helft (54 procent) van de opbrengst van de kilometerheffing, die sinds 1 april 2016 in voege is, was in 2017 afkomstig van vrachtwagens met een registratie in het buitenland. Dat blijkt dinsdag uit het jaarverslag van Viapass, het publieke orgaan dat de kilometerheffing coördineert in België.
De vrachtwagens met buitenlandse nummerplaat brachten 365 miljoen euro in het laatje. In totaal leverde de kilometerheffing voor vrachtwagens 676 miljoen euro op. In Europa zijn ondertussen zowat 800.000 vrachtwagens uitgerust met een On Board Unit (OBU), het registratietoestel dat nodig is om in België te mogen rijden.
In Vlaanderen bracht de tolheffing vorig jaar 424,4 miljoen euro op, in Wallonië 241,5 miljoen euro en in Brussel 10,1 miljoen euro. In de maanden maart, mei, juni, september, oktober en november leggen de vrachtwagens de meeste kilometers af. Op een gemiddelde werkdag rijden gemiddeld 140.000 tot 150.000 vrachtwagens op de Belgische wegen, goed voor zowat 24 à 25 miljoen kilometer en een tolopbrengst van 2,4 à 2,5 miljoen euro, zegt Johan Schoups, administrateur-generaal van Viapass.
Omdat de vrachtwagens met OBU over het volledige grondgebied gevolgd worden, levert het systeem ook erg waardevolle big data aan. ‘De cijfers zouden op termijn voor veel meer zaken gebruikt kunnen worden dan louter voor tolheffing’, zegt Schoups. Mogelijkheden zijn bijvoorbeeld het leveren van verkeersinformatie, het voorspellen van files, het opvolgen van hoe zwaar een weg belast wordt en wanneer er dus preventief onderhoud nodig is, en vaststellen wanneer een snelwegparking vol raakt.
Het systeem gebruiken om verkeerssturend te gaan werken (met verschillende tarieven naargelang de drukte op een bepaald moment van de dag, nvdr.) heeft volgens Viapass geen zin als er geen gelijkaardig systeem is voor personenwagens. ‘Dan moet het gaan om een holistisch systeem, toegepast op alle voertuigen.’
Weinig fraudegevallen
De kilometerheffing voor vrachtwagens is in voege sinds 1 april 2016 en werd volgens Schoups vanaf dag 1 zeer goed nageleefd. ‘Het gaat natuurlijk om professionele gebruikers, maar er zijn weinig fraudegevallen.’ Zo zorgen portieken, flexibele controlepunten en controlevoertuigen ervoor dat elke vrachtwagen in België dagelijks aan een drietal controles onderworpen wordt. In 99,4 procent van de gevallen wordt de OBU correct gebruikt.
De overige 0,6 procent betreffen volgens Viapass niet noodzakelijk gevallen van fraude. “Dit kan velerlei oorzaken hebben. Een kredietkaart die over datum gegaan is, een verkeerde OBU die gebruikt werd bij een wagenwissel, een chauffeur die de OBU even uit de sigarettenaansteker plugde waarna de batterij leeg gaat …’
Viapass werkt daarom ook aan een getrapt boetesysteem. ‘Bij de opstart zijn we vrij streng geweest, met boetes van 1.000 euro. Dat zal nu aangepast worden aan de aard van de inbreuk. De echte fraudgevallen zullen zwaarder gestraft worden dan de gevallen waarbij het gaat om een vergissing of een minder ernstige inbreuk’, zegt Schoups. De kilometerheffing is volgens Viapass ook een graadmeter voor de economie. Er werden vorig jaar 3,4 procent meer kilometers afgelegd en er werd 3,17 procent meer tolgeld geïnd. Dat geeft aan dat de economie het goed doet.