Ecologische en financiële duurzaamheid versterken elkaar
De klimaatverandering is reëel. Om de gevolgen ervan in te perken, is dringend actie nodig. Bedrijven doen dat door in te zetten op duurzame businessmodellen, gesteund door financiering van instellingen en investeerders die op hun beurt duurzaamheid vooropstellen. Zo biedt de transitie richting duurzame maatschappij ook kansen.
Het klimaatakkoord van Parijs legt de bovengrens voor de opwarming van de aarde op 2 graden ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, met 1,5 graad als streefwaarde. Bijna tweehonderd landen hebben het akkoord ondertekend. Europa stelt intussen dat de strijd tegen de klimaatverandering een versnelling nodig heeft. De Europese Commissie ontwikkelde een milieuactieplan met een sleutelrol voor de financiering van duurzame economische groei. In dat kader is er echter nood aan een goed begrip van wat duurzame activiteiten zijn en welke duurzaamheidsrisico’s daarbij horen. Alleen zo maken we een correcte inschatting van de oplossingen die nodig zijn om het klimaatakkoord te realiseren. Kijken we specifiek naar het belang van duurzame finance, dan zijn er drie belangrijke stakeholders: de financiële instellingen, de investeerders en de bedrijven.
Ingrijpende verandering
“Duurzaamheid stond al langer op de agenda”, zegt Géraldine D’Argembeau, Director bij PwC Belgium. “Nieuwe regulering en de coronacrisis onderstrepen het alleen maar: duurzaamheid staat nu voorop als een belangrijke waarde voor onze maatschappij, ondersteund door activisme uit diverse hoeken.” Voor de financiële instellingen is daarbij een belangrijke rol weggelegd. In hun rol van verantwoordelijke banken moeten ze de transitie naar een groenere en meer ethische wereld ondersteunen met de nodige financiële stromen. “Denk maar aan de financiering van duurzame activiteiten en technologie die nodig is om de doelstellingen van het klimaatakkoord te behalen. Evengoed biedt de transitie een opportuniteit voor nieuwe businessmodellen, al zijn er aan de transitie natuurlijk ook risico’s verbonden.”
Het actieplan van de Europese Commissie streeft een ingrijpende verandering na. “De financiële instellingen moeten hun strategie en producten echt ten gronde aanpassen en greenwashing elimineren”, zegt Géraldine D’Argembeau. Febelfin werkte een duurzaamheidslabel uit dat intussen aan zowat vijfhonderd producten is toegekend. “Maar in realiteit hebben niet alle Belgische financiële instellingen op het vlak van duurzaamheid al hetzelfde niveau van maturiteit bereikt.” De extra regelgeving rond duurzaamheid reikt alvast wel een duidelijk kader aan voor een gestructureerde aanpak bij de financiële instellingen. “Heel vaak vormt een top-down assessment het startpunt”, legt Géraldine D’Argembeau uit. “Die analyse biedt een basis waarop een instelling de nodige acties kan baseren.”
Sommige instellingen bieden resoluut geen fondsen aan die geen actie nemen rond duurzaamheid. Zo loodsen ze ook investeerders en bedrijven in de juiste richting.
De toegenomen aandacht voor duurzaamheid en regulering hebben vaak behoorlijk wat impact, onder meer op risicobeheer, governance en het geven van inzage in duurzaamheidsdata. “De klimaatgebonden risicoblootstelling moet worden geëvalueerd”, vervolgt Géraldine D’Argembeau. “Voor de financiële instellingen is het echt een grote uitdaging om de risico’s van de transitie richting meer duurzaamheid in te schatten.” Maar bemoedigend is alvast het feit dat er wel degelijk heel wat beweegt in de sector. “Sommige instellingen bieden resoluut geen fondsen aan die geen actie nemen rond duurzaamheid”, aldus Géraldine D’Argembeau. “Dat zorgt voor een grote, directe impact. Want zo loodsen die instellingen ook de investeerders en de bedrijven richting een duurzame operationele resilience.”
Waardecreatie
Ook in de beslissingen van investeerders weegt duurzaamheid almaar zwaarder door. Met name bij private equity bedrijven duikt de term ESG consequent op doorheen de investeringscyclus. ESG staat voor Environment, Social & Governance en duidt aan dat factoren als energieverbruik, klimaat, beschikbaarheid van grondstoffen, welzijn, veiligheid en goed ondernemingsbestuur mee de selectie en het beheer van participaties in bedrijven bepalen. “Private equity bedrijven hechten meer en meer belang aan ESG-performantie en begrijpen zeer goed dat materiële ESG-domeinen waarde kunnen vernietigen of creëren”, zegt Reinout De Clercq, Director bij PwC Belgium. “Ik zie de voorbije jaren een duidelijke trend. De focus ligt niet langer alleen op ESG-risico’s. Private equity bedrijven kijken hoe langer hoe meer naar de potentiële waardecreatie via ESG-domeinen. Er is uiteraard nog een zekere weg af te leggen, maar de bocht is wel degelijk ingezet.”
Doorheen de hele cyclus
Intussen stellen we vast dat ESG doorheen de hele cyclus van een participatie mee op de agenda staat. “Dat is bij de start van een traject al het geval bij de due diligence”, zegt Reinout De Clercq. “Daar is compliance nog vaak de drijfveer. Eenmaal de investeringen plaatsvinden, kijken de partners naar ESG met het oog op waardecreatie.” En ook bij de exit staat ESG op de agenda, waarbij potentiële overnemers duidelijkheid eisen via transparante duurzaamheidsrapportering.
Private equity bedrijven zijn geneigd om niet alleen naar ESG-risico’s te kijken die waarde kunnen vernietigen, maar ook naar de opportuniteiten om ESG-waarde te creëren.
Dat ESG in private equity opduikt heeft voor een stuk ook met ethische bewustwording te maken. Investeerders willen zichzelf in de spiegel kunnen aankijken. “Klopt, maar tegelijk willen ze investeren in bedrijven die bijdragen aan de transitie naar een koolstofneutrale economie”, legt Reinout De Clercq uit. “Uiteindelijk heeft de niet-financiële waardecreatie een belangrijke impact, ook op het financiële resultaat.” Binnen het brede domein van ESG blijkt de transitie naar een koolstofneutrale economie daarbij één van de belangrijkste drijfveren. “De transitie is zonder twijfel de disruptieve factor,” zegt Reinout De Clercq. “Private equity fondsen passen het ESG-denken doorgaans eerst op hun bestaande portefeuille toe. In sommige gevallen spelen ze zelf een rol als activist shareholder en versnellen ze de verduurzaming van hun participaties.”
Langetermijnvisie
Zo komen we bij de bedrijven terecht. Hun inspanningen dragen concreet bij tot de doelstellingen van Parijs. “Ook zij gaan door een transitie met risico’s en opportuniteiten”, zegt Marc Daelman, Partner bij PwC Belgium. “De bedrijven moeten hun strategie en businessmodel in vraag stellen in functie van de uitdagingen rond klimaatverandering. Meer nog, de succesvolle bedrijven zijn zij die sneller weerbaarheid ontwikkelen tegenover de risico’s van de klimaatverandering of die sneller opportuniteiten identificeren. Dat zorgt voor een enorme, bijkomende druk.” De risico’s van de klimaatverandering zijn alvast niet min. Er is de rechtstreekse impact van fysische risico’s, zoals het gevaar schade te lijden door overstromingen of droogte. Maar minstens even belangrijk zijn de risico’s die aan de transitie naar een koolstofneutrale economie verbonden zijn.
“Ondernemingen moeten daar een langetermijnvisie voor ontwikkelen, inclusief een transparante interne en externe rapportering”, zegt Marc Daelman. “Ze moeten alle risico’s en opportuniteiten identificeren. Ze moeten de mogelijke scenario’s analyseren in functie van de uitwerking van de strategie van de onderneming, inclusief de investerings- en kredietprocessen die daarmee samenhangen. De externe rapportering hierover zal alleen maar aan belang winnen, willen bedrijven vlot toegang blijven krijgen tot financiering.” De vraag naar een betrouwbare en transparante rapportering rond duurzaamheid – geauditeerd door een onafhankelijke bedrijfsrevisor – is niet alleen een vraag die van de overheid of de financiers komt. Ook bij diverse andere stakeholders neemt de vraag naar duurzaamheidsrapportering toe, onder meer bij klanten, personeel en ngo’s.
Ondernemingen moeten een langetermijnvisie ontwikkelen, inclusief een transparante rapportering. Ze moeten met alle mogelijke scenario’s rekening houden: met de risico’s van de transitie naar een duurzame economie, maar ook met de opportuniteiten.
Dringend gevraagd: actie
Bovendien heeft het klimaatakkoord scherpe deadlines in 2025 en 2030. “Innovatie speelt een belangrijke factor bij het al of niet realiseren van de klimaatdoelstellingen”, besluit Marc Daelman. “We hebben nog meer investeringen in innovatie en technologische doorbraken nodig. Om die te helpen realiseren kijken de bedrijven op hun beurt naar ondersteuning door financiële instellingen en investeerders…” De deadlines nodigen alvast uit tot actie. “Daar is het ook echt dringend tijd voor”, vindt Géraldine D’Argembeau. “Het regulerende kader is er. Het komt er nu op aan objectieven op te lijsten en prioriteiten te stellen. Niet alleen op de regulator te overtuigen, maar ook om de investeerder mee te krijgen in het verhaal.” Maar net om die investeerder mee aan boord te krijgen, is er meer nood aan rapportering. “Zo zijn de verschillende facetten van de transitie richting verduurzaming sterk met elkaar verweven”, besluit Marc Daelman. “Maar het is duidelijk dat transparantie essentieel is om het kapitaal mee aan boord te krijgen.”
Meer weten over hoe PwC bedrijven begeleidt naar een duurzame toekomst? Contacteer ons via www.pwc.be/sustainability