De kilometerheffing voor vrachtwagens, die een jaar geleden is ingevoerd, brengt op jaarbasis 648 miljoen euro op. Uit cijfers van het coördinerende overheidsorgaan Viapass blijkt dat ongeveer 54 procent van dat bedrag door buitenlandse vrachtwagens wordt opgehoest.
De kilometerheffing voor vrachtwagens van meer dan 3,5 ton bestaat op 1 april 2017 precies een jaar. Het was een zichtbaar tevreden Johan Schoups, administrateur-generaal van Viapass, die de pers te woord stond over het eerste jaar van de tolheffing. Viapass is de interregionale overheidsinstelling die de kilometerheffing controleert en coördineert namens de drie gewesten.
Geen droomstart
Johan Schoups had het over een “ingrijpende verandering”. De invoering van het kilometerheffingssysteem ging volgens de topman gepaard met een aantal primeurs. “Het was het eerste dergelijke systeem dat meteen in een volledig land werd uitgerold. Het gebeurde in drie regio’s met eigen bevoegdheden voor mobiliteit en in vier talen. Het is ook het eerste satellietgestuurde systeem van dergelijke omvang”, onderstreept Schoups.
Volgens Viapass was het systeem, gebouwd door Satellic, een jaar geleden helemaal operationeel. “Maar we zijn niet gestart zoals we die gedroomd hadden”, geeft Johan Schoups toe. Er waren technische problemen met de OBU’s of de verplichte registratiebakjes. Transporteurs klaagden over de administratieve rompslomp die maar traag werd weggewerkt.
Polen is nummer 2
“De jaarcijfers tonen aan dat april 2016 met 485 miljoen gereden kilometers op de tolwegen al meteen een van de beste maanden van het jaar was, ondanks de paasvakantie.” Mei was de eerste maand waarin op sommige dagen de 25 miljoen kilometer per werkdag werd overschreden. Op andere maanden zakte het gemiddelde tot 23 à 24 miljoen kilometer per werkdag.
Op zaterdagen valt het gemiddelde telkens terug tot ongeveer 5 miljoen kilometer, op zondagen tot minder dan 1 miljoen kilometer gemiddeld. Viapass ziet de cijfers terugvallen tijdens de traditionele feest- en vakantiedagen in binnen- en buitenland.
De meeste geregistreerde on board units zijn terug te vinden bij vrachtwagens met een Belgische nummerplaat, ze voeren het peloton aan met 19 procent. Het tweede land is Polen (15%), gevolgd door Nederland, Duitsland, Frankrijk en Roemenië. Het zijn vooral zware vrachtwagens die een OBU aanvroegen: 87 procent van de geregistreerde OBU’s is voor vrachtwagens van meer dan 32 ton. De vrachtwagens van 12 tot 32 ton zijn goed voor 8 procent van de geregistreerde OBU’s en de resterende 5 procent zit bij trucks van minder dan 12 ton.
Aantal geregistreerde OBU’s per land (op basis van nummerplaat vrachtwagen)
| België |
19% |
| Polen |
15% |
| Nederland |
11% |
| Duitsland |
10% |
| Frankrijk |
7% |
| Roemenië |
6% |
| Spanje |
5% |
| Litouwen |
3% |
| Tsjechië |
3% |
| Andere landen |
21% |
Bron: Viapass
Minder dan verwacht
Op jaarbasis inde het kilometerheffingssysteem 648 miljoen euro, goed voor 5,7 miljard rijkilometers op onze tolwegen. Dat is gemiddeld 2,3 à 2,4 miljoen euro per werkdag. In juni 2016 werd het hoogste bedrag geïnd, 58 miljoen euro. Van de 648 miljoen tolinkomsten gaat 63 procent naar het Vlaamse gewest (409 miljoen euro). Wallonië haalt 230 miljoen euro binnen (35%) en Brussel zo’n 9 miljoen euro (2%). De Belgische transporteurs betalen 46 procent van de toleuro’s. Buitenlandse transportbedrijven betalen 54 procent van de gegenereerde tolheffingen.
Wie betaalt de kilometerheffing?
| België |
46% |
| Andere landen |
12% |
| Nederland |
10% |
| Polen |
9% |
| Roemenië |
6% |
| Duitsland |
5% |
| Frankrijk |
3% |
| Litouwen |
3% |
| Luxemburg |
3% |
| Bulgarije |
2,5% |
Bron: Viapass
Dat de gewesten in hun begrotingen op meer gerekend hadden, heeft volgens Johan Schoups te maken met verschillende factoren. “Prognoses maken is altijd moeilijk”, stelt de topman. En hij ziet ook een snellere vergroening van het vrachtwagenpark. “Ongeveer 79 procent van de geregistreerde vrachtwagens rijdt al met een Euro5- of Euro6-motor.” Vrachtwagens die minder CO2 uitstoten, betalen minder kilometerheffing.
Vanaf 1 juli 2017 zullen Vlaanderen en Brussel de tarieven voor de kilometerheffing indexeren. Het Waalse Gewest heeft aangekondigd dat er vanaf juli 33 kilometer tolwegen bijkomen (de N29 en de N243). Of er ook in Vlaanderen extra wegen in het tolnetwerk worden opgenomen is nog niet bekend. Er loopt momenteel een studie- en evaluatieronde en pas na die oefening zullen eventuele aanpassingen volgen. De oppositiepartij sp.a diende in het Vlaams Parlement al een wetsvoorstel in om de tolwegen uit te breiden naar bijna alle gewestwegen om het sluipverkeer tegen te gaan. De meerderheid stemde het voorstel weg en wacht op de verkeerstellingen van Vlaams minister voor Mobiliteit Ben Weyts (N-VA).
