Van Hool: ‘Versoepel de regels voor openbare aanbestedingen’

De Franse treinbouwer Alstom kreeg al voor 80 miljoen euro boetes voor het niet tijdig leveren van treinen na een openbare aanbesteding. De Vlaamse voertuigenbouwer Van Hool vraagt een pragmatischer aanpak. De huidige procedures verlopen te stroef, vindt directeur communicatie Dirk Snauwaert.

Wat is er aan de hand?

DIRK SNAUWAERT. “Lastenboeken zijn zeer gedetailleerd. De ambtenaren die de lastenboeken maken, willen vaak zichzelf beschermen. Het gevolg is dat die heel gedetailleerd worden opgesteld, want ze willen zichzelf ook vrijwaren voor rechtszaken. Veel bedrijven, die zich benadeeld voelen, starten immers rechtszaken tegen de winnaars. Met als gevolg dat er vandaag weinig openbare aanbestedingen zijn die zonder juridische gevolgen blijven, zodra de winnaar is bekendgemaakt.”

Zeer getailleerde lastenboeken bieden toch duidelijkheid?

SNAUWAERT. “Die lastenboeken worden doorgaans lang vooraf opgesteld, tot twee jaar zelfs. Maar in twee jaar verandert de economische omgeving zeer sterk. Elk onderdeel dat we moeten gebruiken, wordt in die lastenboeken zeer precies omschreven. Maar sinds de pandemie zijn er aanhoudend logistieke problemen. We kampen bijvoorbeeld nog steeds met een tekort aan halfgeleiders. Bovendien verandert de technologie razendsnel. Neem de batterijtechnologie. Je kan weliswaar nieuwere technologie gebruiken, maar daarvoor moet je de voorwaarden in het lastenboek wijzigen. Dat neemt opnieuw tijd in beslag.”

De Europese Commissie stelt toch soepeler regels voor openbare aanbestedingen voor?

SNAUWAERT. “Gelukkig. Onze vaststellingen gelden overigens niet specifiek voor Vlaanderen, maar voor diverse landen in de Europese Unie. De ambtenaren die de lastenboeken opstellen, kijken nog te veel naar louter technische zaken, zoals het type voertuig, de lengte, de breedte en de reizigerscapaciteit. Dat komt onder meer omdat zij rekening houden met de beschikbare infrastructuur en technici in de ateliers en de garages bij de pachters, die als onderaannemers het openbaar vervoer uitbaten. Daarnaast zou men bij de aanbesteding beter rekening houden met de omgeving waar het vervoermiddel wordt ingezet. De verkeersbehoeften in Ardooie zijn bijvoorbeeld helemaal anders dan in Antwerpen.”

Blijven openbare aanbestedingen dan wel nog een interessante markt?

SNAUWAERT. “Wij dingen nog steeds mee, maar onze voorwaarden worden steeds voorzichtiger. We melden uitdrukkelijk dat we bijvoorbeeld logistieke problemen kunnen hebben. Vandaag zijn de procedures zeer strikt, met boeteclausules die miljoenen euro’s kunnen bedragen. Maar het blijft uiteraard een heel belangrijke markt. We hebben een intern studiebureau met 160 werknemers die onder meer sleutelen aan nieuwe voertuigen voor het openbaar vervoer. Ons volledige gamma stadsbussen is volledig emissievrij. Onder meer daarom vragen overheden ons om mee te dingen bij de openbare aanbestedingen.”

De nv Immoroc, de consoliderende holding boven de voertuigenbouwer Van Hool, leed in 2020 bijna 50 miljoen euro verlies, en 58 miljoen euro in 2021. Is er beterschap op komst?

SNAUWAERT. “De cijfers van 2022 worden in de zomer neergelegd. 2022 was beter, maar nog niet voldoende. We zitten in een herstelfase. Ook onze verkoop van touringcars gaat weer beter. We hebben eind vorig jaar een nieuw gamma voorgesteld. Het toerisme trekt weer aan, na twee zware pandemiejaren.”