BOELWERF. Het geloof is weg

De Boelwerf gaat dicht, zegt de bevolking van Temse. Maar het einde van een traditie betekent nog niet

het einde van een gemeente. Temse gaat verder, zwaargewond weliswaar.

Vrijdagmorgen, marktdag in Temse. Het is drummen. De koffiehuisjes zitten vol en de bakkerij op het marktplein doet goede zaken. Dit beeld van een normale gemeente wordt ook in plaatselijke bankkringen bevestigd. Men merkt er, voorlopig althans, niet veel van een dalende lokale ekonomische aktiviteit.

“Toch zijn de gevolgen van het faillissement van Boelwerf niet te onderschatten, ” zegt Freddy Verbeke. Hij werkte lange tijd via ENI, onderaannemer van Boel, op de werf. Bovendien is hij nu schepen van Openbare Werken en Ruimtelijke Ordening. “Het gevoel dat het echt afgelopen is, laat zijn sporen na. Ook voor de middenstand. Meer dan 400 gezinnen in Temse leefden van Boel, en dan spreek ik nog niet over werknemers bij onderaannemers. “

Franky De Graeve, schepen van Financiën en plaatselijke voorzitter van het NCMV, ziet kwalijke gevolgen : “Het is allemaal minder plots gegaan dan de vorige keer, in 1992. Dat was een schok. Ik heb toen acht middenstanders in de gemeente failliet weten gaan. Deze keer voelden we de problemen aankomen. De band met de scheepswerf was bovendien al voor een groot stuk doorbroken in 1992. Veel middenstanders in de buurt zijn sinds het vorige faillissement voorzichtiger geworden met leveringen aan de werf (zie kader Nieuwe horizonten). In het konsumptiegedrag van de Temsenaren was er tijdens de eindejaarsperiode een dalende trend. De resultaten van onze eindejaarsloterij, altijd een goede barometer, bevestigen deze indruk. “

Ook voor de kas van de gemeente Temse betekent het einde van Boel een zware financiële dobber. De Graeve : “Alleen al de belasting op drijfkracht van de werf was goed voor jaarlijks 10 tot 12 miljoen frank. Op een begroting van ongeveer 600 miljoen kan dat tellen. Dan is er nog het verlies aan personenbelasting, 8 procent in Temse, vanaf het moment dat de werkloosheid stijgt. ” En dat laatste zal uiteraard gebeuren. De Intercommunale van het Land van Waas becijferde dat de werkloosheid in Temse met liefst 40 % zal toenemen. In naburige gemeenten, zoals Kruibeke en Hamme, wordt een stijging met 10 tot 20 % verwacht.

BOUW.

De gepensioneerde Boel-arbeiders, die elke vrijdag onder een portaaltje bij het marktplein staan, vertegenwoordigen binnenkort dus een stukje geschiedenis. Maar ook het jonge volk heeft de interesse voor de scheepsbouw verloren, zeggen Gunter Groenwals en Luc Vercauteren van jeugdcentrum JOC De Nartist : “Er is nog wel een band met de scheepsbouw. Veel jongeren hebben familie in de sektor. Maar steeds meer jonge mensen maken de balans op en breken met de traditie. “

Dat bevestigt ook direkteur Marc Antone van het koninklijk ateneum Campus Ateneum : “Op het einde van dit jaar is het afgelopen met onze richting scheepsbouw. Sinds de perikelen met Boel is er een verschuiving richting bouwnijverheid, en die evolutie volgen wij. We bieden nu een polyvalente opleiding hout en metaal aan, waar veel van de vroegere potentiële scheepsbouwers voor kiezen. Deze richting is specifiek op de bouw gericht. Niet verwonderlijk als je weet dat de grootste werkgever in de regio de bouwonderneming Cordeel is. De top van dit bedrijf zit trouwens bij ons in de eksamenkommissie. “

Mentaal lijkt het proces van rekonversie in de streek al ingezet, maar op ekonomisch vlak staat men nog nergens. Het dossier zit immers op de handelsrechtbank in Gent vast, omdat de vakbonden verzet hebben aangetekend tegen het faillissement. De rekonversie kan dan ook niet starten. Vakbonden en bezetters verspelen daar een hoop geld, luidt het bij de curatoren. Ze verwijzen naar het afhaken van de klanten voor de twee laatste schepen op de werf. Van de kabelsleeper Navigator was al langer geweten dat het voor de Schotse opdrachtgever niet meer hoefde. Ook de toekomstige huurders van de gastanker Kemira Gas lieten vorige week weten dat zij niet meer geïnteresseerd zijn in het schip, zo meldde Het Volk. Een tegenslag die Boel of zijn nabestaanden meer dan een half miljard kan kosten.

Maar de werknemers van Boel zien dat anders. De gemiddelde leeftijd van de bedienden is 43 jaar. Voor de arbeiders is dat 38. Die leeftijd speelt hen parten en velen vrezen dat een eventuele rekonversie pas over een tiental jaren resultaten zal opleveren. Te laat dus voor hun loopbaan. Boel is de laatste strohalm, zeggen ze, voor werk of voor een degelijke ontslagregeling. En dat is hen een bezetting annex gerechtelijk verzet waard.

Jef Van Mele is één van hen. Hij is 47 en heeft er 29 jaar als onderhoudsmekanieker bij Boel opzitten. Momenteel moet hij als enige kostwinner van een gezin met drie studerende kinderen rondkomen met een stakersvergoeding. Van Mele : “Rekonversie ? Eerst willen we harde feiten op tafel zien. Men moet stoppen met ons als kleine kinderen te behandelen. We zijn in 1992 met veel beloftes opnieuw aangenomen en het is fout gelopen. Nu willen we boter bij de vis. ” De frustratie over wat er gebeurd is, zit diep en het verhaal over Netfuel (zie kader) en de 2600 jobs onthaalt hij skeptisch : “Blijkbaar willen ze ons vanalles beloven om die schepen af te krijgen. ” Toch bevestigt ook hij dat de huidige situatie niet lang kan aanslepen. “Wij hopen nog altijd, maar het geloof is er niet meer. Ik denk trouwens dat iedereen nu in de richting van goede sociale enveloppes denkt. “

DRIE SCENARIO’S.

Vrijdag, 3 februari, laat René Stroobant, vakbondssekretaris, nog een sterk njet weerklinken richting opgelaten rekonversieballonnetjes. Maar als wij hem enkele dagen later opnieuw kontakteren, is de toon genuanceerder. Er zijn drie scenario’s voor de vakbond, legt hij uit. Ofwel het volledig behoud van de scheepsbouw met 1100 werknemers. Ofwel een afgeslankte werf, met teruggave van de ingeleverde inkomsten voor de ontslagen werknemers. De derde optie, als het echt niet anders kan, is de volledige opdoeking van de werf. Prijskaartje voor de vakbond : 1 miljoen netto per werknemer.

RENAAT SCHROOTEN

FRANKY DE GRAEVE (SCHEPEN VAN FINANCIEN) Alleen al de belasting op drijfkracht van de Boelwerf was goed voor 10 tot 12 miljoen.

(Jef Van Mele, 47 jaar, onderhoudsmekanieker)

(Gunter Vandamme, 22 jaar, monteerder)

(René Stroobant, vakbondssekretaris)

(Gunter Groenwals, Jeugdcentrum JOC De Nartist)

(Johan Coppieters, 21 jaar, werkloze metaalbewerker)

(Marc Antone, direkteur Campus Atheneum)

(Freddy Verbeke, schepen van Temse)

(Franky De Graeve, schepen van Temse)

(Jozef Dauwe, curator Boelwerf)