Waarom horloges ons blijven fascineren

© Sam Mgrdichian on Unsplash

Midden januari organiseerde LVMH voor het eerst de Watch Week, een event waarop de luxegroep zijn nieuwe horloges voorstelde. Binnenkort gaan de deuren van de horlogebeurzen in Bazel en Genève weer open. Ook in deze smartphonetijden, blijven horloges populair.

De marktwaarde van luxemerken keldert, maar Rolex blijft een uitstekende investering voor beleggers. Het gaat dan ook om een van de bekendste bedrijven ter wereld, meer nog dan Lego en Netflix. ‘Als je op je 50ste nog altijd geen Rolex hebt, dan is je leven mislukt’, liet de Franse reclamegoeroe Jacques Séguéla zich in 2009 zelfs ontvallen. Een uitspraak die toen veel controverse uitlokte. Wat de reacties vandaag zouden zijn, nu het ‘zijn’ veel hoger staat aangeschreven dan het ‘hebben’, durven we ons bijna niet voor te stellen. Maar waarom blijven horloges ons zo fascineren? We staken ons licht op bij vijf fans van het eerste uur.

Toon me je horloge en ik zeg je wie je bent

Sinds hij vijf jaar geleden het zakexemplaar van zijn grootvader erfde, is Jérôme een groot liefhebber van horloges. Even speelde hij zelfs met het idee om alles achter te laten en in Zwitserland een opleiding tot horlogemaker te volgen. Uiteindelijk stapte hij van dat plan af: op dat moment waren er té weinig jobmogelijkheden. Maar het eerste wat Jérôme ook vandaag nog doet als hij nieuwe mensen ontmoet, is naar hun horloge kijken en de manier waarop ze dat dragen. ‘Een horloge geeft meteen een indruk van iemands persoonlijkheid, en van zijn sociale status’, vindt hij. Zelf draagt Jérôme een mechanisch model van een van de weinige makers die nog actief zijn in Frankrijk. Bij zijn keuze laat hij zich meer leiden door de kostbare elementen die het bevat dan door de luxe die het uitstraalt. ‘Meestal kijk ik niet op mijn horloge om te weten hoe laat het is, maar om de complicaties (alle functies afgezien van het weergeven van het uur en de minuten, nvdr) op de wijzerplaat te bewonderen. Een horloge staat voor mij voor veel dingen. Menselijk vernuft en vakmanschap in de eerste plaats, maar ook onze relatie met de tijd en zijn geschiedenis. Tegelijk is het een object waar ik sentimentele waarde aan hecht.’

Net als Jérôme voelt Bernard Julémont zich naakt zonder horloge om zijn pols. Als hij zijn exemplaar thuis vergeten is, maakt hij meteen rechtsomkeert. ‘Polshorloges zijn heel mooi. Ik ben er echt door gepassioneerd.’ Al sinds 1992 zit Bernard in het vak. Hij richtte het merk Raidillon op, en lanceerde dit jaar een nieuw Belgisch label dat zijn naam draagt. De collectie kreeg een bijzonder design mee. ‘De juiste tijd aangeven is niet de belangrijkste functie van een horloge. Vintage of modern, klassiek of sportief, handmatig of automatisch, duur of goedkoop: een horloge is een accessoire dat iets vertelt over je persoonlijkheid. Het enige juweel van een man, wordt vaak beweerd. Mechanische modellen zijn ook nog eens een sterk staaltje vakmanschap.’

Julémont Watches, Dôme
Julémont Watches, Dôme© Julémont Watches

Stukje geschiedenis

‘De eerste horloges werden gedragen in het zakje van een vest of broek – vandaar de naam zakhorloge – of ze hingen aan een ketting of een lint dat bevestigd was aan de riem’, vertelt Jean-Marie Louis, een jonge horlogemaker die drie jaar geleden het bedrijf van zijn vader overnam.

Net als bij de familie Louis zit ook bij de Marchals de passie voor horloges in het bloed. David Marchal is de derde generatie horlogemaker-juweliers. Volgens hem zijn horloges veeleer het resultaat van een reeks technische verbeteringen dan een echte uitvinding op zich. ‘Onder impuls van de Franse, Engelse en Spaanse koningshuizen probeerden bekwame horlogemakers om de beweging van de horloges te verkleinen en de precisie ervan te vergroten, want in het begin van de 20ste eeuw waren polshorloges nog niet heel nauwkeurig. Toen werden ze gedragen door vrouwen. Daar kwam pas verandering in tijdens de Eerste Wereldoorlog, wanneer de piloten, en later ook alle soldaten, polshorloges droegen om praktische redenen. Zo vonden polshorloges hun weg naarhet grote publiek, zowel bij mannen als vrouwen.’

Die evolutie loopt nog altijd door. David Marchal: ‘In de loop der jaren raakte het functionele van horloges wat op de achtergrond. De klemtoon ligt meer en meer op het draagplezier. In een maatschappij waar het uiterlijke een grote rol speelt, fungeren horologes vooral als een symbool van verfijning. Een verfijning die vandaag ook te huur wordt aangeboden.’ Het is een manier om luxe te democratiseren en toegankelijk te maken voor iedereen.

Sentimentele waarde

‘Een Patek Philippe is nooit helemaal van jou. Je houdt het horloge gewoon in bewaring voor de volgende generaties.’ Volgens de beroemde slogan van de fabrikant uit Genève is een horloge een persoonlijk voorwerp dat je dagelijks gebruikt en daarna doorgeeft aan je kinderen.

Aan die overdracht werkt Jean-Marie Louis met veel plezier mee. ‘Meer en meer (jonge) klanten laten de horloges van hun ouders of grootouders herstellen. Zo hebben ze een kwaliteitsobject dat zowel qua look als qua sentimentele waarde hoog scoort en dat helemaal aansluit bij de vintagetrend. Het uur aflezen is tegenwoordig een extraatje.’

Ethisch verantwoord

Dankzij Adrien Voisin, die elegante, uitsluitend vierkante of rechthoekige modellen aanbiedt, focust de mannelijke wereld van de horloges nu ook op vrouwen. ‘Een polshorloge is in de eerste plaats een modeaccessoire, net als een paar oorbellen of een handtas.’

Horloge Angèle en armband Luz - Gold Amalys
Horloge Angèle en armband Luz – Gold Amalys© Hadrien Hanse

Zijn merk Amalys – afgeleid van het Oudgriekse woord voor schitteren – eert en steunt vrouwen door een deel van de winst te schenken aan UN Women, de VN-afdeling die zich inzet voor gendergelijkheid en vrouwenemancipatie. ‘We moeten absoluut de werkomstandigheden respecteren van degenen die onze horloges maken. Merken kunnen zich vandaag niet langer beperken tot het maken van mooie kwaliteitsproducten, ze moeten ook ethische waarden uitdragen.’

Of het nu gaat om professionals of amateurs, pioniers of fashion victims: horlogefans zorgen ervoor dat de traditie van de horlogerie wordt voortgezet, ondanks de opkomst van de modellen met kwartsbeweging (lees: op batterijen) in de jaren zeventig, en de populariteit van de smartwatches. Dat is het bewijs dat knowhow en levensstijl de functionaliteit van een horloge overstijgen en het kleinood nog lang niet is afgeschreven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content