Ontwerper Serge Rusak: ‘Design beperkt zich niet tot meubels’

Serge Rusak voor Saroléa © Jente Willems

Serge Rusak, een Belgische designer met uitvalsbasis in Parijs, is verantwoordelijk voor het ontwerp van de elektrische motoren van Saroléa. Hij is net terug van een vakantie in Apulië en beantwoordt onze vragen bij een kop koffie op een zonnig terrasje. Omdat design over zoveel meer gaat dan alleen meubels.

‘Bij design denkt het grote publiek hoofdzakelijk aan meubels. Terwijl design een heuse methodologie is waarmee alle voorwerpen uit het dagelijkse leven worden ontworpen en geproduceerd. Volgens mij is het verkeerd om de term als een eigenschap te beschouwen, zoals in de uitdrukking designmeubels. Eigentijdse meubels is een veel toepasselijkere omschrijving’, steekt Serge Rusak (42) van wal. ‘Dit suikerpotje en alles wat we hier rondom ons zien, is door een designer uitgedacht. Het is tijd dat we het beroep van zijn voetstuk halen. Dat we de mythe doorbreken van de sterdesigners die we in de media te zien krijgen en dat we de anderen uit de schaduw laten treden’, gaat hij verder. Toch mogen we er volgens hem ook trots op zijn dat België diverse grote namen, zoals Alain Gilles, heeft voortgebracht die hun sporen op wereldniveau hebben verdiend.

Serge Rusak
Serge Rusak© Daniel Beres

Kan je je parcours kort samenvatten?

Rusak: ‘Na mijn studie Industrieel Ontwerpen aan de Kunsthogeschool Saint-Luc in Luik en een stage bij Naos Design met Damien Bihr, ben ik voor het Kortrijkse Neerman Consulting aan projecten rond stadsmobiliteit beginnen werken.Daarna ben ik als zelfstandige in België gestart en nog later ben ik mijn kantoor in Parijs begonnen. Daar zijn nu drie tot vier medewerkers aan de slag, afhankelijk van de lopende projecten. We staan zowel in voor het design van voorwerpen als van vervoermiddelen. Dat is een tweeledigheid die niet zo vaak voorkomt.’

Waarom kiest een Luikse designer ervoor om zich in Parijs te vestigen?

Rusak: ‘Om eerlijk te zijn, ben ik acht jaar geleden om persoonlijke redenen naar Parijs vertrokken. Ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook professioneel mijn kans te wagen. Hoewel België in het milieu een zekere bekendheid geniet, kan je in Parijs toch makkelijker met design bezig zijn en mensen uit de sector ontmoeten. De stad is een onuitputtelijke bron van inspiratie. Er is altijd wel ergens iets te zien of te doen. Ik ben Belg, maar in de Franse hoofdstad voel ik me intussen thuis.’

Het is tijd dat we de designers uit de schaduw laten treden

Hoe ziet je studio eruit?

Rusak: ‘Ik werk op vier minuten wandelen van mijn flat in de wijk Montmartre. Dat is ideaal, want zo hoef ik het openbaar vervoer niet te nemen. Mijn studio is zonnig en eigentijds. De vloer contrasteert met de muren en het plafond, die met glad beton zijn overdekt. Ik deel die open space met een architectenkantoor. Op die manier word ik omringd door professionals die zich in een wereld bewegen die veel raakpunten heeft met de mijne, terwijl ze de zaken toch vaak vanuit een ietwat ander oogpunt bekijken. Onze uitwisselingen zijn erg verrijkend.’

Met welke projecten ben je momenteel bezig?

Rusak: ‘Allereerst nemen onze projecten voor Saroléa een groot deel van onze tijd in beslag. (Saroléa is een mythisch Luiks motormerk dat door de Vlaamse tweeling Bjorn en Torsten Robbens is overgenomen, nvdr). We leggen momenteel ook de laatste hand aan een premium roeispaan voor Savile, een start-up die zijn klanten graag een nieuwe ervaring wil bieden. Daarnaast werken we voor een Parijse firma aan ons allereerste officiële meubelproject en zijn we met het natuursteenbedrijf Van Den Weghe een prototype aan het ontwikkelen. Bovendien nemen we deel aan het ontwerp van een nieuw product voor de medische wereld. Ons werk is dus heel gevarieerd en dat is precies wat ik nodig heb.’

Hoe wordt iemand motordesigner?

Rusak: ‘De projecten die ik voor Saroléa ontwikkel, betekenen heel veel voor mij omdat ze mijn twee passies combineren: design en motoren. Ontwerpen is een alomvattende discipline. Het volstaat niet om een mooie tekening op papier te zetten en dan maar te hopen dat de rest wel zal volgen. Je moet je eerst voor de technologieën en de materialen interesseren om dan het ontwerp van een voorwerp op te maken en zelfs een zekere richting te geven. Motordesigners situeren zich ergens halverwege tussen kunstenaars en ingenieurs. Als je die twee eigenschappen samenbrengt, mag je een geslaagd resultaat verwachten. Twintig jaar geleden zette ik mijn eerste professionele stappen met Browning (afdeling burger-, sport- en jachtwapens bij FN Herstal, nvdr). Toen al ging het om erg technische voorwerpen, haast even ingewikkeld als het raderwerk van een horloge. Achter dit type producten gaat een mechanische dimensie schuil. Er gaan ontelbaar veel bezoeken aan de fabriek mee gepaard, een plek waar ik me trouwens bijzonder in mijn sas voel.’

Is er een bepaald voorwerp waar je ons iets meer over kan vertellen?

Rusak: ‘Een kleine drie jaar geleden heb ik een eettafel gecreëerd die is tentoongesteld tijdens de Biennale Interieur in Kortrijk en tijdens de Uptown Design Tour. Dat laatste is een rondleiding door Brussel die door Kunty Moureau in het leven is geroepen en volledig in het teken staat van design. Die tafel ligt me bijzonder nauw aan het hart omdat het mijn eerste puur persoonlijke project in mijn twintigjarige carrière was. Ik heb ermee kunnen uitdrukken en vastleggen wie ik op dat ogenblik was.’

Tafel Enoki
Tafel Enoki© Serge Rusak

‘Het werk heb ik Enoki genoemd omdat zijn contouren en architectuur rechtstreeks op de gelijknamige paddenstoel zijn geïnspireerd. Met zijn asymmetrische vorm was het een hele uitdaging, zowel op het vlak van denkwerk, draagkracht, stevigheid als evenwicht. Voor de uitwerking is Corian gebruikt, een mineraal composietmateriaal dat door DuPont is ontwikkeld. Je kan er het technische karakter mee verdoezelen en de indruk wekken dat het eigenlijk een heel eenvoudig voorwerp is. Het bovenste deel is glad, met uitzondering van het zachte, zwevende plateau dat uit de tafelmassa is gehouwen en als fruitschaal dienstdoet. De voet is naar de ene tafelhelft verschoven. Door het blad heen schijnt het onderste deel van de tafel door: een samenspel van langwerpige ribben die doen denken aan de lamellen onderaan de hoed van een paddenstoel. De tastbare aanblik van het Corian geeft je zin om de tafel aan te raken. Het is een uniek stuk, maar kan op aanvraag via de website van TheArsenale worden gereproduceerd.’

Zijn er bepaalde typische elementen die in alle Serge Rusak-designs terugkomen?

Rusak: ‘De tekeningen van mijn voorwerpen zijn vrij grafisch. Ik voer ze tot in de kleinste details uit en die zijn niet altijd zichtbaar. Ik speel ook heel geraffineerd met het licht, zoals op het koetswerk van een motorfiets. Maar ik probeer er wel zo veel mogelijk de waarden en het DNA van het merk waar ik voor werk in op te nemen en die te respecteren, zodat mijn eigen kenmerken zo goed als onmerkbaar zijn.

‘Vaak willen designers, soms wegens een al te groot ego, dat hun voorwerpen herkenbaar zijn. Maar ik ben er meer in geïnteresseerd om me, voor ik aan het ontwerpen zelf begin, in de voorgeschiedenis van het merk te verdiepen. Momenteel heb ik contact met een bedrijf voor een project rond deurklinken. De werkplaatsen bezoeken, hun werkmethodes begrijpen, hun waarden, de boodschap die ze via hun producten willen doorgeven, … Dat fascineert mij. En dat lijkt me ook veel belangrijker dan ergens mijn eigen stempel op te kunnen drukken.’

Elk nieuw project lijkt nog opwindender dan het vorige

U geeft les aan de school Rubika in het Franse Valenciennes. In welke zin vind je het vak van hoogleraar verrijkend?

Rusak: ‘Een dag per week volg ik groepjes studenten op. Het is verrijkend om te merken hoe snel die volgende generatie ontwerpers evolueert, maar ook om het contact met de werkelijkheid niet te verliezen en om te zien uit welke nieuwe ontwikkelingen zij hun inspiratie halen. Ik doe dit nu een tiental jaren en ik vind het een heel mooie ervaring. Dat ik mijn manier van werken moet kunnen uitleggen, houdt me scherp en bewust van de structuur achter mijn werkwijze. Ik wens het iedereen toe om eens de kans te krijgen om les te geven. Niet alleen de studenten steken er wat van op, maar ook de leraar. En dan heb ik het nog niet over de feedback en de erkenning van de studenten wanneer het goed zit.’

Is er een voorwerp waar je nog nooit iets mee hebt gedaan en dat je graag zou willen ontwerpen?

Rusak: ‘Het was een van mijn dromen om het ontwerp van een motor te maken en die is uitgekomen. Eigenlijk lijkt elk nieuw project nog opwindender dan het vorige. Zo goed als elk voorwerp kan in mijn ogen fascinerend worden.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content