Stilte voor de e-storm: hoe zullen de snelwegen van de toekomst klinken?

La Chambre Radiofréquence, de ruimte waar de interne antennes getest worden.

Auto-ingenieurs staan voor een berg vol uitdagingen. Nieuwe geluidservaringen creëren bijvoorbeeld, maar ook de impact van elektrische straling op onze gezondheid beperken. Trends Style trok naar Normandië om er mee te kijken over de schouders van enkele e-wizards.

We zijn nog maar net de schuifdeur van het testcentrum doorgewandeld of worden stante pede verplicht onze smartphone af te geven. Maar een journalist zonder smartphone en dus zonder opnamerecorder, fotoapparaat en notitieblok is als een soldaat zonder wapens. Na wat gemor krijgen we onze telefoon terug… in een verzegeld plastic zakje. Foto’s maken of filmen lukt niet meer, maar een interview opnemen kan nog net. Het mag duidelijk zijn: in het Centre Technique Renault Aubevoye worden enkel ingewijden toegelaten. Op dit domein, met een oppervlakte van 620 hectares intra muros en nog eens 272 hectare aan bossen dooraderd met zestig kilometer testcircuits, werken experten, ingenieurs en technici aan de ontwikkeling, validering en homologatie van de voertuigen van de Franse autobouwer. Alles wordt er getest: rijden en remmen in alle weersomstandigheden en op alle soorten wegen, duurzaamheid, thermische weerstand bij hoge en lage temperaturen, alsook akoestische kwaliteiten en elektromagnetische compatibiliteit. Die laatste twee aspecten mogen wij onder de loep nemen.

De dode kamer is zo stil dat je er na enkele minuten je eigen hartslag hoort kloppen en compleet gedesoriënteerd raakt

Bouwen aan geluidsarchitectuur

Onze ontdekkingstocht begint in de semi-anechoïsche kamer, waar de akoestische experts net als bij andere automerken aan een geluidsarchitectuur bouwen. Die omvat geluiden voor zowel binnen als buiten de auto. “In tegenstelling tot thermische voertuigen, zijn elektrische wagens stil”, vertelt Stéphane Barrelet, chef Service Acoustique et Vibration van de Renault Group. “De experts in akoestiek en trillingen hebben met de opkomst van de elektrische wagen hun hele werkwijze moeten omgooien. Hun oorspronkelijke missie – het zo veel mogelijk reduceren van geluid – is geëvolueerd naar het bouwen van nieuwe akoestische ervaringen. Zoals het creëren van de zogenoemde vehicle sound for pedestrians (VSP), een verplicht waarschuwingssignaal wanneer het voertuig minder dan 30 km/u rijdt om de veiligheid van automobilisten en voetgangers te garanderen. Maar ook het aanbieden van innovatieve diensten zoals spraakherkenning of – in de toekomst – geïndividualiseerde akoestische ervaringen.”

Vervolgens rijden we op het domein enkele minuten naar het Centrum voor Elektromagnetische Compatibiliteit (CEM). Daar testen de experts de voertuigen in drie kooien van Faraday: la Chambre Immunité, la Chambre Mutisme en La Chambre Radiofréquence. Het werk bestaat erin elke vorm van interferentie, storing of slechte communicatie te voorkomen. Homologatie en validatie van voertuigen is gebaseerd op drie cruciale punten: de immuniteit van het voertuig onder een elektromagnetisch veld van zenders aan boord of buiten het voertuig; de garantie dat het voertuig zijn eigen elektromagnetische omgeving niet verstoort; en de garantie dat de radio-ontvangst optimaal is. “De regelgeving schrijft voor dat er tests moeten worden uitgevoerd op een relatief brede frequentieband voor de immuniteit van voertuigen voor elektromagnetische velden”, vertelt Xavier Bunlon, expert Compatibilité Électromagnétique et Antennes bij Renault Group. “Die band omvat een groot aantal diensten uit het dagelijkse leven: radio-uitzendingen, tv-uitzendingen en mobiele netwerken.”

La Chambre semi-anéchoïque, de stille kamer waar het interne geluid van de wagen gecontroleerd wordt.
La Chambre semi-anéchoïque, de stille kamer waar het interne geluid van de wagen gecontroleerd wordt.

Permanent zenden en ontvangen

In de Chambre Immunité, ook een semi-anechoïsche kamer, bootsen de ingenieurs met verschillende soorten antennes na wat er gebeurt wanneer je bijvoorbeeld langs een luchtmachtbasis rijdt waarvan de radars de werking van het voertuig zouden kunnen verstoren. “De wereld zit vol elektromagnetische golven die kunnen interageren met andere elektronische systemen”, vertelt Stéphane Coumert, chef Service Validation Système Énergétique et Électronique. “Voertuigen zijn ook steeds meer draadloos met elkaar verbonden; als smartphones op wielen zeg maar. Radio, gps, radar, geavanceerde rijhulpsystemen zijn geïnstalleerd in een elektromagnetisch ecosysteem en ontvangen en zenden permanent en in alle omstandigheden frequenties uit. Al deze golven en frequenties mogen de veiligheid binnen of buiten het voertuig in gevaar brengen. De activiteit van het laboratorium voor elektromagnetische compatibiliteit neemt met meer dan duizend testsessies per jaar toe. Zonder deze testen en validatie kan interferentie onverwacht de koplampen van jouw auto aan of uit laten gaan; de ruitenwissers starten of stoppen; de cruisecontrol verstoren en in het ergste geval de auto tot stilstand laten komen.”

Niet van de kegels gevallen

Het walhalla van het centrum is de impressionante radiofrequentiekamer (18 bij 16 meter en 11 meter hoog), de enige volledig anechoïsche kamer in dit testcentrum. Hier zijn de wanden en de vloer bedekt met met 3.000 absorberende kegels van 1,5 meter hoog, gevuld met schuim of steenwol om weerkaatsing van golven in de kooi te voorkomen. Hoe langer deze punten zijn, des te beter worden vooral de lage frequenties van het geluid geabsorbeerd.

Deze zogenoemde dode kamer heeft de reputatie zo stil te zijn dat je er na enkele minuten toeven je eigen hartslag hoort kloppen en compleet gedesoriënteerd raakt. De wanden absorberen alle geluids- en elektromagnetische golven, zodat echo’s die de metingen zouden kunnen verstoren, worden weggefilterd.

Om te voorkomen dat iemand op de dunne loopbruggen wegens desoriëntatie de dieperik zou invallen, blijft de deur openstaan zodat er toch wat geluid is. Maar we kunnen er ons zeker iets bij voorstellen. Boven de ruimte zien we een boog met zendantennes, voorgesteld door kleine en grote gele kruisen. “Golven worden uitgezonden door het voertuig in het midden van de boog te plaatsen, “legt Coumert uit. “Op die manier kunnen we de radio-ontvangst in kaart brengen om ervoor te zorgen dat die op alle posities optimaal zal zijn.” Na een kwartiertje worden we verzocht de dode kamer te verlaten. Wie het aandurft er wat langer in te toeven, zou zelfs tot waanzin worden gedreven. Het record staat op 45 minuten in de dode kamer van het Orfield Laboratorium, door het Guinness World Records Book gezien als de stilste kamer op aarde.

Straling is geen probleem

Hoe gezond is rondrijden in elektrische wagens? We vroegen het Peter Van den Bossche, professor elektrotechniek aan de VUB.

Wanneer en waar komt er bij een elektrische wagen elektromagnetische straling vrij?

“Dat is vooral een aandachtspunt bij draadloos laden, gezien de energieoverdracht dan elektromagnetisch gebeurt. De elektromagnetische velden waaraan gebruikers van de draadloze oplaadpunten mogen worden blootgesteld, worden beperkt door internationale normen. Bij draadloos laden zijn de magnetische velden in verschillende zones onder, rond en in de wagen gereglementeerd. De draadloze laadinrichting heeft een vergelijkbaar werkingsprincipe als een inductiekookplaat. Ongewenste opwarming (bijvoorbeeld van metalen voorwerpen die zouden rondslingeren) wordt ook beperkt door die normen.”

Is de elektromagnetische straling die vrijkomt te vergelijken is met die van een microgolf?

“De frequenties bij elektrische wagens zijn veel lager dan die van een microgolf en zijn totaal niet te vergelijken. De elektromagnetische straling van elektrische wagens vormt geen enkel gevaar voor de mensen.” Ook niet als er binnenkort honderdduizenden elektrische wagens allemaal op dezelfde momenten laden. Het effect is zeer lokaal en stelt geen enkel probleem.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content