Warmste Week sluit aan bij bredere trends: ‘Een goed doel kan niet zonder businessplan’

Het nieuwe concept van De Warmste Week versnelt de digitalisering van geldinzamelingen. Het past ook bij de evolutie naar meer persoonlijke betrokkenheid en ondernemerschap bij goede doelen.

Geen duoconcert van Arno en Zwangere Guy dit jaar, zoals vorig jaar in Kortrijk. Geen massa volk voor de mobiele radiostudio, waar particulieren en bedrijven trots het geld komen overhandigen dat ze hebben ingezameld. Vorig jaar brak De Warmste Week opnieuw haar record, met een opgehaald bedrag van 17,5 miljoen euro voor goede doelen en 11.776 uren vrijwilligerswerk. Wat startte als Music For Life op Studio Brussel, groeide uit tot De Warmste Week en wordt gedragen door alle merken van de VRT. Op vrijdag 18 december ging de editie van 2020 van start.

Door de coronacrisis was het al snel duidelijk dat een nieuw massa-evenement geen optie was. De Warmste Week verlegde de focus van geldinzameling naar mensen die zich persoonlijk inzetten voor anderen. “Dit jaar gaat het over een gedragsverandering, met mensen die iets doen voor anderen”, zegt Floris Nieuwdorp, die De Warmste Week bij de VRT coördineert. “Zeker sinds de tweede lockdown zijn er heel veel spontane initiatieven. Jeugdbewegingen schrijven kaartjes naar eenzame mensen in hun buurt, klasjes maken tekeningen voor het woon-zorgcentrum, werknemers van een bedrijf zamelden brillen in die in Oeganda kunnen worden hergebruikt, een man herstelt fietsen om ze aan kansarme mensen te schenken. Er werden al meer dan 800 initiatieven geregistreerd, en dat is maar een fractie. Er gebeurt nog veel meer dat mensen ons niet laten weten.”

Dubbele pech

Bij de goede doelen ¬ en zeker de kleinste ¬ die in de loop der jaren waren gaan rekenen op de inkomsten die ze via De Warmste Week verwierven, kwam het nieuws over de vernieuwde Warmste Week vaak hard aan. Nathan De Hert, de medeoprichter van Goodgift, staat achter het nieuwe concept, maar leerde uit een eigen rondvraag bij meer dan honderd goede doelen hoe moeilijk ze het hebben. “Het verwachte omzetverlies varieerde van 10 tot 90 procent, en bedroeg gemiddeld 50 procent”, zegt Nathan De Hert.

“Eerst de coronacrisis, en daarna geen geld kunnen inzamelen via De Warmste Week, het is dubbele pech voor veel goede doelen”, zegt De Hert, die zich één dag per week gratis voor Goodgift inzet. Hij zag hoe vzw’s een oplossing zochten door de fundraising te verleggen naar internetplatformen als het zijne. Via het platform koop je een cadeaubon, de ontvanger beslist naar welk goed doel het geld gaat.

Goodgift is niet het enige platform dat een alternatief is voor de klassieke geldinzameling. Via Trooper kunnen mensen hun favoriete vereniging steunen door online te shoppen. Per aankoop gaat een procentje naar een organisatie naar keuze. Er zijn ook onlineplatformen waar mensen tijd als vrijwilliger kunnen doneren, zoals GiveADay. Nathan De Hert ziet de interesse toenemen: “Er zijn nu twee tot drie keer zoveel Goodgifts in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Veel vzw’s hebben de weg naar de platformen gevonden.”

Impact meten

De digitalisering van de geldinzameling is een reactie op het wegvallen van fundraising via events, maar de coronacrisis versnelt net zoals in andere sectoren ook in de wereld van de goede doelen trends die al langer aan de gang waren. Lieve Stappers, die eerder Child Focus en het Levenslijn-Kinderfonds oprichtte, heeft daar een goede kijk op. Met haar organisatie Samman brengt ze goede doelen en vermogende families en bedrijven samen. “Ondernemerschap en innovatie zijn kernwaarden geworden voor goede doelen”, zegt Lieve Stappers. “Een goed doel kan niet zonder een businessplan, good governance en sociale media.”

Een mooi voorbeeld van een goed doel dat het ondernemerschap in zijn werking integreerde, is het Robin Food-project van Rikolto. Voor dat project, waarvoor Rikolto partners en investeringen vond, werd soep gemaakt van groenteoverschotten die veilingen en andere regionale leveranciers moeilijk kwijt konden door de coronacrisis. De soep werd verdeeld onder kwetsbare gezinnen. Nog zo’n voorbeeld is de kledinglijn die Thuis-acteurs Mathias Vergels en Lynn Van Den Broeck voor De Warmste Week hebben gelanceerd om de daklozenorganisatie Brothers Of Solidarity te helpen.

Volgens Lieve Stappers zullen goede doelen in de toekomst projectmatiger werken en meer aandacht hebben voor impactmeting om hun bestaan te rechtvaardigen. Een voorbeeld van een vzw die het zo aanpakt, is het Antwerpse ArmenTekort, dat buddy’s koppelt aan kansarmen om hen vooruit te helpen. “ArmenTekort is opgericht als een project. Op de homepage geeft het cijfers over zijn impact”, zegt Stappers. “Goede doelen zullen hun sociale impact moeten aantonen. Waar maken ze het verschil? Net zoals ArmenTekort moet je heel innovatief, maar ook heel transparant zijn. Zeker voor de nieuwe generatie jonge donateurs moet je je bestaansreden bewijzen.”

Crowdfundingplatformen

Met een klassieke inzameling verdwijnt de gift in een pot. De schenker kan de organisatie wel volgen via nieuwsbrieven of de website, maar wat er precies is gebeurd met het geld dat hij heeft gedoneerd, weet hij niet. Daarvoor komen crowdfundingplatformen als geroepen. Voor het Streekfonds Oost-Vlaanderen (zie kader Bedrijfsleiders scharen zich achter hefboomfonds voor het goede doel) moeten goede doelen zelfs eerst een crowdfundingactie opzetten. “Op die manier bewijzen de initiatiefnemers dat ze gedreven en ondernemend zijn en creëren ze een groter draagvlak voor hun project”, zegt Stefanie Albers, coördinator Streekfonds Oost-Vlaanderen. “Wij helpen mensen die mensen helpen”, zegt Peter Vandekerckhove, de voorzitter van het fonds. “We werken sterk lokaal, we weten naar wie het geld gaat en controleren of het goed wordt besteed. Ondernemingen zijn geïnteresseerd in ons initiatief, omdat ze beseffen dat het belangrijk is goed ingebed te zijn in de lokale gemeenschap.”

Naast crowdfundingplatformen ziet Lieve Stappers nog heel wat andere technologie haar intrede maken in de wereld van de goede doelen. “Via virtuele realiteit kunnen mensen bijvoorbeeld voelen wat een hartstilstand is”, zegt Stappers. “Een ander voorbeeld is de opkomst van cryptofilantropie, het gebruik van de blockchain voor goede doelen.”

Technologie wordt een steeds belangrijker hulpmiddel, maar het begint met een mens die een gebaar wil stellen voor een ander. “Een crisis brengt niet alleen het slechtste, maar ook het beste in mensen naar boven”, zegt Floris Nieuwdorp van De Warmste Week. “Mensen maken een praatje met buren die ze daarvoor niet kenden, ze doen boodschappen voor iemand anders. Mensen hebben door deze crisis het belang van verbinding weer ontdekt. Ze heeft hen doen inzien hoe je je zinvol kunt maken op een laagdrempelige manier.” Authenticiteit is daarbij belangrijk, concludeert Lieve Stappers van Samman. “Ik vind het fantastisch dat we allemaal dingen doen, maar begin met je familie en je vrienden. Als iedereen iets zou doen, zouden veel structuren en organisaties niet meer nodig zijn.”

Bedrijfsleiders scharen zich achter hefboomfonds voor het goede doel

Een buitenbeentje in de liefdadigheidsorganisaties is het Streekfonds Oost-Vlaanderen, ondergebracht bij de Koning Boudewijnstichting.

Dit fonds kiest voor een bijzonder innovatieve aanpak. Projecten die voor steun in aanmerking willen komen, moeten eerst een crowdfunding opzetten. Daarna verdubbelt Streekfonds Oost-Vlaanderen het opgehaalde bedrag, maximaal met 5000 euro, tot 10.000 euro per project.

Heel wat lokale ondernemers, bedrijven en bedrijfsleiders hebben zich achter het initiatief geschaard. Zij zorgen met giften en donaties voor de financiële inbreng in het fonds. Bekende ondernemers die hun steun hebben toegezegd, zijn Guido Vanherpe (La Lorraine), Willy Naessens (Naessens Industriebouw), Peter De Cuyper (Resilux), Jean-Paul Macharis (VPK Packaging), en tientallen anderen. Via de crowdfunding doen ook heel wat zelfstandigen en lokale organisaties en serviceclubs hun duit in het zakje.

De voorzitter van het fonds is Peter Vandekerckhove, oud-topman van BNP Paribas Fortis en voorzitter van de raad van bestuur van Beaulieu International: “Wij willen vooral kleine sociale initiatieven steunen, die meestal draaien op vrijwilligers. Vaak zijn het projecten die niet aan bod komen bij grote fundraisings zoals De Warmste Week of de Rode Neuzen Dag, maar waar relatief kleine bedragen een wereld van verschil kunnen maken.”

Het Streekfonds Oost-Vlaanderen ontstond in oktober toen Streekmotor23, een organisatie die lokale projecten met een sociale of ecologische doelstelling in de Vlaamse Ardennen en de Denderstreek steunde, de krachten bundelde met de Steunraad Oost-Vlaanderen van de Koning Boudewijnstichting. Het Streekfonds Oost-Vlaanderen wil 500.000 euro per jaar in 50 projecten investeren, waarvan de helft met geld van het fonds.

Coördinatior Stefanie Albers somt enkele gerealiseerde projecten op. Een leefboerderij in Herzele voor mensen met een licht verstandelijke beperking kon materiaal aankopen om fruit te verwerken, een andere leefboerderij in Zwalm legde een rolstoeltoegankelijk pad aan, een jeugdhuis in Erpe-Mere kon een laagdrempelige speel- en ontmoetingsplek op een braakliggend terrein realiseren.

Het Streekfonds Oost-Vlaanderen slaagt erin geld, mensen en kennis samen te brengen, maar het geeft ook visie en richting, beklemtoont Albers: “Er zijn tienduizenden verenigingen in België die bedrijven om geld vragen. Die zien door de vele lokale initiatieven de bomen soms door het bos niet meer. Wij brengen meer structuur in het mecenaat door proactief te kijken waarop we ons toeleggen en hoe we impact kunnen hebben. Daardoor voorkomen we een versnippering van de middelen.”

“Wij bieden bedrijven die zich lokaal willen engageren een kant-en-klare en efficiënte oplossing”, aldus Vandekerckhove. “Niet alle bedrijven hebben de middelen en de visie om een CSR-beleid ( corporate social responsability, nvdr) uit te werken. Via het fonds kunnen ze de banden met hun lokale stakeholders aanhalen en krijgt hun mecenaat meer uitstraling.”