Hoe word ik een ethische leider?

Denkt u dat ethisch leiderschap wil zeggen dat u leiding geeft met enkele heilzame waarden en normen als kompas? Mispoes: de eerste stap die een ethisch leider moet zetten is toegeven dat hij irrationeel handelt.

Geef toe dat u niet rationeel bent en wantrouw uw voorspellingen. “Mensen zijn geen perfect rationele wezens, waardoor voorspellingen over de economie, de beurs en andere zaken wel eens fout lopen. We schatten situaties vaak positiever of negatiever in dan ze zijn. Dat komt door de structuur van ons brein,” zegt de Belg David De Cremer, hoogleraar gedrags- en bedrijfsethiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en London Business School.

Laat het werk niet over aan regels. “Het is belangrijk dat leiders en werknemers zelf een moreel kompas ontwikkelen. Laat het werk niet over aan regels en procedures, maar probeer werknemers zoveel mogelijk te betrekken bij de procedures. U kunt dat doen door rechtvaardige regels op te stellen en er transparant over te communiceren.”

Leiderschap gebaseerd op vertrouwen. Wees waakzaam met de illusie van wederkerigheid bij vertrouwen: zodra managers vertrouwen geven, gaan ze er van uit dat u hen vertrouwt en goedkeurt wat hij doet. “Die illusie wordt sterker naarmate het niveau van de leider stijgt. Daarom is het belangrijk dat de werknemers van het bedrijf hun stem laten gelden.”

Wees u ervan bewust hoe escalaties ontstaan. “Escalaties zoals de fraude bij Goldman Sachs of Enron gebeuren in kleine stapjes. De situatie verandert heel langzaam en de verandering wordt aangedreven door onze drang om consistent te zijn met ons gedrag in het verleden. Als iemand gedwongen wordt om één dingetje te veranderen in zijn werk, bouwt hij daar op voort.”

U leest meer over ethisch leiderschap in Trends van 25 november. David De Cremer geeft op die dag een lezing over ‘Als goede mensen slechte dingen doen’, op het evenement ‘Rond leiderschap’ van adviesbureau PerCo.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content