Hoe overleef je een start-up? 'Voor mij zijn er geen founders, enkel en alleen maar co-founders'

Stel jezelf even die rare vraag. Is het antwoord: 'Omdat ik mijn eigen baas wil zijn, flexibele uren wil, een status als CEO wil, de volgende Steve Jobs wil zijn'? Dan kun je maar beter meteen de boeken sluiten. Een ondernemer in hart en nieren gaat aan de slag omdat hij brandt van verlangen om een probleem op te lossen.Want als er één kenmerk is dat de kans op slagen bij ondernemers bepaalt, dan is dat obsessie. Obsessie reikt ver: je plannen laten je nooit met rust en je wilt er voortdurend aan werken. Geen enkel moment kom je tot rust. En toch voelt het nooit aan als werken.Natuurlijk kun je niet alleen maar je obsessie gebruiken om een probleem op te lossen. Aan het einde van de rit is het een kwestie van een oplossing zo snel mogelijk omzetten in een winstgevende activiteit. Die winst kun je weer investeren in de groei van je bedrijf. Bovendien verkrijg je daardoor een sterke onderhandelingspositie ten opzichte van potentiële klanten of investeerders. Toch ligt een obsessie vaak aan de basis van vele successen. Zo komt ze aardig van pas om alle stakeholders - van medewerkers tot klanten - te overtuigen van je visie.Maar vooraleer je op zoek gaat naar die medeoprichter, moet je als ondernemer vooral jezelf als persoon kennen. Die zelfkennis is nodig, want zeker in het begin moet je een helder beeld hebben van je kunnen en van de domeinen waarin je tekortschiet. Misschien is het confronterend, maar durf kritisch te kijken naar je karakter. Stel jezelf daarom de volgende vijf vragen:1. Wat zijn mijn sterktes en zwaktes?2. Wat motiveert mij als persoon en als ondernemer?3. Ben ik een sociaal of eerder gesloten persoon?4. Heb ik de ambitie om internationaal te groeien of blijf ik liever onder de kerktoren?5. Is mijn netwerk uitgebreid of redelijk bescheiden?Als je het antwoord op die vragen weet, kun je overwegen met wat voor cofounder( s) je jouw ondernemersavontuur wilt beginnen. Met hen vorm je idealiter samen een complementair founding team - de tweede sleutel tot een succesvolle start-up.Ga dus op zoek naar een co-founder met wie het klikt. Of zoals Filip Maertens het verwoordt: "Een basic social feeling tussen co-founders is een must". Zoals je hierboven al las, dekt een klik de lading niet, vooral de verscheidenheid in vaardigheden telt. Een co-founder mag gerust ouder, jonger, man, vrouw of wat dan ook zijn. Het liefst van al hebben zij een andere opleiding genoten. Reden: iemand met exact dezelfde studieachtergrond als jij beschikt vaak ook over dezelfde vaardigheden en hetzelfde netwerk.Naast complementaire vaardigheden is het vanzelfsprekend dat elke co-founder een enorme passie heeft om samen een oplossing in de markt te zetten. Toon Vanagt hanteert een simpele test om de passie en obsessie van je co-founder te meten: vertel hem dat jullie een half jaar zonder loon zullen werken, want zo heeft jullie bedrijf minder kosten. Verandert zijn gezichtsuitdrukking alsof hij een spook heeft gezien, dan weet je genoeg. Zo zie je heel snel wie committed is en wie niet. Dit hangt uiteraard af van de financiële situatie op dat moment, als deze gunstig is dan is deze test overbodig. Zie het als een zeef, maar dan voor co-founders. Co-founders moeten bereid zijn om mee te schrijven aan dezelfde droom.Sommige ondernemers beschouwen de zoektocht naar een medeoprichter als een of andere legendarische Pokémon die ze moeten vangen. Het beste wat je kunt doen is netwerkevenementen, incubatoren, meet-ups en conferenties afschuimen. Doe je huiswerk en achterhaal op voorhand welke profielen aanwezig zullen zijn. Een andere optie is je LinkedIn- of alumni-netwerk aanspreken.Wanneer je uiteindelijk je perfecte co-founder gevonden hebt, krijg je misschien ooit het volgende te horen: "Ik had het idee, dus ik ben de founder en verdien dus ook meer aandelen!" Daar komt ellende van. Iemand die met zo'n uitspraak op de proppen komt, heeft mogelijk een groot ego. Als je in het begin al zulke negatieve gevoelens ervaart, dan is dat een verkeerd teken. Want eigenlijk maakt het helemaal niet uit wie het idee bedacht. De kunst van ondernemen zit in de correcte uitvoering ervan.Stel je voor dat jouw start-up twee co-founders heeft. De een is het brein achter het idee, terwijl de ander een enorme drive en motivatie heeft om het uit te voeren. Wie is dan volgens jou de belangrijkste schakel? Juist ja, de gemotiveerde medeoprichter die hard werkt om een oplossing in de markt te zetten. Boodschap van algemeen nut voor alle ondernemers: schuif je ego dus aan de kant en zorg ervoor dat je co-founders die mentaliteit delen.Wil je toch liever je bedrijf alleen leiden? Ook goed, maar ondernemen als enige oprichter is niet eenvoudig. Succesverhalen van zogenoemde single founder companies zijn er, maar je moet wel bereid zijn om de rollercoaster van je start-up alleen te doorstaan. Inge Geerdens, de oprichtster en CEO van CVWarehouse, speelde die klus wél klaar. Zij stampte een bedrijf uit de grond dat software ontwikkelt, zonder zelf specifieke IT-kennis te hebben. En dat is oké, want ze liet zich omringen met mensen die de nodige technologische kennis hadden om het bedrijf te laten groeien.Een start-up oprichten met een co-founder is net zoals in een huwelijksbootje treden. En net zoals een getrouwd koppel moet je veel tijd en moeite investeren om de relatie te doen slagen. Na enkele jaren vinden er belangrijke investeringen plaats: bij een koppel kan dat de aankoop van een huis zijn, bij co-founders een grotere kantoorruimte of nieuw personeel. In beide gevallen worden er belangrijke financiële beslissingen genomen waarbij je het beste van tevoren een contract kunt laten opstellen, mocht er iets mislopen. Hoe hard jullie elkaar ook vertrouwen: goede afspraken maken goede vrienden.Het gaat waarschijnlijk wel eens mislopen tussen je co-founders en dat is normaal. Conflicten ontstaan om duizenden redenen. Hieronder noemen we enkele courante conflicten bij de beginfase van een start-up.'Ik heb al een onlineplatform ontwikkeld voordat we samenwerkten, dus ik verdien meer aandelen'Het antwoord is ja en nee. De persoon die al moeite gedaan had vooraleer de samenwerking tot stand kwam, verdient zeker een beloning, maar niet in aandelen. Beloon deze persoon eerder met een bepaald bedrag dat evenredig is met zijn moeite en steek dat als schulden in je bedrijf. Wanneer je bedrijf succes kent, kan dit bedrag worden uitbetaald. Dat heet sweat capital.'Ik steek veel meer tijd in onze start-up, dus ik verdien meer aandelen'Dat klopt zeker. Co-founders moeten elkaar als gelijken beschouwen, maar dat wil niet zeggen dat ze evenveel en even hard werken. Als een van de co-founders een grotere meerwaarde voor de start-up realiseert, verdient hij ook meer aandelen. Die meerderheid in aandelen biedt hem de nodige erkenning en is bovendien in het belang van de start-up zelf. Ook voorkom je met deze regeling wrijving tussen de co-founders.'Mijn co-founder verlaat het schip. Wat nu?'Een co-founder kan om verschillende redenen een start-up verlaten. Soms om persoonlijke redenen (zoals ziekte), soms om redenen die niet door de beugel kunnen (zoals wangedrag, niet nakomen van afspraken enzovoort).De impact van het vertrek van een co-founder op de start-up is vaak groot. Emotioneel, maar ook financieel. Soms is er ook de angst dat degene die vertrekt naar de concurrentie stapt. Dat kun je verhinderen door de co-founders in het begin een samenwerkingscontract te laten opstellen en tekenen bij een advocatenkantoor; daarin laat je een clausule opnemen die bepaalt wat de gevolgen zijn als een co-founder het bedrijf verlaat, naargelang de situatie. Zoiets heet een good leaver bad leaver clausule.Waar het uiteindelijk allemaal op neerkomt: maak duidelijke afspraken in het begin, leg die vast in een contract, wees eerlijk met elkaar en schuif je ego opzij.