Zwakke dollar kan overheid 400 miljoen euro kosten

De euro is recent door de psychologische grens van 1,30 dollar gegaan. Een verdere verzwakking van de dollar kan zware gevolgen hebben voor de overheid, die voor een deel de dollarverliezen van de Nationale Bank waarborgt.

Het zou niet wenselijk zijn dat de appreciatie van de euro zich voortzet en nog minder dat die zou versnellen,” liet Guy Quaden twee weken geleden optekenen in De Tijd. Met zijn uitspraak uitte de gouverneur van de Nationale Bank van België ( NBB) in de eerste plaats zijn bezorgdheid over de concurrentiepositie van onze ondernemingen die door de dollardaling al een forse knauw heeft gekregen. De impact van deze evolutie op zijn eigen instituut mag echter niet onderschat worden. Zeker nu de euro door de psychologische grens van 1,30 dollar is gegaan.

Voor de overheid, met 200.000 stuks (of 50 procent) de grootste aandeelhouder van de NBB, kan de dollardaling voor zure oprispingen zorgen. Op de balans van de NBB staan namelijk de vorderingen op het Internationaal Monetair Fonds (IMF), uitgedrukt in speciale trekkingsrechten (STR), waarvan de eigenlijke rechten aan de overheid toebehoren. Dit houdt in dat de overheid de Nationale Bank waarborgt tegen ieder verlies dat op deze post geleden wordt. De afrekening daarvan gebeurt jaarlijks.

Hoe hoog het verlies voor de overheid dit jaar zal oplopen, is moeilijk te voorspellen. Om redenen van vertrouwelijkheid wil de NBB namelijk geen concrete informatie geven over het beheer van de deviezenreserves. Eind vorig jaar stond er echter een aantal van 2,569 miljard trekkingsrechten op de balans van de Nationale Bank. Rekening houdende met een waarde van 1,51704 dollar per STR en een wisselkoers van 1,3024 dollar voor één euro, bedraagt de latente minwaarde nu al bijna 34 miljoen euro. Waarnemers vrezen echter dat de dollar wel eens kan terugvallen tot 1,50 en zelfs meer. In dat geval mag de overheid op zoek naar minimaal 400 miljoen euro om de begroting in evenwicht te houden.

Vorig jaar moest de overheid al eens 100 miljoen euro bijpassen, maar voor de in budgettaire problemen verkerende staat werd toen een creatieve oplossing bedacht. De Nationale Bank nam een bedrag van 235 miljoen euro terug op de provisie voor wisselkoersverliezen en maakte dit bedrag integraal over aan de staat. Volgens Deminor schaadde deze manier van werken de rechten van de minderheidsaandeelhouders en het juridische bureau leidde meteen een nieuwe zaak in voor de rechtbank van koophandel van Brussel. Die procedure is nog hangende.

De dollargevoeligheid is overigens geen nieuw probleem voor de aandeelhouders van de Nationale Bank. Vorig jaar al zagen de aandeelhouders maar liefst 700 miljoen euro verdampen, wat neerkomt op 1750 euro per aandeel. De particuliere aandeelhouders die rekenen op een uitkoopbod dat in de buurt van de intrinsieke waarde ligt, mogen hun verwachtingen binnenkort wellicht nogmaals naar beneden bijstellen.

D.V.T.