Zullen de fondsen in uw portefeuille ooit door ETF’s worden verdrongen?

Invesco, het nummer vijf van de wereld op het gebied van ETF’s, geeft ons een overzicht van de voordelen en risico’s van dit instrument.

De ETF-markt blijft groeien, zowel in termen van belegd vermogen als in termen van het aantal soorten aangeboden producten. In die mate zelfs dat het voor de particulier steeds moeilijker wordt om door de bomen het bos nog te zien: welke ETF stemt het best overeen met zijn doelstellingen? Welk gewicht moet hij toekennen aan ETF’s? Hoe moet hij ze integreren in zijn strategie? De aanbieders zetten de voordelen van ETF’s, waaronder hun liquiditeit, hanteerbaarheid en lage kosten, in de verf. Morningstar waarschuwt op zijn beurt voor het gebrek aan transparantie van sommige ETF’s, bijvoorbeeld met betrekking tot hun samenstelling en de mate waarin ze de prestaties van onderliggende producten zoals grondstoffen, bedrijfsobligaties, enzovoort zullen volgen. Bernard Aybran, chief investment officer, en Thibaud de Cherisey, Europees directeur ETF-ontwikkeling bij Invesco, dat de ETF Powershares aanbiedt, geven ons een klein overzicht van dit beleggingsuniversum.

Evolutie

Ter herinnering: een ETF (exchange traded fund) is een beursgenoteerd instrument dat gekocht en verkocht wordt als een aandeel en waarvan de prestaties gebaseerd zijn op die van een activa-index, zoals de Eurostoxx 50. Terwijl ze aanvankelijk meestal betrekking hadden op de meest bekende aandelenindexen, is het aanbod geleidelijk aan uitgebreid naar exotische indexen (Chinese aandelen), meer specifieke indexen (Amerikaanse banksector) en ook naar andere activaklassen (staatsobligaties en andere). De meest succesrijke ETF’s in 2009 waren gebaseerd op de opkomende landen en op bedrijfsobligaties. Ten slotte bestaan er ook nog meer gesofisticeerde soorten, met name leveraged ETF’s (met hefboomwerking) en short ETF’s.

Ondanks het feit dat ETF-aanbieders oorspronkelijk de flexibiliteit op het vlak van trading als troef naar voren schoven, worden ETF’s vandaag vooral gebruikt voor de lange termijn, aldus Invesco. Een goede zaak volgens Morningstar, dat altijd heeft gewaarschuwd voor een te grote focus op trading: ETF’s zijn weliswaar goedkoper dan fondsen, inclusief indexfondsen, maar als er voortdurend aan kortetermijntrading wordt gedaan, dan lopen de makelaarskosten op en verdwijnt het prijsvoordeel van deze producten.

Een belangrijke evolutie die heeft plaatsgevonden, heeft betrekking op de samenstelling van de onderliggende indexen. Sinds de jaren 50 is de weging van de indexen afhankelijk van de beurskapitalisatie van bedrijven. Dat lijkt logisch: UCB is een groter bedrijf dan een jonge biotech van het type Devgen. Het internetdebacle in 2000 heeft dat systeem echter ter discussie gesteld. De internetboom had tot gevolg dat de in de index overgewaardeerde technologiewaarden overwogen waren. Elke belegger wordt geacht overgewaardeerde aandelen te verkopen en ondergewaardeerde aandelen te kopen, maar bij een weging gebaseerd op de kapitalisatie kochten we de oververtegenwoordigde technologiewaarden op het hoogste punt! De ETF-markt heeft daarop gereageerd door indexen aan te bieden die gebaseerd zijn op de fundamentals van bedrijven: de omzet, de boekwaarde, de cashflow en de dividenden. Die nieuwe structuur (fundamental ETF’s) verzekert een betere diversificatie en maakt de indexen minder kwetsbaar voor kortetermijneffecten.

Een andere evolutie op deze markt (die in België nog moet doorbreken) is de samenstelling van ETF-portefeuilles voor privéklanten door financiële adviseurs. Het gamma beschikbare ETF’s is vandaag groot genoeg om een kapitaal goed te diversifiëren (goud, dividendaandelen, staatsobligaties, China, enzovoort) op basis van uw risicoprofiel. Gezien de liquiditeit en de lage kostprijs van ETF’s hebben ze het potentieel om uit te groeien tot een vanzelfsprekend en efficiënt instrument voor een professionele allocatie van activa. Dat wil echter niet zeggen dat dit beheer snel gemeengoed zal worden. Banken en adviseurs bieden weinig ETF’s aan, omdat ze voor de tussenpersoon minder opbrengen dan de verkoop van individuele activa of beleggingsfondsen. Op dit moment is die optie vooral beschikbaar via onlinemakelaars.

Waarop moet u letten?

De beleggingsregels voor ETF’s zijn dezelfde voor aandelen als voor fondsen. Het is belangrijk om uw kapitaal te spreiden over verschillende regio’s en activa, afhankelijk van uw risicoprofiel. Koop dus niet te veel aandelen uit opkomende landen als u heel defensief bent. Beleg ook niet in iets wat u niet begrijpt. Als u niet zeker bent van de samenstelling van een ETF of als u zijn werkingsmechanisme niet begrijpt, wedt u beter op een ander paard. Er zijn in het verleden heel wat fouten gebeurd met leveraged of short ETF’s, die alleen bedoeld zijn voor de korte termijn (een tot twee sessies) maar die sommigen gedurende meerdere maanden hebben ‘laten slapen’. Houd rekening met het speciale mechanisme van deze ETF’s: als u start met 100 en op dag 1 daalt de index met 10 %, dan houdt u 90 over. Als de index op de tweede dag met 10 % stijgt, dan komt u uit op 99 en niet op 100! Anderzijds bestaan er ook grote onderlinge verschillen tussen ETF’s (bijvoorbeeld ETF’s belegd in China). In de opkomende landen behoren de grootste bedrijven vaak tot de financiële sector en de grondstoffensector en het gebeurt vaak dat die sectoren 40 à 60 % vertegenwoordigen in een ETF op een kapitalisatiegewogen en niet fundamenteel gewogen index! Om onaangename verrassingen te vermijden, raadt Invesco aan om de website van de ETF-aanbieder te bezoeken om te kijken of er een maximum aan informatie beschikbaar is (en of u die begrijpt). Elk gebrek aan transparantie moet een alarmbelletje doen rinkelen!

Vanuit strategisch oogpunt verdient het de voorkeur om het grootste deel van uw kapitaal op middellange of lange termijn te beleggen. Net zoals bij aandelen is het immers moeilijk om het ideale aankoop- en verkooptijdstip te bepalen en als u zich laat leiden door uw emoties (paniek, mode), dan riskeert u op het hoogste punt te kopen.

“Op termijn maken ETF’s kans om uit te groeien tot de belangrijkste beursbelegging voor beleggers die zich op de beurs wagen. Via een ETF krijgen ze namelijk rechtstreekse toegang tot een gediversifieerd mandje aandelen, bijvoorbeeld de vijftig bedrijven van de Eurostoxx50, wat beduidend minder risicovol is dan het aankopen van een aantal individuele aandelen. Begin met een bekende index, bijvoorbeeld de Eurostoxx 50, en kijk hoe die mettertijd evolueert in relatie tot de context, enzovoort. Zo zult u leren hoe de beurs werkt en na verloop van tijd kunt u overschakelen op meer specifieke ETF’s (bepaalde sector of regio)”, luidt het advies van de experts van Invesco.

Aangezien Bernard Aybran onder meer strategiespecialist is bij Invesco, konden we het niet laten om hem naar zijn voorkeuren te vragen voor ETF’s op lange termijn (vijf jaar). Hij raadt ETF’s aan die gericht zijn op de opkomende landen: “In termen van beurskapitalisatie vertegenwoordigt die regio circa 12 % van de wereldmarkt. Hij is echter goed voor 50 à 60 % van het wereldwijde bruto binnenlands product en voor bijna 75 % van de groei. Dat verschil is veel te groot. De opkomende markten zullen in de toekomst ongetwijfeld stijgen. De stijging zal echter niet lineair zijn: de voorbije vier maanden bijvoorbeeld heeft een ETF op Chinese aandelen ongeveer 25 % verloren; vandaar ook de noodzaak om zich te positioneren op de lange termijn.” (C)

Door Béatrice Denis

“Als u één ETF wil kopen met een perspectief van vijf jaar, mik dan op de opkomende landen.” Thibaud de Cherisey

“Op termijn zouden ETF’s kunnen uitgroeien tot de belangrijkste beursbelegging voor beleggers die zich op de beurs wagen.” Bernard Aybran