“Zonder school leer je tot tienmaal sneller”

De goedkoopste en snelste school van Vlaanderen werkt in de huiskamers van de ouders die hun kinderen zelf onderwijzen. Althans, goedkoop voor de staat. Het aantal thuisscholieren in Vlaanderen, rond 350, vult een klassieke middelbare school en stijgt traag en zeker. De resultaten van het thuisonderwijs zijn goed tot voortreffelijk. In de VS ontvangt een miljoen jongeren ‘home schooling’. Thuisonderwijs versterkt het zelfvertrouwen en het lef.

eXtra informatie op www.trends.be

Meer informatie over thuisonderwijs. Er wordt onder meer ingegaan op de vraag: zijn thuisscholieren voldoende gesocialiseerd?

Moet een kind een intelligentiequotiënt van 125 hebben vooraleer thuisonderwijs een goede keuze is? Neen, een van de kinderen van het gezin Verstraeten uit Onze-Lieve-Vrouw- Waver rondt het thuisonderwijs af met een slagersopleiding. Kinderen in het thuisonderwijs zijn normale jongeren met hoge en lagere IQ’s, leermoeilijkheden, vreugden en nukken. Een constante is de efficiëntie van hun opleiding. De thuisonderwijzende ouders schatten dat hun kroost vijf- tot tienmaal sneller de middelbare school beëindigt dan een gewone leerling. Hobby’s, het gezin, het reizen, de vrienden, de jeugdbeweging slorpen de zee van vrije tijd op.

Thuisonderwijs is in België wettelijk mogelijk en is in Vlaanderen goed georganiseerd door een centrale examencommissie die de scholieren een bonafide diploma verstrekt. De Vlaamse schoolplicht loopt tot 18 jaar of tot het einde van het middelbaar onderwijs.

Wettelijk in orde

Jos Verhulst woont in een drukke Antwerpse straat in een rijwoning die hij glimlachend een studentenhuis noemt. Het gezin Verhulst heeft vier kinderen: Tobias, Thomas, Nikolaas en Johanna. Zij haalden hun middelbaar diploma respectievelijk op de leeftijd van 19, 16, 15 en 15 jaar. “Thomas volgde nog één jaar middelbaar onderwijs en heeft een serieus dyslexieprobleem,” zucht Jos Verhulst. Tobias zit aan de computer voor het vensterraam van de salon. Hij start met een doctoraat in de mathematische fysica bij professor Jan Naudts van de Universiteit Antwerpen na een licentie met grootste onderscheiding.

Vader Verhulst behaalde een doctoraat in de theoretische scheikunde aan de KU Leuven, mevrouw Verhulst is lerares in Berchem. Senior is leraar op prepensioen en gaf 25 jaar les. Hij legde mee de basis van de Steinerschool in Leuven en onderwees in de Antwerpse Steinerschool: “De kinderen gingen tegen hun zin naar school. Het lager onderwijs voldeed niet aan hun behoeften, zij leerden heel weinig en verloren hun tijd. Mijn vrouw en ik ontdekten het thuisonderwijs in 1997 en beseften dat het wettelijk oké was.”

Het echtpaar Verhulst hangt de Public Choice-theorie aan. “Het onderwijs in Europa, ook in Vlaanderen, is een machine met jobsfortheboys, een coalitie tussen de politiek, de lerarenvakbonden en de ambtenaren,” zegt Verhulst. “Daarbij beheersen de leveranciers het systeem en de klanten – de kinderen en hun ouders – zijn het lijdend voorwerp. De staat heeft niet de roeping om de burgers op te voeden, maar dient daarentegen de wil van de burgers uit te voeren en niet de wil van de particratie.”

Hersenspoeling

In 2003 kwam er een Vlaamse reglementering voor het thuisonderwijs. Deze eist onder meer dat de ouders een tekst ondertekenen die geïnspireerd is door de VN-conventie van de Kinderrechten. Een doorn in het oog van sommige gezinnen die thuisonderwijs organiseren. Zo opende het ministerie van Onderwijs een onderzoek tegen het echtpaar Belien voor de weigering de verklaring te ondertekenen. Het gezin Belien telt vijf kinderen, vier van hen beëindigden met glans de humaniora via thuisonderwijs, het jongste kind is thuisscholier. Paul Belien: “Die verklaring ondermijnt het ouderlijke gezag en is een kras voorbeeld van politiek correcte hersenspoeling. Wij wilden onze kinderen niet toevertrouwen aan scholen gecontroleerd door de overheid waar drugs en geweld veel voorkomen en waar ze de politieke correctheid en het socialisme ingestampt krijgen.”

Bij het gezin Verstraeten in Onze-Lieve-Vrouw-Waver opent de schooldag van de kinderen met een Bijbellezing. Vader Verstraeten: “De keuze voor het thuisonderwijs sluit aan bij de diep christelijke overtuiging van mijn echtgenote en mezelf. Die grondslag is voor veel Vlamingen onbegrijpelijk. Wij beseffen dat. Het is geen systematisch verzet tegen de gewone scholen. Wel hebben wij onze kinderen kunnen beschermen voor de slappe moraal, de losse omgang, de seksuele voorlichting zonder schroom en het evangelievijandige van het reguliere onderwijs.”

Trots toont Paul Verstraeten een familiefoto met drie van de vier kinderen tijdens hun eerste dag thuisonderwijs in 1996. Matthias, Bavo, Stijn en Margot Verstraeten doorliepen of doorlopen de thuisschool. De familie Verstraeten is lid van de Zuid-Afrikaanse kerkgemeenschap Kwasizabantu en verbleef gedurende een jaar onder de evenaar. De veelkleurige beweging met zwarte, blanke, Indiase en kleurlingenleden is deel van een christelijk-protestants reveil. Van huis uit is het echtpaar Verstraeten katholiek en de evangelische stroming werd ontdekt in 1988. Matthias studeert met groot succes, na de thuisschool, voor burgerlijk ingenieur aan de VUB. Paul Verstraeten: “Ik oordeel de wereld niet.”

De Verstraetens hebben maanden gedebatteerd met de Vlaamse Kwasizabantugroep of zij de verklaring van 2003 zouden ondertekenen: “De slotsom luidde: wij zullen ondertekenen om twee redenen. De verklaring maakt het mogelijk om misbruiken in het thuisonderwijs te voorkomen of uit te roeien, plus leek het ons opbouwend om samen te werken met het ministerie en de inspecteurs om hen te tonen wat goed thuisonderwijs is. Wij verkiezen het ministerie als gesprekspartner. Kwasizabantu heeft ervaring met privéscholen in Zuid-Afrika en dialogeert met de onderwijsadministratie die ginder haar weg zoekt.”

Anderhalf tot twee uur per dag

In het thuisonderwijs leer je veel sneller dan op school. Thomas Verhulst: “Elke dag werd er gemiddeld anderhalf tot twee uur besteed aan de studie.” Vader Verhulst: “Die efficiëntie is de logica zelf. Vergelijk het tijdsbudget van thuisonderwijs met het tijdsbudget van een formele school. Je begint daar om 8.30 uur, bent op zijn minst een halfuur onderweg en daarop volgt een routinereeks van lessen, rusttijden, middagpauze, namiddaglessen en de terugkeer naar huis. Je bent vijf dagen en acht uur per dag bezig. Thuis volgen de voorbereidingen van toetsen en huiswerk.” Lacht: “Na zes dergelijke jaren zouden alle humaniorastudenten moeten barsten van de geleerdheid, wat niet zo is.”

Senior redeneert verder: “Een doorsneeklas van het middelbaar onderwijs telt twintig leerlingen met daarin een breed onderscheid van talenten. De knapste leerling kan gemiddeld vijfmaal sneller dan de traagste, zo bewijst onderzoek. De leraar mikt noodzakelijkerwijze op het midden, wat voor de meer begaafden te traag is en voor de minst begaafden te vlug. Komt daarbij het routineuze verloop van de dag en de lessenschema’s met de schoolbel als hoogste autoriteit.”

Schoolmoeheid is geen fabel. Verhulst senior vindt dat je in het thuisonderwijs vijf- tot tienmaal sneller leert dan in een gewone school. Tobias Verhulst: “Tijdens mijn studies natuurkunde aan de Universiteit Antwerpen kwam het vaak tot uiting bij mijn medestudenten: zij hadden zich stierlijk verveeld in het middelbaar onderwijs.”

Frans Crols