Zo blijft u de stress de baas

Roel Van Espen medewerker Trends

Een manager van een multinational op een meditatiekussen: op het eerste gezicht is het een nogal surrealistisch beeld. Nochtans geraken zen en zijn gezanten steeds dieper geïnfiltreerd in het jachtige bedrijfsleven.

Meditatietechnieken zijn eeuwenoud, maar pas de jongste jaren vinden ook managers en andere ondernemers hun weg naar deze vormen van tot rust komen. Dat heeft veel te maken met de almaar toenemende druk die ze te verwerken krijgen.

Een rondvraag in het Belgische bedrijfsleven leert alvast dat de scepsis geleidelijk is weggeëbd, maar dat de drempel naar een meditatiecursus nog vrij hoog ligt. Nochtans blijkt uit datzelfde onderzoek dat zo’n cursus wel degelijk nuttig kan zijn. De Universiteit van Wisconsin kwam tot de vaststelling dat mediterende werknemers een hogere frustratietolerantie, een hoger energieniveau en meer optimisme rapporteren. Bovendien blijkt het aantal conflictsituaties af te nemen, omdat de innerlijke rust geprojecteerd wordt op de andere collega’s.

Mentale conditietraining

Mark Teijgeler werkte jarenlang in de dealing room van een Nederlandse bank. In die functie had hij nauwelijks tijd voor zichzelf, met stress tot gevolg. Daarom richtte hij vorig jaar met enkele gelijkgestemden ABC van Meditatie op: een organisatie die meditatietrainingen organiseert voor het bedrijfsleven. Hier leren managers stress te herkennen en te verminderen. “Dat gebeurt door meditatie, waarbij een ontspanningsrespons – precies het tegenovergestelde van een stressreactie – in gang wordt gezet,” vertelt Teijgeler. “Dat stelt ze in staat om hun relaties te verbeteren, beter te luisteren en hun prestaties op te voeren.”

De sessies gebeuren in groep, maar individuele begeleiding is ook mogelijk. De vraag naar zulke trainingen zit in de lift, maar Teijgeler geeft toe dat het topmanagement in eerste instantie vaak nog terughoudend reageert op meditatie. Daarom spreekt hij niet zozeer van een meditatiecursus, maar wel van mentale fitness of mentale conditietraining. Dat werkt drempelverlagend.

Ook Raoul Destrée is een Nederlander die zentrainingen geeft aan bedrijven en instellingen. Als psycholoog en onderwijsdeskundige maakte hij een tiental jaar geleden uitgebreid kennis met zen in Japan en Thailand. “Op basis van die ervaringen help ik bedrijfsleiders te ontstressen, creatiever te werken, zich beter te concentreren en hun intuïtie beter te benutten,” vertelt hij. “Mijn cursussen bestaan uit drie onderdelen. In het eerste stuk wordt aangeleerd hoe je precies kan mediteren. Het tweede gedeelte focust op lichaamshouding, ademhaling, hoe te ontspannen enzovoort. In het derde onderdeel wordt duidelijk hoe dit alles kan worden toegepast op het dagelijks werk.”

Destrée is al acht jaar actief voor de Nederlandse Rijksoverheid, maar gaf in de afgelopen vijftien jaar ook zo’n 150 cursussen voor onder meer ING en Shell. Ook voor Belgische bedrijven begeleidt hij geregeld groepen tijdens een tweedaagse training in de Abdij van Affligem.

Elke ochtend op het meditatiekussen

Arnold volgde al drie gelijkaardige cursussen. Hij is financieel directeur bij een multinational in het Brusselse en kwam twee jaar geleden in contact met de Belgische afdeling van de Thaise Dhammakaya Foundation. Sinds 1997 organiseert deze vereniging meditatiecursussen in Wijnegem, waarbij de focus ligt op human resources development.

“Hier heb ik de goede traditie aangeleerd om elke ochtend op mijn meditatiekussen plaats te nemen,” zegt Arnold. Gedurende een halfuur probeer ik dan mijn gedachten te ordenen. Dat geeft me de kans om even in het ‘nu’ te zijn, zonder te worden afgeleid door twijfels, frustraties, privé-beslommeringen en angsten. Kortom: een zalig en bevrijdend gevoel. Deze korte sessie helpt me om op een professionele manier de dag door te komen: alles lijkt een stuk minder routinematig en het geeft me de kracht om makkelijker de juiste beslissingen te nemen en oplossingen te kiezen.” Andere voordelen die hij opsomt, zijn: verminderde stress en vermoeidheid, toenemende concentratie en verhoogde creativiteit.

Dhammakaya België is afhankelijk van een groot klooster in Bangkok. De boeddhistische principes die ze hier aanleren, kunnen zeker worden toegepast in het zakenleven. Concreet biedt Dhammakaya in ons land vier cursussen aan: meditatie voor beginners, meditatie en zelfontplooiing, meditatie en de geest, en boeddhistische concepten. Elke cursus bestaat uit tien avondsessies en kost 62,5 euro.

Leven als een boeddhistische monnik

Nog strikter is de aanpak van het Vipassana Meditatiecentrum Dhamma Pajjota in het Limburgse Dilsen-Stokkem.

Hier volgde Johan Bonner, business development manager ICT-cases bij het Europese filiaal van Samsonite in Oudenaarde, een goed jaar een intense meditatiecursus. “Dit heeft me in staat gesteld om evenwichtiger te leven en efficiënter te werken,” getuigt hij. “Het is een zware cursus waarbij je gedurende tien dagen leeft als een boeddhistische monnik.”

De opleiding is gebaseerd op Vipassana, één van India’s oudste meditatietechnieken die 2500 jaar geleden werd herontdekt door Gautama de Boeddha. Vipassana betekent: de dingen zien zoals ze werkelijk zijn. Kortom: inzicht. Wie deelneemt aan zo’n cursus, dient zich te houden aan strikte regels: om 4.00 uur ‘s ochtends wordt men gewekt door de gong, en om 21.30 uur gaan de lichten opnieuw uit. Dit komt neer op ongeveer tien uur meditatie per dag, individueel of in groep. De meditatiesessies worden onderbroken door maaltijden en rust, maar de hele dag door worden er instructies gegeven met betrekking tot de meditatietechniek. Het gebruik van drugs, tabak en alcohol is tijdens deze retraite niet toegestaan en de deelnemers verbinden zich er ook toe om in die periode geen lichamelijke contacten te hebben, niet te stelen, geen enkel levend wezen te doden en niet te liegen. Dat laatste verbod valt nogal mee, want er mag sowieso niet worden gepraat tijdens deze tiendaagse afzondering van de buitenwereld.

Het Vipassana-centrum in Dilsen-Stokkem is één van de bijna honderd centra waar wereldwijd zulke cursussen worden gegeven. “In thuisland India is deze Vipassana-meditatietechniek het meest ingeburgerd,” vertelt cursist Johan Bonner. “Heel wat Indiase bedrijven geven hun werknemers zelfs extra vakantie om deze opleiding te volgen. Maar ook in België en Nederland groeit de interesse sterk.”

Opvallend is dat deze cursussen volledig gratis zijn. Johan Bonner: “Je bent vrij om eender welke donatie te geven aan het einde van de sessie. Het is alleen met zulke donaties dat wereldwijd centra opgericht werden.” Op de website van Vipassana staat dan ook te lezen: “Er is geen rijke stichting of individu die deze cursussen sponsort. De leraren noch de organisatoren ontvangen enige vorm van betaling voor hun werk. Op deze manier verspreidt Vipassana zich met een zuivere doelstelling, zonder ook maar een spoor van commercieel belang.”

Roel Van Espen

De voordelen van meditatie: minder stress en vermoeidheid, toenemende concentratie en verhoogde creativiteit.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content